ORHAN ONUR GEMİCİ - Jandarma Genel Komutanlığı envanterine giren "Jandarma Entegrasyon Telsiz Telefon Sistemi" (JETTON), telsiz ile sabit ve cep telefonları arasında görüntülü görüşebilmeye ve veri aktarımı ile mesaj gönderimine olanak sağlıyor.
AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, Jandarma Genel Komutanlığının kurumsal ihtiyaçları ve kanunla verilen görevlerin yerine getirilmesi için personelinin ihtiyaç duyduğu tüm yazılımlar, 1989'dan bu yana bünyesindeki yazılım birimi tarafından geliştirildi.
Bu kapsamda, ortaya çıkan ihtiyaçlar doğrultusunda yazılım geliştirme birimince bugüne kadar tamamı milli üretim ve kaynak kodları Genel Komutanlığa ait 103 yazılım üretildi.
Yaklaşık 40 milyon satır milli kodu bulunan yazılımlar, evrak yönetiminden lojistiğe, asayişten personel yönetim sistemine kadar birçok alanda jandarma personelinin işlerini kolaylaştırdı.
- Telsiz, cep telefonu ve sabit hat iletişiminde "JETTON" dönemi
Jandarma envanterine giren son yazılım, dar bant haberleşme sistemlerinin en önemli araçlarından olan telsizlerle günlük hayatta sürekli kullanılan telefonların kendi aralarında haberleşebilmesini sağlayan "Jandarma Entegrasyon Telsiz Telefon Sistemi" (JETTON) oldu.
Sistemle jandarma bünyesindeki sabit telefonlar ve cep telefonlarının birbiriyle görüntülü görüşebilmesi, veri aktarımı ve mesaj gönderebilmesi, Jandarma Entegre Muhabere ve Bilgi Sistemi (JEMUS) telsizini arayabilmesi ve JEMUS telsizinin herhangi bir telefonu arayabilmesine imkan sağlandı.
Yerli ve milli teknoloji kullanılarak geliştirilen geniş bant teknolojilerinin (LTE) yakın zamanda sisteme entegre edilmesiyle yüksek hızlı veri iletişiminin sağlanması ve yapay zeka uygulamalarının sahada kullanımına yönelik çalışmaların devam ettiği öğrenildi.
Jandarma Genel Komutanlığının emniyet ve asayiş hizmetlerindeki etkinliğinin, yüz tanıma ve yapay zeka teknolojilerinin kullanılarak artırılması amacıyla yol kontrol noktalarında düzenlemeye gidildi.
Bu ihtiyaç doğrultusunda "Yeni Nesil Yol Kontrol Noktası" projesi kapsamında geliştirilen "Jandarma Akıllı Devriye Uygulaması"nda testlere başlandı.
- Siber güvenlik için milli kripto algoritmaları devrede
Önleyici kolluk hizmetlerinde etkin rol oynayan ve olayları tüm boyutlarıyla en kısa sürede sonuçlandıracak şekilde hareket eden jandarma birimlerinin, ihtiyaç duyduğu verinin kesintisiz, güvenli ve bütünlük içinde ulaştırılması, veriye yapılan tüm erişimlerin şeffaflık ve saydamlık prensibinde kayıt altına alınması siber güvenlik açısından önem taşıyor.
Bu nedenle Genel Komutanlık bünyesinde siber güvenlik, en uç karakoldaki en uç mobil terminale kadar milli kripto algoritmaları kullanılarak merkezi milli yazılımlarla sağlanıyor.
Bu sayede Genel Komutanlık sistemlerine yönelik 1 Ocak-20 Ağustos 2019 tarihlerinde 285 bin 321'i port taraması, 500 bin 983'ü şüpheli DNS paketi, 514 bin 965'i zararlı site veya IP'lerden olmak üzere çok sayıda siber saldırı girişimi sonuçsuz bırakıldı. Ayrıca söz konusu tarihler arasında 609 adet virüslü mail de engellendi.
