İnsanlar geçmişten günümüze kadar yazı yazmak için hayvan kemikleri, ağaç yaprakları, taş, tabletler gibi çeşitli materyaller kullanmıştır. Bunlardan en yaygın kullanılanı ve yazı yazmak için en uygun olanı kağıttır. Doğal olarak kağıdın bulunuş serüveni de merak ediliyor. İşte kağıdın icadı ve gelişimi!
Genellikle yazı yazma, resim çizme gibi faaliyetlerde kullanılan kağıt, nemli ağaç lifleri, saman, yosun veya otların kalın gövdelerinden elde edilen hamurun preslenmesiyle meydana gelir. Kağıt sadece yazı yazmak için kullanılmaz. Mobilya ve ambalaj sektörü ile basın yayın işlemlerinde de önemli bir gereçtir. Özellikle matbaanın kurulmasından sonra kağıda olan ihtiyaç artmıştır. Bundan sebeple kağıt makineleri de icat edilmiştir. Günümüzde kağıtlar hızlı ve seri bir şekilde üretilir. Peki, kağıdın icadı nasıl olmuştur? Kağıdın icadından önce Mezopotamya’da yazı yazmak için en çok kullanılan şey kil tabletlerdi. Eski Mısırlılar papirüs bitkisinden yapılan ve kağıda benzer bir ürün kullanırken Uzak Doğu’da çeşitli kumaşlar kullanılırdı. Çin’de de ipek kumaşlar üzerine yazı yazılırdı. Avrupa, kağıdın icadına kadar hayvan derilerinden yapılan parşömeni kullanmaya devam etti. Yine balmumu tabletleri, kaplumbağa kabukları gibi materyaller de yazı için kullanılan ürünler arasındadır. Bunlar gibi daha pek çok ürün yazı yazmak için kullanılıyordu.
İnsanlar daha rahat yazı yazmak için bir arayıştaydı. Ayrıca yazdıklarının kalıcı olmasını da istiyorlardı. Çünkü çoğu araç gerece yazılan yazılar kolay hasar görebiliyor ve silinebiliyordu. Bu sebeple yazının daha fazla korunması gerekiyordu. Bu durum daha sonraları kağıt ile çözüme kavuştu. İnsanlık tarihi açısından önemli bir icat olan “Kağıdı kimler buldu?” ve “kağıt nerede icat edildi?” gibi sorular merak konusudur. Kağıdın icadı ile ilgili birçok rivayet olsa da Çin’in eski tarih kaynaklarına göre Çin’de yaşayan ve mahkemelerde görevli bir memur olan Cai Lun günümüzden yaklaşık 4 bin yıl öncesinde yani M.Ö. 2. yüzyılda kağıdı buldu.
Yapılan arkeolojik çalışmalarda görülen kalıntılara göre de uygunluk gösteren bu buluş dünyanın en önemli icatlarından biri oldu. Cai Lun o zaman elindeki imkanlarla dut ağacı kabuğu, kenevir ve kumaş parçalarını ezerek lapalaştırdı ve suyunu çıkardı. İnce bir tabaka haline getirerek güneşte kuruması için ipe astı. Böylece kağıt icadını yapmış oldu. Kağıdın icadı, o dönemin en gelişmiş kültür ve medeniyetine sahip olan Çin uygarlığının daha çok büyümesine ve gelişmesine de katkıda bulunmuştur. Diğer medeniyetlerin kağıdı kullanmaya başlaması milattan sonra 700’lü yıllara kadar dayanır. Hatta kağıt kullanımının Avrupa’ya ulaşması 1151 yılına kadar sürmüştür.
Yazı yazma, not alma, resim çizme gibi alanlarda kullanılan kağıt üzerinde baskı yapılmaya uygun bir ürün olduğundan özellikle basın yayın kuruluşlarında çokça kullanılır. Ayrıca hamurun cinsine ve özelliklerine göre de farklı alanlarda kullanılmaya elverişlidir. Çeşitli kağıtlardan ambalaj yapımında yararlanılabilir. Temizlik kağıdı olarak kullanılan hijyenik kağıtlar da vardır. Bunlara tuvalet kağıdı örneği verilebilir. Yani kağıt, uygunluğuna göre birçok alanda kullanılır.
Kağıda olan ihtiyaç arttıktan sonra kağıt makinesi icat edilmiş ve üretimi çoğaltmak ve seri hale getirmek için kağıt fabrikaları kurulmuştur. Kağıt fabrikaları önceden tek tip kağıt türü basarken zamanla çeşitli alanlar için çeşitli kağıt türleri üretmeye başlamışlardır. Her iş için uygun bir kağıt türü vardır. Bunlar içerisinde en yaygın olarak kullanılanlarından biri mat kuşe kağıttır. Oldukça ekonomik olan bu kağıt çeşidi günlük işler için gayet uygundur. Işıkta üzerindeki yazının okunması biraz zorlayıcı olan bu kağıt çeşidi yazıyı hızlıca kurutması bakımından yine de tercih edilir. Premium mat, yarı mat, fotoğraf kalitesinde mat olarak üç çeşidi vardır. Premium mat çeşidi mürekkebi çok az emdiğinden özellikle kitap basımında kullanılır. Yarı mat kağıdın özel bir kullanım alanı yokken fotoğraf kalitesinde mat kağıt fotoğraf basımında kullanılır. Kuşe kağıt kadar iyi olmasa da ekonomiktir. Bir diğer kağıt çeşidi parlak kuşe kağıttır. Premium, yarı saydam ve metalik süper kuşe kağıt olmak üzere iç çeşidi vardır.
Fotoğraf baskıları için en ideal olanı premium kuşe kağıttır ama bu kağıt çeşidi diğer seçeneklere göre biraz pahalıdır. Yazıcılarda kullanılan iki tür kağıt çeşidi vardır. Bunlar lazer yazıcı kağıdı ve inkjet yazıcı kağıdıdır. Lazer yazıcı kağıdı çek, etiket gibi ürünlerde kullanılmaya uygunken inkjet yazıcı kağıdı fotoğraf ve kartvizitlerde kullanıma uygundur. Kitap kapağı, bilet, broşür gibi alanlarda kullanılan kağıt çeşidi kalın ve kaplamasız bir tür olan bristol kağıttır. Parlak bir yüzeye sahip olan ve yarı saydam bir görüntüdeki aydınger kağıttan resim çizme alanında olmak üzere birçok alanda yararlanılır. Vintage bir görüntüsü olan kraft kağıt, toprak rengi hoş bir tasarıma sahiptir. Davetiye ve kartpostallarda kullanılan kağıt çeşidi tintoretto gessodur. Acquerello isimli kağıt çeşidi lüks bir üründür. Bunların dışında özelliklerine ve kullanım alanlarına göre birinci hamur kağıt, ikinci hamur kağıt ve üçüncü hamur kağıt olarak üç tip kağıt çeşidi daha vardır.