Dr. Erdal Budak bu soruyu; “Kadınlarda yumurta ile yumurtalık dokusunun, erkeklerde ise sperm ve testis dokusunun donduruluyor” şeklinde cevaplıyor.
Dr. Budak, 4 Şubat Dünya Kanser Günü nedeniyle kanser tedavilerinin yol açtığı kısırlığa karşı kadın ve erkeklerde alınabilecek önlemleri ise, “Kanser tedavisi öncesi kadınlarda üreme yeteneğini korumanın bir yöntemi yumurta dondurmadır. Geçmişte kullanılan yumurta dondurma tekniği yavaş dondurma metoduna dayanıyordu, tekniğin özelliğinden dolayı yumurta içinde buzlanma ve kristalleşme oluyordu ve sonuçlar istenilen düzeyde değildi. Ancak vitrifikasyon denen hızlı dondurma yöntemi ile artık dondurulmuş ve çözülmüş yumurtaların sağlığında hiç bir sorun kalmadı.” diye anlattı.
Ancak, bazı kanser hastalarının kanser tedavisi öncesinde bu uygulama için gereken 2 ile 6 hafta arasındaki süreyi beklemek gibi bir lüksü olmayabileceğini belirten Dr. Erdal Budak, “Yüksek doz hormonların, meme kanseri gibi hormona duyarlı tümörler söz konusu iken kullanılması güvenli değil. Bu gruptaki kadınların ihtiyacına yönelik olarak yumurtalık dokusu dondurulabilir. Yumurtalık dokusunu dondurmak ve saklamak 10 yıldır bilinen ve dünyada sadece belirli merkezlerde uygulanmakta olan bir yöntem. Ancak ilk gebelikler daha yeni gerçekleşti. Dünyada meme kanserini yenen, kanser tedavisi öncesinde yumurtalık dokusu dondurulmuş bir hastanın, dondurulmuş yumurtaları kullanıldı ve ilk gebelik İspanya’daki Doctor Peset Üniversite Hastanesi ve IVI Valencia Tüp Bebek Merkezi uzmanları tarafından gerçekleştirildi” dedi.
Testislerin kanser tedavine çok duyarlı organlar olduğunu ancak erkek çocuklarının çok daha fazla etkilendiğini söyleyen Dr. Budak, “Ergenlik öncesinde kanser tedavisi görmüş erkeklerin yüzde 90’ında testislerde önemli hasar meydana gelmekte ve buna bağlı olarak sperm üretiminde belirgin bir düşüş görülmektedir. 13 yaş üstündeki erkek çocuklarında sperm dondurulması opsiyonu var. Ancak, ergenliğe ulaşmamış erkek çocuklarda henüz sperm üretimi başlamadığı için, böyle bir şans yoktu. Geçen yıl düzenlenen 3. Uluslararası IVI Kongresi’nde Dr. Herman Tournaye’in sunduğu araştırma, ergenliğe girmeden önce kanser tedavisi geçirmek zorunda olan küçük erkek çocukları için kök hücreden sperm hücrelerinin üretilmesi yoluyla bir çözüm yolu açıyor. Kanser tedavi öncesi testis dokusu dondurularak, tedavi sonrasında sperm hücresi üretebilen kök hücreleri geri nakletmek mümkün olabilir. Ancak bu yöntemi şimdilik deneysel bir yöntem olarak değerlendirmemiz ve beklememiz gerekir” diye konuştu.