Mariko Oi
BBC Tokyo
Dünyanın her yerinde elektronik postanın yayılmasıyla faks makineleri toz tutarken, ileri teknolojinin vatanı Japonya'da faks makineleri gün geçtikçe daha yaygın şekilde kullanılmakta.
Yeni yetenekleri bulma konusunda uzman HoriPro Inc şirketinde çalışan Yutaro Suzuki, bir sonraki projesini yazmaya koyulmuş harıl harıl. Ama bilgisayar ekranına yazmıyor, el yazısını tercih ediyor.
HoriPro, ülkedeki en eski ve en büyük kuruluşlardan biri. Suzuki, 300 dolayında şarkıcı ve oyuncunun reklamını yapıyor. Ama bu göz kamaştırıcı cephenin arka planında, kuruluş bünyesindeki kişilerin programlarının ayrıntılarını elle yazıyor.
48 yaşındaki halkla ilişkiler uzmanı, "Daha uzun sürüyor ama duygularımı ve tutkumu daha iyi ifade edebiliyorum. E-postaları çok soğuk buluyorum, elle yazılmış belgeleri fakslamayı tercih ediyorum." diyor.
Dünyanın en hızlı geniş-bant internet erişim hizmetini sunan ve her türlü teknolojik ilerlemeye öncülük eden Japonya gibi bir ülkede, Suzuki, faks makinesine tutkuyla bağlı olmasının ender bir vaka olarak görülebileceğinin farkında.
Ancak Internet Faks Araştırmaları Enstitüsü'nce görüşleri alınan Japon iş adamlarının yüzde 87,5'i, faks makinesinin iş hayatı açısından çok önemli olduğunu belirtiyor.
Gelişmiş ülkelerin çoğunda faksla gönderme kavramı ortadan kaybolmuşken,Yutaro Suzuki'nin vazgeçemediği iletişim yöntemi, hala faks makinelerini barındıran Japonya'nın farklı kültürel özelliklerini de simgeliyor.
Herşeyden önce, el yazısı kültürü hala yerli yerinde Japonya'da. Örneğin bu ülkede özgeçmişler hala elle yazılıyor; zira Japon işverenler iş başvurusunda bulunan insanların kişiliklerini el yazılarına bakarak değerlendiriyor.
Midori'nin "mektup nasıl yazılır?" adlı sayfasında, "Japonya'da tebriklerinizi bilgisayarlarca oluşturulan genel geçer kartlarla göndermeye yeltenmeyin bile! Elle yazılı bir mesaj içermeyen yeni yıl kartları, şirketlerden gelen otomatik kartlar gibi algılanır." deniyor.
Tabii bu durumda, Japonya'da insanların güzel el yazısına sahip olmaya çaba göstermesine şaşmamak gerek. Anne babaların çocuklarına aldırdıkları özel derslerin başında güzel yazı yazma sanatı geliyor. Birçok yetişkin de kendi el yazılarını geliştirmek için özel ders alıyor.
İkinci önemli noktaysa, Japonların basılı kopya tutkunu olmaları. Japonlar sadece sanal ortamdaki iletişimle yetinmeyip, ellerinde tutabilmek istiyorlar belgelerini.
Setsuko Tsushima bir emlakçı şirketin başında ve "e-postayı gözden kaçırabilirsiniz ama bir belgeyi fakslarsanız cismen elinizde olduğundan gözden kaçırmanız olası değil. Ben büroda olmasam da, diğer çalışanlar acil bir belgenin gönderildiğini farkeder." diyor.
Japonya'da emlakla ilgili sözleşmelerde imza yerine, mühür basılması şart.
Japon halkının çoğunluğu jitsuin adlı, devlet dairesinden adlarına kaydettirdikleri bir mühüre sahip.
Özgün belgelerin şahsen sunulması gerekmiyorsa, mühürlü belgelerin gönderilmesine olanak sağladığı için faks makineleri bu bakımdan da işe yarıyor.
Japonların e-posta çağında faks makinesi kullanmasının bir başka nedeni daha var.
Japonya, yüksek teknoloji ülkesi olarak biliniyor ama herkes yüksek teknolojiyi kullanmıyor. Ülke nüfusunun beşte birinden fazlası 65 yaşın üzerinde.
Elektronik posta yöntemini beceremeyen yaşlı kuşaklar, hala faks makinesi kullanmayı yeğliyor.
Aeon adlı süpermarket de, işte bu nedenle siparişleri yalnızca internet sitesinden değil, faks ve telefonla da almaya karar vermiş.
İnternet alışverişi ekibine önderlik eden Hideo Binnaka, "2008 yılında internetten sipariş almaya başladık. Ama daha sonra, özellikle kırsal kesimlerdeki müşterilerimizden telefon ya da faksla sipariş verme talepleri gelmeye başladı. Bunlar çoğunlukla daha yaşlı olan müşterilerimiz. Bir ay gibi bir süreyle kendilerinden bir ses çıkmazsa, yoklayıp iyi olup olmadıklarını da kontrol etmemizi istiyorlar." dedi.
Japonya'da iki tür tüketici var: Teknolojiden çok üstün düzeyde yararlananlar ve hala geleneksel yöntemlerle iletişim kuranlar.
Japonya hükümetinin verdiği sayılara göre konutların yüzde 58,6'sında hala telefon olarak da kullanılabilen faks makinesi bulunuyor.
Ama bunlar hantal ve eski makineler değil; imalatçılar internet üzerinden faks çekmeyi de içeren son teknolojiye sahip yeni modeller çıkarıyor piyasaya.
Internet Faks Araştırmaları Enstitüsü, giderek artan sayıda Japon şirketinin, maliyeti düşürmek, verimi artırmak ve çevreye zarar vermemek için e-posta ile faks gönderime yöneldiğini kaydediyor.
Ancak Yutaro Suzuki için, el yazısının üstüne yok...
"Haritalar da çiziyorum." diyor ve konukları için, gelecekleri de adresin haritasını da çizdiği yaz partisinin davetiyelerini gösteriyor bana...