Öncelikle beslenme şekli, bol lifli ve posa bırakan gıdalardan seçilmelidir. Bu amaçla aşağıdaki tablodaki bilgilere göre hareket etmekte yarar vardır. Yakınmaların uzaması durumunda mutlak bir hekim desteği almak yerinde olur.
Sıvı alımı: Günde 10 bardağın veya 2 Lt’nin altına düşmemek kaydı ile SU içilmelidir. Sabah aç karnına oda ısısındaki bir bardak suyun içilmesi çok yarar sağlar. Anti ve ark. iki grup hastayı incelemişler ve birinci gruba günde 1.1 Lt sıvı ve ikinci gruba ise 2.1 Lt maden suyu vermişler ve dışkılama sayısı ve dışkı yumuşatıcı ilaçları bırakma yönünden maden suyu içen kişilerin çok daha fazla ilerleme kaydettiğini gözlemişlerdir.
Liften zengin beslenme: Lifli gıdalar, dışkının yakıtı gibi kabul edilmelidir. Nasıl ki, bir araç yakıt olmadan hareket edemezse, bağırsaklarda aynı şekilde hareket edemez ve kabızlık görülür. Graham ve ark. çalışmalarında, günde 20 g lif alımı ile bağırsak hareketlerinin % 55 oranında ve dışkı ağırlığının ise % 157 oranında arttığını belirlemişlerdir. Benzer şekilde Muller-Lissner’de günlük 25 g lif alımı sonrasında kronik kabızlık sorunu olan hastalarda dışkı ağrılığı ve dışkılama sayısının arttığını ve dışkının bağırsaktan geçiş süresinin kısaldığını belirlemiştir.
Suda erimeyen gıdalar: Baklagiller (bakla, nohut, mercimek, kuru fasulye ve bezelye) suda erimezler ve lif oranları yüksektir, yani yoğun posa bırakırlar ve bu nedenle kabızlık için çok yararlıdırlar.
Suda eriyen gıdalar: Suda eriyen gıdalara yeşil sebzeler güzel bir örnektir. Bu tür besinlerin her ne kadar kabızlık için yararlı olduğu inanışı söz konusu ise de aslında suda erimeyen, yani posa bırakan gıdalara oranla kabızlık ile mücadelede daha az etkilidirler. Ancak, suda erimeyen gıdaların dengeli bir şekilde yeşil sebzeler ile birlikte tüketilmesi en ideal sonucu verir.
Yağ: zeytinyağı bağırsak hareketini kolaylaştırır.
Sebzeler: havuç, yeşil fasulye, kabak, enginar, pazı, ıspanak, lahana, kuşkonmaz, brokoli, Brüksel lahanası
Ekmek: tam tahıllı
Hububat: esmer pirinç, arpa, darı
Meyveler: armut, kuru kayısı, kuru incir, kuru erik, papaya, şeftali, ananas
Bitkiler: keten tohumu, sinameki, rezene
Kabızlığa yol açan gıdalar: yağ ve şekerden zengin gıdalar, dondurma, süt ve peynir kabızlığa zemin hazırlar. Bu nedenle, bu tür gıdalardan olabildiğince kaçınmak yarar sağlar.
Spor: Günlük yaşantıda mümkün olduğunca hareketli olmakta yarar vardır, bu açıdan düzenli yapılan spor ve yürüyüşün yararı çoktur. Dukas ve ark. 36 ile 61 yaş arasındaki 62.000 kadın üzerinde yaptıkları anket çalışmasında, yoğun spor ve egzersiz yapan kadınlar ile hareketsiz olan ve sadece günde 20 g lif alan kadınları karşılaştırdıklarında, spor yapanlarda kabızlık sorununun belirgin şekilde gerilediğini saptamışlardır.
Ülkemizde gerek baklagiller ve gerekse de yeşil sebzelere en kaliteli koşullarda her an ulaşabilmek mümkündür. Bu tür besin alışkanlıklarının fazla olmadığı ve ağırlıklı olarak kırmızı et ile beslenen Batı ülkelerinde bu tür gıdalar yerini MÜSLİ veya CORNFLAKES gibi ürünlere bırakmıştır. Ülkemizde de bu tür takviyeler yulaf ezmesi olarak yaygın şekilde satılmaktadır. Ülkemizde de baklagiller ve yeşil sebzelerden fakir beslenen kişilerin bu tür ürünleri tercih etmeleri yarar sağlayabilir. Kabızlık ile etkin bir mücadele için düzenli olarak, günde 20 ile 35 gram arasında lif alınmalıdır. Murakami ve ark. günlük diyette düşük su, magnezyum ve lif alımı (6.4 g/gün) sonrasında, ciddi oranda ‘’fonksiyonel kabızlık’’ gözlendiğini bildirmişlerdir.
SORU VE GÖRÜŞLERİNİZ İÇİN: **drkorhantaviloglu@mynet.com
**