- Jandarma 20 yıldır JEMUS'tan haberleşiyor
Vatandaşların huzur ve refahını sağlamak için 180 yıldır 7 gün 24 saat esasına göre görev yapan Jandarma Genel Komutanlığı personelinin, suç ve suçluyla mücadeledeki başarısına kurum içi ve diğer kurumlarla arasındaki iletişimin kesintisiz olması da doğrudan etki ediyor.
Jandarma personelinin bu ihtiyacı için üretilen telsiz haberleşmesi, mesajlaşma, kişi ve araç sorgulama, 156 Jandarma İmdat, plaka tanıma, araç takip, coğrafi bilgi gibi sistemlerini barındıran ve 2002'de kullanılmaya başlanan JEMUS dikkat çekiyor.
JEMUS ile zaman ve mekan farkı olmadan kimlik ve plaka kontrolü ile suç ve suçlu tespiti, coğrafi konum belirleme, jandarma devriyelerinin takibi ve olay yerine hızla yönlendirilmesi gibi emniyet ve asayişe ilişkin faaliyetler hızla yerine getiriliyor.
Jandarma Genel Komutanlığı Karargahından yaya devriye seviyesine kadar bütün jandarma birlikleri arasındaki haberleşme ve komuta-kontrol desteği, ihtiyaç duyulan güvenli veri ve ses haberleşmesi, görev sevk ve idaresi JEMUS'tan sağlanıyor.
Modüler yapıda olan ve gerektiğinde genişletilerek diğer kamu kurum ve kuruluşlarının sayısal sistemleriyle bütünleşebilecek şekilde tasarlanan JEMUS'un muhabere güvenliği, telsiz ve telli ortamda uçtan uca milli kripto cihaz ve algoritmaları ile sağlanıyor.
- JEMUS'tan 9 ayda 101 milyon kez sorgulama yapıldı
Jandarma birimlerince, fotoğraf, grafik, tutanak, kroki, telsiz üzerinden sabit telefon ve cep telefonu araması, belgelerin aktarımı da JEMUS'tan yapılabiliyor.
Kişilerin kimlik bilgisi kontrollerinde yoğun bir şekilde kullanılan JEMUS'tan 2017'de 27 milyon 121 bin 53, 2018'de 60 milyon 632 bin 277 ve bu yılın 9 ayında 101 milyon 319 bin 799 kişinin kimlik bilgileri sorgulandı.
JEMUS, Sağlık Bakanlığı 68 ilde, Sahil Güvenlik Komutanlığı 19 ilde, Emniyet Genel Müdürlüğü 9 ilde, Tarım ve Orman Bakanlığı 13 ilde, Genel Kurmay Başkanlığı 3 ilde, AFAD bir ilde entegre olarak hizmet veriyor.
En üst standartlarla tasarlanan JEMUS, ülke genelinde 68 ilde kurulu, 797 baz istasyonuyla kar altında, sel ve deprem gibi doğal afetler ile uzun süreli elektrik kesintilerinde hizmet sunmaya devam ediyor.
- Şüpheli araçlar PTS'lerle gözleniyor
JEMUS projesi kapsamında, suç ve suçluyla mücadeleye katkı sağlamak amacıyla oluşturulan Plaka Tanıma Sisteminin (PTS) kullanımına da devam ediliyor.
Özellikle şüpheli araçların yakalanması, faili meçhul olayların aydınlatılması ve kaçakçılık olaylarının önlenmesi amacıyla kurulan sistemde ülke genelinde 311'i sabit, 364'ü mobil olmak üzere 675 adet PTS bulunuyor.
Jandarma sorumluluk sahasında bulunan PTS'lerden yıllık ortalama 1 milyar plaka sorgusu yapılarak ikiz ya da çalıntı plaka taşıyan şüpheli araçlar tespit ediliyor.
Söz konusu sistem, özellikle terör saldırılarının önceden önlenmesinde önemli bir ihtiyacı karşılıyor.
Ayrıca jandarma envanterindeki Mobil Plaka Tanıma Sistemi (MPTS), tasarımı ve gece gündüz tüm hava koşullarında kullanılabilmesiyle "Intertraffic 2019 Tasarım Ödülü"nü almaya hak kazandı.