Diyaframın hemen altında ve karın boşluğunun sağ üst kısmında bulunan, ortalama 1,5 kg ağırlığında olan karaciğer birçok işleve sahip bir organdır.
Karaciğer kandaki alkol, ilaç gibi zararlı maddeleri temizler; yediklerimizi vücudumuzun kullanabileceği besin maddelerine çevirir; kan pıhtılaştırıcı faktörleri, enzimleri ve diğer proteinleri üretir; demir, vitamin ve yağ ve şeker gibi enerji kaynaklarını depolar.
Aşırı tüketilen bazı maddeler karaciğere ağır hasar verebilir. Bu nedenle alkol, katı (doymuş) yağlar, kızarmış yiyecekleri fazla tüketmemek, aşırı şeker ve tuzdan da kaçınmak gerekir.
Karaciğerin işlevlerinden biri de şekeri yağa dönüştürmektir. Fazla şeker tüketimi karaciğer yağlanması riskini artırır. Tuzdaki sodyum ise doku sertleşmesi olarak ifade edilebilecek fibröze yol açabilir.
Bazı yiyecekler ise karaciğer fonksiyonlarını geliştirmeye yardımcı olabilir. İşte bunlardan bazıları…
Sarımsak, karaciğer fonksiyonlarını düzenleyen ve geliştiren özelliklere sahip. Ezilerek tüketildiğinde iltihap sökücü özelliği daha fazla işlev kazanabiliyor.
Sarımsakta bulunan ve antibakteriyel özelliği olan, keskin kokulu, yağsı sıvı (alisin) karaciğeri temizler.
Yüksek lif içeriği nedeniyle elma da karaciğer için oldukça yararlı bir meyve.
Elmadaki pektin lifi, kolesterolün düşürülmesine ve kontrol altında tutulmasına yaradığı gibi, vücuttan toksinlerin atılmasını da sağlar.
Ayrıca içerdiği C vitamini antioksidan özelliği ile hücreleri dış etkenlere karşı korur.
Uzmanlar lif bakımından daha zengin olan yeşil elmanın daha da yararlı olduğunu belirtiyor.
Pişerken saldığı koku nedeniyle brokoli özellikle çocuklar ve bazı yetişkinler tarafından pek sevilmese de besin değeri bakımından oldukça zengin bir sebze.
Karaciğerin fonksiyonlarını olumsuz etkileyen zararlı maddeleri nötralize etmeye yarar.
Bitki kimyasalları bakımından zengin olması kolesterol ve tansiyon düşürücü, pıhtılaşma sorunlarını giderici etkide bulunmasını sağlar.
İçerdiği A vitamini ise hücre yaşlanmasını önler.
C vitamini içermesi nedeniyle limon suyunun da karaciğer için oldukça yararlı olduğu biliniyor. Küçük bir limon, günlük C vitamini ihtiyacının üçte birini karşılar.
Antioksidan özelliği sayesinde iltihap azaltıcı, hücre yaşlanmasına neden olan serbest radikallerin etkisini giderici, ayrıca vücudun glikoz işleme özelliğini geliştirici etkide bulunur.
C vitaminin yanı sıra karotenoidleri ve diğer biyoaktif bileşikleri sayesinde oksidatif hasarlara karşı karaciğeri korur.
"Yeşil altın" olarak nitelenen ve yeryüzündeki en kârlı gıda ürünlerinden biri olarak görülen avokado aynı zamanda içerdiği sağlıklı yağlar nedeniyle karaciğeri koruyucu ve zararlı ve gereksiz maddelerden temizleyici özellik taşır.
Ancak zeytinyağında da olan bu sağlıklı yağların aşırı tüketilmesi karaciğer yağlanmasına neden olabileceği için dikkatli olmak gerekir.
Günde iki üç fincan kahvenin fazla alkol ve sağlıksız beslenmenin yol açtığı zararlı etkilerden karaciğeri koruduğunu gösteren araştırmalar mevcut.
Karaciğer sağlığı açısından kaçınılması gereken maddeler ise alkol, şeker ve tuzdur.
Karaciğerin işlevlerinden biri de şekeri yağa dönüştürmektir. Fazla şeker tüketimi karaciğer yağlanması riskini artırır.
Tuzdaki sodyum ise doku sertleşmesi olarak ifade edilebilecek fibröze yol açabilir.