Dünyada her yıl bir milyondan fazla kadın jinekolojik kanserlerle tanışıyor. Jinekolojik kanserler arasında; rahim, rahim ağzı, yumurtalık, vulva, vajina ve tuba (tüpler) geliyor. Ülkeden ülkeye bu kanserlerin görülme oranı farklılaşsa da, jinekolojik kanserlerin tüm kanserler içindeki oranı, önemli bir sayıya ulaşıyor. Türkiye’de jinekolojik kanserler, hiç azımsanmayacak düzeyde sık görülüyor. Ülkemizde her yıl yaklaşık 8 bin 500 kadın jinekolojik kanser tanısı alıyor. Üstelik tüm kanserler arasında tırmandıkları sıralama da dikkat çekici. Öyle ki, ülkemizde tüm kanserler içinde rahim, 4. sırada. Rahmin hemen ardından 5. sırada yumurtalık kanseri geliyor. Rahim ağzı kanseri ise, 9. sırada. Hal böyle olunca, jinekolojik kanserler konusunda kadınların daha bilinçli davranması gerekiyor. Ama ülkemizde toplumsal farkındalık, meme kanserinde olduğu kadar yüksek değil. İşte bu nedenle Avrupa Jinekolojik Onkoloji Derneği (ESGO) ve Avrupa Jinekolojik Kanser Destek Grupları Ağı (ENGAGe) tarafından ilan edilen 20 Eylül Kadın Kanserleri Farkındalık Günü kapsamında, Pembe İzler Kadın Kanserleri Derneği de bir dizi çalışma yapıyor. Sosyal medyada; çeşitli uzmanlarla yapılan söyleşiler ve farkındalık videolarıyla çok sayıda kadına sesleniyor; “Sağlığınıza sahip çıkın, yılda bir kez düzenli jinekolojik muayene yaptırın!”
Pi Kadın Kanserleri Derneği Başkanı Arzu Karataş; dernek olarak jinekolojik kanserler hakkında önemli çalışmalar yaptıklarından bahsederek şunları söylüyor: “Biliyoruz ki, jinekolojik kanserler hakkında toplumda yeterli farkındalık yok. Rahim kanseri ile rahim ağzı kanseri arasındaki fark bile yeterince bilinmiyor. Bazen kadınların üreme organları ile ilgili kültürel çekinceler nedeniyle, hissettiklerini anlatamadıklarına ve rahatlıkla konuşamadıklarına tanık oluyoruz. Bu engeli aşanların bazılarında ise, bilgi eksikliği olduğunu görüyoruz. Bazen de ailesiyle, çevresiyle ilgilenmek durumunda kalan kadınların kendi sağlıklarını ihmal ettiklerini gözlemliyoruz.”
Bilginin harekete geçirici gücüne çok inandıklarını söyleyen Başkan Arzu Karataş; “Pek çok kadına rahim ağzı kanserinden korunmak için aşı olabileceklerini söylediğimizde şaşırıp kalıyorlar! Oysa, aşı ile korunabilecek tek kanser türü, rahim ağzı… Yumurtalık kanseri ise çok sinsi gelişiyor. Genellikle 3. evreye geldiğinde belirti veriyor. Toplumdaki bu bilgi eksikliğinin farkına vardığımız için iki yıl önce Pembe Rota isimli bir proje başlattık. Projemizde; il il dolaşarak kadınlarla jinekoloji, onkoloji uzmanlarını buluşturduk, aynı zamanda maddi gücü yetersiz 1000 kadının ücretsiz muayene olmasını sağladık. Bu muayenelerde çok sayıda kadında kanser saptandı maalesef. Tedavilerine de destek olduk.”
Toplumdaki bilgi eksikliğini gidermeye yönelik yapılan tüm çalışmalar gibi, 20 Eylül Dünya Jinekolojik Kanserler Farkındalık Günü’nü de çok önemsediklerini belirten Arzu Karataş, EnGage ile birlikte bu yıl da kadınlara kendi sağlıklarını hatırlatmak istediklerini vurgulayarak “20 Eylül, tüm dünya kadınlarının, toplumun dikkatini çekmek için ilan edilen bir gün. Biz de Türkiye’de pandemi nedeniyle kadınlarla yüz yüze buluşamazsak da, dijital ortamlarda bir araya geliyoruz, buluşuyoruz. Şunu hatırlatmak istiyoruz; kanserde erken teşhis, tedavi başarısını da artıyor. O nedenle yılda bir kez kendi sağlığınız için zaman ayırın. Çünkü yılda bir kez jinekolojik muayeneye gitmek, hayatınızda çok şeyi değiştirebilir. Kadınlara demek istiyoruz ki, sağlığınıza sahip çıkın, ihmal etmeyin!”
2018 yılında tüm dünyada 1.3 milyondan fazla kadına jinekolojik kanser tanısı konuldu. 2018 yılında tüm dünyada 468 bin kadın, hayatını jinekolojik kanserler nedeniyle kaybetti.
Dünyada yeni tanı alan jinekolojik kanserlerin içinde yaklaşık;
Yüzde 44’ü rahim ağzı kanseri,
Yüzde 29’u endometrial kanseri,
Yüzde 23’ü yumurtalık kanseri,
Yüzde 5’ten azı vulva ve vajen kanserleri gibi diğer jinekolojik kanserler oldu.