Androjen hormonlarının yüksek ve aşırı duyarlılığı, yağ bezli salgılarında artış, kıl foliküli içindeki hücre sayısının artışı bu nedenlerin başında geliyor. Kalıtsal ve hormonal nedenlerin yanında; hijyen, gıda, nemli ortam gibi çevresel etkenlerden dolayı da meydana gelebiliyor. Akne oluşumunun temelinde yatan nedenin mutlaka doktor kontrolü ile belirlenmesi gerektiğini belirten Aile Hastanesi Dermatoloji Uzmanı Dr. Hülya Sağlam, “Akne oluşumuna neden olan birçok faktör bulunuyor. Özellikle erişkin kadınlarda görülen akne problemi hormonal sorunların habercisi olabiliyor” diyor.
Erken yaşlarda başlayan akne sorunu daha şiddetli seyrediyor
Akne tedavisi aylarca hatta bazı durumlarda yıllarca bile sürebiliyor. Bazı hastalarda kendiliğinden geçtiği de görülüyor. Çok erken yaşlarda başladığında daha şiddetli seyretmeye eğilimli oluyorlar. Dr. Sağlam, “Bazen 20’li yaşlardan sonra da devam edebiliyor ve erkeklerde daha şiddetli seyrediyor. Tedavisi uzun sürdüğü için hasta uyumu çok önemli. Her hastaya özel tedavi uygulanması gerekiyor” diyor. Tedaviye karar verilirken öncelikle aknenin hangi seviyede olduğu belirleniyor. Hafif, orta ya da şiddetli olmasına göre tedavinin yöntemi ve süresi değişiyor. Ancak tüm seviyelerde medikal ilaçların yanında dermato-kozmetik ürünler kullanılabiliyor. Beraberinde yapılan cilt bakımlarıyla hastanın kısa sürede akne probleminden kurtulması mümkün oluyor.
İlaç kullanımında nelere dikkat etmek gerekiyor?
Retinoid grubu ilaçlar; şiddetli akne sorunlarında, dermatolog kontrolünde ağızdan alınan ilaçlar şeklinde kullanılıyor. Bu ilaçların alımında en sık karşılaşılan sorunun dudak ve burun başka olmak üzere cilt ve göz mukozalarında kuruluğa neden olduğunu belirten Dr. Sağlam, “Bu hastalarda belli dönemlerde kan kontrolü yapılarak karaciğer fonksiyonları değerlendirilmeli. İlaca bağlı yan etkileri azaltmak için hastalar uygun dudak koruyucu kremler ve yüz için bakım kremleri kullanmalı. Aynı zamanda tüm akne hastalarında olduğu gibi akne izlerinin artmaması, güneş lekelerinin oluşmaması ve ilaca bağlı olarak hassaslaşan cildin korunması için mutlaka cilt tipine uygun yağ içermeyen güneş koruyucuları kullanmak gerekiyor” diyor.
Aknenin temelinde yatan neden belirlenmeli
Akne problemi hormonal nedenlerle gelişebilen bir hastalık. Özellikle erişkin kadınlarda sıklıkla akne görülüyorsa mutlaka hormon tetkiklerinin yaptırılması gerekiyor. Polikistik over sendromu olan kadınlarda akne ve tüylenme görülüyor. Bu durumda hastalığın mutlaka bir dermatolog kontrolünde tedavi edilmesi önemli. Akneli hastaların cilt bakımının yanında makyajla da aknelerin görünürlüğünü azaltmak istediğini belirten Dr. Dr. Sağlam, “Makyaj için seçilen ürünlerin dermato-kozmetik ürünler olması ve hafif uygulanması önemli. Bu tip ürünler ilaçlarla kozmetikler arasında duruyor ve yağ dengesini kontrol edip tedavi edici nitelik taşıyor” diyor.
Abur cubur akne oluşumunda doğrudan etken değil
Sanılanın aksine çikolata, kuruyemiş gibi abur cubur gıdaları tüketmenin doğrudan akne oluşumuna neden olmadığını belirten Dr. Sağlam, “Aknenin seyri ile gıdalar arasında doğrudan bir ilişki bulunmuyor. Bu nedenle sadece abur cubur tüketimi akneye neden olur diyemeyiz. Ancak tüm gıdalarda olduğu gibi abur cuburda da aşırı tüketimden kaçınmak önemli” diyor.
Tedavi edilmeyen akne iz bırakıyor
Akne tedavi edilmediğinde iz kalma riski artıyor. Özellikle kişinin yüzüyle oynaması, akneleri sıkması ve kaşıması iz kalma ihtimalini yükseltiyor. Dr. Sağlam, “Özellikle kulak memesi ve dudakların birleştiği yere uzanan hizanın üzerinde kalan hiçbir sivilcenin sıkılmaması gerekiyor. Bu bölgede bulunan kan damarları doğrudan beyinle ilişkili olduğundan buradaki sivilcelerle aşırı oynamak beyinde hasara dahi neden olabiliyor” diyor.
Akne tedavisinde hangi dermatolojik yöntemler kullanılıyor?
Karbon peeling: Hem tedavide hem de akne sonrası oluşan kızarıklıkların giderilmesinde kullanılan ve her cilt tipine uygulanabilen bir yöntem. Meyve asitleri kullanılarak gerçekleştiriliyor ve cildin tazeliğini kaybetmiş sorunlu üst tabakasının soyularak dökülmesini sağlıyor. Bir ayda 4 seans yapılabilen karbon peeling, ciltteki soruna göre 1-10 seans arasında uygulanabiliyor.
Fraksiyonel lazer tedavisi: Tedavi edici etkileri 6 – 12 ay devam eden bu yöntem ile cildin canlanması sağlanıyor. Akne skarlarının yok edilmesinde etkili olan bu yöntem 15-20 dakikalık 3-5 seans şeklinde uygulanıyor. İlk 24 saat içinde yüzde kızarıklık ve yanma hissinin oluşması normal kabul ediliyor ve nemlendirici kremler ile bu şikayetler azaltılıyor. Yaz aylarında tercih edilmemesi gereken bu uygulama sonrasında yüksek faktörlü güneş kremi kullanmak önemli.
Dermaroller: 200 kadar son derece ince ve minik iğne ile derinin üzerinde gözle görülemeyecek kadar ufak delikçikler açılıyor ve salınan trombositler yardımıyla derinin kendi kendini onarması tetikleniyor. Hastanın durumuna göre belirlenen serum, bu işlem sonrasında kullanılıyor ve normalden 200 kat daha fazla emilerek tedavi sağlanıyor. Kişinin ihtiyacına göre haftada ya da ayda 1 seans uygulanabiliyor.