Kabine sistemi nedir? Parlamenter sistemde kabinenin rolü nedir?

Farklı ülkeler, devletler kabul gören sistemlerle yönetilir. Yürütme organındaki üst düzey yetkililerden oluşan organlardan biri de kabinedir. Devlet konseyi adı ile de bilinen kabine üyelerine genel olarak sekreter ya da bakan denir. Kabinenin işlevi ve sistemi ülkeden ülkeye değişiklik gösterebilir.

Çeşitli ülkelerde bakanlar kurulu üyeleri milletvekillerinin arasından seçilir. ABD gibi başkanlık sistemi ile yönetilen ülkelerde güçler ayrılığı gereğince milletvekilleri bakanlar kurulu üyeleri arasında yer alamaz. Bu ülkelerde bir milletvekilinin bakanlar kuruluna üye olabilmesi için öncelikli olarak milletvekilliğinden ayrılma zorunluluğu bulunur.

Kabine sistemi nedir?

Kabine sistemi, tüm bakanların bir araya gelerek karar verdiği bir kuruldur. Kabineler, genel olarak hükümetlerin günlük yönetimlerinden ve ani şekilde gerçekleşen olaylara müdahale etmekle sorumlu olan organlardır. Yargı ve yasama organları ise uzun izlekler uygulandıktan ve ayrıntılı oturumlar gerçekleştirildikten sonra karar alır.

Reklam
Reklam

Cumhurbaşkanlığı kabinesi Türkiye’de başkanlığı Cumhurbaşkanı tarafından yapılan ve bütün bakanların toplanarak karar aldığı kuruldur. Her bir bakan; kendi bakanlığının ilgilendiği alan, iş, yetki ve emirleri altındaki personelin yerine getirdikleri eylemlerden ve işlemlerden sorumlu tutulur.
Kabine üyeleri 17 bakan ile birlikte Cumhurbaşkanı ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı'ndan oluşur. Anayasa maddeleri gereğince milletvekilleri kabinede yer alamaz. Eğer milletvekili olan bir kişi bakan, Cumhurbaşkanı Yardımcısı ya da Cumhurbaşkanı olarak atanırsa milletvekilliği görevinden istifa etmekle yükümlüdür.

Parlamenter sistem ne demektir?

Parlamenterizm ya da diğer adı ile parlamenter sistem, yürütme organını yasama organının denetlediği demokratik bir yönetme sistemidir. Bu sistemler dahilinde Cumhurbaşkanlığı ya da Devlet Başkanlığı, ülkenin yönetiminde sembolik mevkiler olarak kabul edilir ve devleti temsil eder.

Ülkeyi etkin olarak yöneten kişi başbakan olan kişidir ve yürütme gücü parlamentodan çıkmış olan başbakan ile kabinesi tarafından yürütülmektedir. Bu sistem aslında yürütme ve yasama organları arasında güçlü bir bağ ve iş birliği oluşması üzerine kurulmuş bir sistemdir. İki organ arasında güçler ayrılığı olmaz ve bu da başkanlık sistemlerinde yer alan sisteme kıyasla daha farklı bir denge ve denetim mekanizmasına neden olur.

Reklam
Reklam

Parlamenter sistemde kabinenin rolü nedir?

Parlamenter sistemlerde kabinenin rolü, yürütme erkinin merkezi ile hükümetin temel işleyiş organı olma görevini üstlenmektir. Kabineler yasaların uygulanması, politikaların belirlenmesi, başbakan liderliği, idari görevlerin dağıtılması, krizlerde müdahale ve kriz yönetimi gibi sorumluluklara sahiptir. Parlamentonun kabul ettiği yasaları uygulamak kabinenin yükümlülüğündedir.

Hükümetin genel politikalarını kabineler oluşturur. Başbakanın liderliğinde toplanan kabine, eğitim, sağlık, ekonomi ve dış politika gibi alanlarda stratejik kararlar alma yetkisindedir. Kabinenin başkanı olan başbakan bu kararların alınma süreçlerini kontrol eder ve sürece yön verir. Ayrıca hükümetin temsilcisidir ve ülkenin hem iç hem dış politikalarında önemli bir rolü vardır.

Parlamenter sistemlerde kabine, alınan kararlardan bütün olarak sorumlu tutulur. Bu durum kabine üyelerinin ortak ve birlikte hareket etmesi gerekliliğini ifade eder. Bu sayede hükümetin bütünlüğünü sağlamak hedeflenmiştir. Krizlerin yönetilmesi ve anında müdahale edilmesi de parlamenter sistemde kabineye düşen görevlerden biridir.

Reklam
Reklam

Her bir kabine üyesi olan bakan, kendi bakanlığından tamamen sorumludur. Örnek olarak maliye bakanı tüm bütçe ve ekonomik politikalardan sorumludur. Bu süreçleri yönetir. Ayrıca kabine, parlamentonun tüm sorularına yanıt taleplerine karşılık vermekle de yükümlüdür. Bakanlar kendi sorumluluklarında olan alanlarda parlamentoya bilgi vermek durumundadır. Her bir bakan kendi alanından bütünüyle sorumludur.

Anahtar Kelimeler: