ANKARA (İHA) - Türkiye, Afganistan, Azerbaycan, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Pakistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan ile kaçakçılık ve gümrük suçlarına karşı etkin işbirliği ve mücadele için anlaşma imzaladı. TBMM'ye sunulan anlaşmanın onayına ilişkin tasarı yasalaşarak süreç tamamlandığında, Ankara'da 10 ülkeden sürekli bilgi yağacak ve bilgi değiş tokuşu yapılacak bir Veri Bankası kurulacak.
"Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) Kaçakçılık ve Gümrük Suçları Veri Bankasının Kurulması ve İşletilmesine Dair Anlaşmanın" onaylanmasının uygun bulunduğuna yasa tasarısı TBMM'ye sunuldu. Anlaşma, 10 üye ülke temsilcisinin katılımıyla 7 temmuz 2005'te İstanbul'da imzalanmıştı. Tasarıyla, Afganistan, Azerbaycan, İran, Kazakistan Kırgızistan, Pakistan, Tacikistan, Türkiye, Türkmenistan ve Özbekistan Hükümetleri arasında kaçakçılık ve gümrük suçlarına karşı etkin işbirliği sağlanacak. Coğrafi şartlar nedeniyle kaçakçılık olaylarının ve Gümrük suçlarının sık meydana gelişini dikkate alınarak oluşturulacak bölgesel işbirliğiyle, ülkeler arasında bilgi alışverişi aracılığıyla gümrük idareleri arasında karşılıklı destekleyici ilişkiler kurularak kaçakçılık ve gümrük suçlarına karşı mücadelenin daha verimli hale getirilebilmesi için Ankara'da Kaçakçılık ve Gümrük Suçları Veri Bankası oluşturulacak. Veri Bankası'yla, eşyalara, olaylara, kişilere, araçlara, kaçakçılık yöntemlerine ve kaçakçılıktaki trendlere ve uyuşturucu, psikotrop madde ve prekürsörlerin yasadışı ticareti de dahil olmak üzere EİT bölgesinde cereyan eden gümrük suçlarına ilişkin bilgilerin irtibat büroları arıcılığıyla ve bir bilgisayar sistemi çerçevesinde entegrasyonu ve alışverişi amaçlanıyor. Veri Bankası, buradaki irtibat memurları aracılığıyla oluşturulacak bir İcra Komitesi yoluyla yönetilecek. Banka veritabanının oluşturulması işletilmesi ve güncellenmesi çabalarının koordinasyonundan merkez sorumlu olacak. Bu merkez gümrük suçları alanındaki yeni veya özel yöntemleri, trendleri, çalışma teknikleri ve diğer hususlar hakkında bilgi toplayıp, bilgiyi analiz ederek dağıtımını yapacak. İrtibat bürolarınca nakledilen bilgileri analiz ederek bu bilgileri aylık raporlar halinde üyelerin irtibat ofislerine iletecek olan Merkez, güvenli internet bağlantısı yoluyla irtibat bürolarının Veri Bankası'na erişimini de sağlayacak. Hiçbir bilgi alışverişi, üyelerin ulusal mevzuatına veya taraf bulundukları ulusal anlaşmalara aykırı olamayacak. Bilgiler ise girişin yapıldığı takvim yılının sonunu izleyen en az 5 yıl boyunca Veri Bankası'nda saklanacak.
Her üye ülke bir irtibat bürosu kuracak, üyelerin konuyla ilgili gelişme ve bilgileri irtibat memurlarınca 'Mutabakat Zaptı' çerçevesinde merkeze İngilizce olarak aktarılacak. İcra Komitesi, Veri Bankasının faaliyetlerini ve gelecekteki çalışmalarını gözden geçirmek amacıyla Merkezde veya taraflardan herhangi birinin topraklarında en az yılda bir kez toplanacak. Edinilen bilgiler gizli bilgi muamelesi görecek ve 'Kişisel Verilerin Otomatik İşlenmesine Karşı Bireylerin Korunması Hakkındaki Avrupa Konseyi Sözleşmesi'nin gereklerine en azından eşit olacak bir kişisel veri koruma düzeyine tabi tutulacak. Bilgiler Anlaşmanın amacı dışında kullanılamayacak, ancak bu bilgilerin kanıt tutanaklarında, raporlarında, ifadelerinde ve mahkeme dava ve işlemlerinde kanıt olarak kullanılmasını engellemeyecek. Anlaşmayı imzalayan üye ülkeler, kendi mevzuatlarına göre yasalarını yürürlüğe koyduktan sonra durumu EİT Sekreterliği'ne bildirecek. Bu şekilde en az 4 üyenin onay belgelerini EİT Sekreterliğine iletmesini takip eden otuzuncu günde anlaşma yürürlüğe girecek. EİT üyesi ülkelerin daha sonra katılmak istemesi durumunda ise EİT Sekreterliği'ne katılım veya onay belgesini teslim etmesi yeterli olacak.
Anlaşmanın yürürlüğe girişini izleyen 6 ay içinde, merkez derhal Veri Bankası'nın kurulması için gereken donanımın tesis ve eğitim çalışmalarını gerçekleştirecek. Veri Bankası'nın kurulumundan kaynaklanan teknik ve eğitsel ihtiyaçların karşılanmasını takiben 2 ay içinde taraflar bilgi edinmeye başlayacak. İhtilaf çıkması halinde ise öncelikle ilgili taraflar istişare ve müzakerelerde bulunacak. Anlaşma, 10 yıllık bir başlangıç dönemi için hazırlandı. Taraflardan herhangi biri anlaşmanın sona ereceği tarihin altmış gün öncesinde yazılı tebligat vermediği takdirde her yıl otomatik olarak yenilenmiş sayılacak.