Jeoloji Mühendisleri Odası: İzmir Büyükşehir Zemin Etütsüz Konut Yaptırıyor

TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Alim Murathan, şehirde yapı güvenliğinin denetim dışı olduğunu, İzmir Büyükşehir başta olmak üzere diğer belediyelerin de denetim yapmadığını iddia etti. İzmir’de 13 diri fay olduğunu, her yıl 10 bin civarında konut yapıldığını, 7 büyüklüğünde bir depremin 4 milyon insanın hayatını ciddi anlamda tehlikeye sokacağını belirten Murathan, buna rağmen Büyükşehir Belediyesi'nin zemin ve temel etütlerini yapmadığını öne sürdü. 17 Ağustos 1999 depreminden sonra Türkiye Deprem Şûrası’nın ülkede inşa edilecek bütün yapıların güvenliği için zemin ve temel etütlerinin yapılmasını kararlaştırdığını, ilgili bakanlığın ise kanun ve yönetmenliklerle bu etütlerin nasıl yapılacağını ve denetleneceğini tanımladığını aktaran Murathan, “Ancak yaşadığımız kentte, üzülerek belirtmek isteriz ki başta İzmir Büyükşehir Belediyesi olmak üzere birçok ilçe belediyesi, yapıların temel taşıyıcı sistemlerinin projelendirilmesinde en önemli unsur olan zemin ve temel etütlerinin yerinde denetimini yapmamaktadır.“ dedi.

Konu hakkında bir basın açıklaması yapan Oda Şube Başkanı Alim Murathan, “İzmir'de yeni kent merkezi Bayraklı’da bulunan ve planlanan yüksek yapılar da içinde olmak üzere birçok ilçe belediyesindeki yapılarda kamu denetimi olmayıp adeta depreme ve diğer doğal afetlere karşı savunmasız bırakılmaktadır. Odamız tarafından bu durumu anlatan ve bir an önce önlem alınmasını talep eden Büyükşehir ve ilçe belediye başkanlarına bir mektup yazılmıştır. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu’na yazdığımız mektubu, siz basın mensupları aracılığıyla İzmir halkıyla paylaşmak istiyoruz.“ şeklinde konuştu.

Başkan Kocaoğlu’na hitaben yazılan söz konusu mektupta şu ifadelere yer verildi: "Bildiğiniz üzere yaşadığımız kent, dünyada deprem riski en yüksek kentler arasında yer almaktadır. İzmir ve çevresi 13 fay üzerinde konumlanmış, bu faylar da tarih boyunca deprem üretmiştir. İzmir'de 7 ve üzeri deprem üretecek potansiyeli taşıyan bu fayların varlığı, kentin yönetiminden sorumlu başta şahsınıza ve İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne önemli sorumluluklar yüklemektedir. Kentimizde yılda yaklaşık 10 bin adet yapının zemin temel etüdü yapılmaktadır. Mevcut yasa ve yönetmenliklere göre binaların temel taşıyıcı sistemlerinin projelendirilmesinde en önemli unsur olan zemin etütlerinin sondaj ve arazi çalışmaları jeoloji mühendislerince yapılmaktadır. Odamızca bu etütlere yönelik mesleki denetimlerde, Büyükşehir Belediyesi sınırları içindeki birçok ilçe belediyesinde sondaja dayalı arazi denetimlerinin yapılmadığı, sondajların derinlikleri, yapılıp yapılmadığının kontrol edilmediği ve sondajlar sırasında yapılan deneylerin de denetlenmediği tespit edilmektedir. Nitekim Çevre ve Şehircilik il Müdürlüğü'nün ve belediyenizin ekteki yazıları da bu durumu bütün açıklığıyla ortaya koymaktadır. Ayrıca İzmir Kent Sağlık Gelişim Planı (2009-2013) da, bu duruma yönelik zemin ve temel etütlerinde yerinde denetim önerisini getirmiştir. İmar Yasası'nın 28/2. maddesi. 4708 sayılı yasa. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü'nün 2012/12 numaralı genelgesinin 9. maddesinde de belirtildiği üzere zemin etütlerinin kamu adına denetiminde belediyelere yasal sorumluluk verilmektedir. Kentimizdeki zemin etütlerinin sondaj ve arazi çalışmalarına, dolayısıyla da yapı güvenliğine yönelik kamu denetimi yapılmaması, İzmir'de gerçekleşme ihtimali yüksek bir depremde can ve mal güvenliği açısından başta şahsınız olmak üzere Büyükşehir Belediyesi'ni sosyal ve hukuki zan altında bırakacaktır. Bu nedenle makamınızca bir genelge çıkarılarak, Büyükşehir ve ilçe belediyelerinde görevli jeoloji mühendisleri tarafından sondajların, sondaj numunelerinin ve yerinde yapılan zemin deneylerinin denetiminin, birçok büyükşehir belediyesinde olduğu gibi yerinde yapılarak imzalı tutanaklara bağlanması hususunda gereğinin yapılmasını istiyoruz. İlçe belediyelerinde jeoloji mühendisleri yoksa, Büyükşehir Belediyesi'ndeki mevcut mühendis kadrolarından yararlanılmasının ya da hizmet satın alınması suretiyle bu kamusal denetimin yapılmasının yasal bir zorunluluk olduğunun bilinmesini istiyoruz. Kısa vadede belediyelerce jeoloji mühendisi hizmetlerinin satın alınamaması durumunda ise odamızla yapılacak protokollerle sondajların ve arazi çalışmalarının yerinde denetiminin yapılmasını bir kamu görevi olarak üstlenmeye hazır olduğumuzu da belirtmek isteriz. Sorumluluğunu üstlendiğiniz kentimizde yaşayan 4 milyon insanın can ve mal güvenliği açısından bu yasal ve hukuksal taleplerin en kısa sürede yerine getirilmesini diler, çalışmalarınızda kolaylıklar dileriz.