Ülkemizde de giderek daha fazla görülür hale gelen kanser hastalığı sırasında nasıl sağlıklı beslenileceği tedavi gören hastaların üzerinde en çok durdukları konulardan biri. Acıbadem Adana Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Çisem Gündüz Gizir, kanser tedavisi alınırken sağlıklı beslenmeyle ilgili bililnmeyenleri paylaştı.
YAN ETKİLER BESLENMEYİ YÖNLENDİRİYOR
Kanser tedavisi sırasında en çok başvurulan yöntemler olan kemoterapi ve radyoterapi sonrasında hasta birçok yan etkiyle karşılaşabiliyor. Bu yan etkiler yorgunluk, halsizlik, iştahın azalması, koku ve tatlara karşı hissizlik ya da aşırı duyarlılık, bulantı ve kusma, ishal ya da kabızlık, alerjen besinlere karşı duyarlılık ve besin ilaç etkileşimleri şeklinde ortaya çıkıyor.
Baş - boyun kanserlerinde ise bu etkilere, ağız içi yaralanmaları, ağız-boğaz ağrısı, yutmada güçlük ve bunlara bağlı olarak aşırı kilo kaybı ekleniyor. Bu nedenle hastaya tanı konulmasından hemen sonra tıbbi beslenme tedavisi şart. Zira tedavi süresince tıbbi beslenme tedavisi alarak yeterli ve dengeli beslenme düzenini sağlamak, kişilerde başka enfeksiyonların gelişme riskini azaltıyor ve hastanedeki yatış süresini kısaltıyor. Hasta bir yandan kilosunu koruyabilirken, bir yandan da kendisini daha güçlü ve dinamik hissetmeye başlıyor. Böylece tedavi sırasında ortaya çıkabilecek komplikasyonlara karşı vücut direnci artırılıyor.
TEDAVİ SÜRECİNDE 10 ÖNEMLİ BESLENME ÖNERİSİ
Beslenme ve Diyet Uzmanı Çisem Gündüz Gizir, kanser tedavisi gören hastalar ve yakınlarının bu süreci mümkün olduğunca sorunsuz atlatabilmesi için 10 önemli beslenme önerisinde bulunuyor. Diyetisyen Çişem Gündüz Gizir, kişinin kendisine özgü hassasiyetleri için de mutlaka bir diyetisyene danışmasını tavsiye ediyor.
• Sabah uyandığınızda mide bulantısına karşı yatağınızın baş ucunda leblebi, galeta gibi mideyi tutacak besinler bulundurun. Yataktan kalkmadan önce bu besinleri tüketerek bulantı ve kusma riskini azaltabilirsiniz.
• Sıvı tüketimi tedavinin önemli bir parçası. Tedavi sırasında aldığınız yüksek miktarda ilacı vücudunuzdan atmak için bol su için. İçilecek günlük su miktarı kişinin kilosuna göre değişebilmekle birlikte 2,5-3 litre arasında değişiyor. Suyun yanı sıra sıvı alımını desteklemek için çorba, ayran ve açık çay da tercih edebilirsiniz.
• Bu dönemde uygulanan tedavi ile beraber besin-ilaç etkileşimleri ortaya çıkabileceğinden nar, greyfurt, ısırgan ve kantaron tüketiminden uzak durun.
• Kemoterapi alan hastaların bağışıklık sistemi baskılandığı için, bu süreçte iyi yıkanmış ve pişmiş gıdalar tüketin. Meyvelerde ise muz, elma, portakal gibi kalın kabuklu olanları tercih etmenizde fayda var.
• Yeterli ve dengeli beslenme hayati önem taşıdığından vücut için gerekli olan protein, yağ ve karbonhidratın dengeli şekilde alınması gerekiyor. Bu süreçte haftada 2-3 gün kırmızı et, 1 gün tavuk, 2 gün balık ve 1 gün de kurubaklagil tüketin. Omega-3 içeriği yüksek olan balığın da mevsiminde uygun tercih edilmesi gerekiyor.
• Pişirme yöntemi olarak kızartma ve kavurma yerine ızgara ve fırınlama yöntemlerini tercih edin. Tütsüleme, kurutma ve füme olanlardan uzak durun.
• Sulu yemekler daha yumuşak kıvamlı olacağından daha fazla öneriliyor. Örneğin ızgara et yerine, patates, havuç, biberiye ile haşlanmış et yemeği daha uygun bir alternatif oluşturuyor.
• Baş-boyun kanserlerinde özellikle bu bölgede tahriş gözlemleniyorsa acı, ekşi, baharatlı, yağlı ve salçalı besinleri tüketmeyin.
• Ağız ve boğaz yaraları nedeniyle kolay yenilebilir muhallebi, sütlaç, ayran, yoğurt ve dondurma gibi besinleri tüketin. Özellikle dondurma bu bölgedeki yangını azaltıp o bölgeyi ferahlatıyor.
• Patates püresi, ezme çorbalar, yoğurt, taze sıkılmış elma suyu, meyve püreleri, haşlanmış et/ tavuk, ızgara balık, sebze sote gibi besinler kanser tedavisi gören hastların daha rahat tüketilebilen besinler arasında yer alıyor. Çok sıcak ve çok soğuk besinler tüketmekten de kaçının.