Gerekli korunma talimatları göz ardı edildiğinde bulaşma riski yüksek olan hepatit B tehlike boyutuna gelmeden tedavi edilmelidir. Aksi takdirde ardından daha ciddi sağlık problemleri gelir. Siz de yazımızda hepatit B belirtileri ve bulaşma yolları başta olmak üzere hastalık hakkında tüm merak ettiklerinizi öğrenebilirsiniz.
Hepatit, sözlük anlamı olarak karaciğer iltihabı, sarılık anlamına gelir. Hepatit B, karaciğeri saran ve sağlığı ciddi boyutta etkileyen bir hastalıktır. Bazı tür hepatitler sıkıntı vermeden geçerken, kronik boyuta erişen türler karaciğerde skar adı verilen bir yaraya yol açarak siroza, karaciğer fonksiyon kaybına ve hatta bazı durumlarda karaciğer kanserine neden olabilir.
Hepatit B virüsü kan, cinsel yol ve vücut sıvılarının temas etmesiyle bulaşır. Virüs vücuda girdikten sonra 6 hafta ila 6 ay arasında değişen kuluçka süresi başlar. Bu süreçte kişi bulaştırıcıdır. Cinsel temas ve vücut sıvılarıyla bulaşan Hepatit B hastalığı, sinsice karaciğer hasarına neden olurken öncesinde kendini göstermez. Oluşan hasarla birlikte aşağıdaki Hepatit B belirtileri açığa çıkar:
-Hâlsizlik ve yorgunluk
-Bulantı, kusma
-Gözün beyaz kısmında ve önce avuç içi olmak üzere ciltte sararma
-Ateş
-Karın ağrısı
-İştahsızlık
-Kilo kaybı
-Karın bölgesinde şişkinlik
-Bacaklarda ödem
-Bağ ağrısı
-Eklem ağrıları
-İshal
-İdrar renginin koyulaşması
Hepatit B virüsünün yol açtığı karaciğer tahribatı neticesinde, hastalarda karaciğer yetmezliği, siroz ve karaciğer kanseri gibi bir takım ciddi hastalıklara yol açabilir. Bu aşamaya gelen hastalığın tedavisi için çoğunlukla karaciğer nakli gerektirir. Hepatit B nedenleri, virüsün bulaşmasıyla direkt ilgilidir. Hepatit B bulaşma yolları aşağıda sıralanmıştır:
-Kan ve kan ürünlerinin nakli,
-Korunmasız cinsel ilişki,
-Tıraş bıçağı, tırnak makası ve diş fırçası manikür pedikür aletleri gibi nesnelerin ortak kullanımı,
-Virüsü taşıyan kişinin açık yaralarına ya da kanına temas etmek,
-Tek kullanımlık olan enjeksiyon malzemelerinin paylaşımı,
-Sterilize edilmemiş cerrahi aletlerin tekrar kullanılması,
-Sterilize edilmemiş aletlerle dövme yaptırmak,
-Doğum sırasında anneden çocuğa olmak üzere çeşitli bulaşma yolları bulunmaktadır.
Hepatit B hastalığının teşhisi kan testiyle mümkündür. Akut hepatit B hastalarının tedaviye pek ihtiyaçları olmasa da semptomların yol açtığı rahatsızlığı gidermek amaçlı bazı ilaçlar reçete edilebilir. Kronik hepatit B vakalarında ise tedavi için pek çok farklı ilaç seçeneği bulunur. Tedavide kullanılacak ilaçlar karaciğerde oluşan tahribata göre değişir. Erken ve etkin tedavi ile karaciğer yetmezliği, siroz ve karaciğer kanserine dönüşme ihtimali ortadan kaldırılır. Uygulanan tedavi ile hepatit B kontrol altına alınarak tehlike arz etmekten çıkarılır. Fakat bu virüsünün ortadan kaldırılması pek mümkün değildir.
Hepatit B’den korunmanın önemli yollarından biri aşıdır. Bu aşı bebeklik döneminde 3 doz halinde uygulanır. Bebeklerde aşı uygulama takvimi şu şekildedir:
-Aşının ilk dozu doğum sonrası ilk 72 saat içinde yapılır. 2. doz, ilk ayın sonunda ve 3. doz da 6. ayın sonunda yapılır.
-Bebeklik dönemi dışında aşı uygulama takvimi şöyledir: Doğumun ardından hepatit B aşısı yapılması ise 1. dozun ardından en az 4 hafta sonra 2. doz ve 2. dozun ardından en az 8 hafta sonra aşılama yapılabilir.
-Hepatit B hastası olan bir annenin doğum yapmasından itibaren aşı takvimi ise: 12 saat içerisinde ilk doz yapılır. Toplamda 3 doz uygulandıktan sonra 4 ile 8 hafta arasında bebeğe, anti-HBs ve HBsAg testleri yapılmalıdır.
-Ayrıca daha önce hepatit B’yi geçirmiş veya aşı ile korunmamış yetişkinlerde 3 doz aşı ile bağışıklık oluşturulur.
3 doz aşı uygulamasından sonra anti HBs yanıtı (≥10 mIU/ml) gelişmeyen kişiler olabilir. Bu durum karşısında 3 dozluk hepatit B aşı süreci tekrarlanır. Son doz uygulandıktan 2 ay sonra antikor bakılır. Bazen %5’lik grupta 2 kür aşı uygulanmasına rağmen yine cevap vermeyenler olabilir. Böyle bir durumda kişilere hepatit B virüsüne dair detaylı bilgilendirme yapılır ve olası bir temas neticesinde HBIG (Hepatit B İmmun Globulini) ile koruyuculuk sağlanır.
Ekmek hamuru mayasına (Saccharomyces serevisiae) karşı çok şiddetli alerjik reaksiyon( anafilaktik reaksiyon) gösterenlere aşı uygulanmamalıdır.
(HBV) Hepatit B virüsü, Hepatit C'den 10 kat ve AIDS'e yol açan HIV'den ise 100 kat daha bulaşıcıdır. Taşıyıcı kişiler bu konuda duyarlı ve dikkatli olmalılar. Hepatit B taşıcıyılığı kişinin en yakınlarına bulaştırmamak adına farkındalığı gerektirir. Hastaların ve taşıyıcıların bazı önlemler almaları gerekir. Bu önlemleri kısaca sıralayalım:
-Öncelikle birlikte yaşadığınız kişilerin aşı olmalarını sağlamanız oldukça önemlidir.
-Korunmadan cinsel ilişkide bulunmayın.
-Aile bireyleriyle ya da arkadaşlarınızla diş fırçası, jilet, ruj ve tırnak makası gibi kişisel eşyaları ortak kullanmayın.
-Diş ve ağız içi işlemlerde ya da cerrahi operasyon öncesinde hekiminizi bilgilendirin.
-Gebelik durumu varsa mutlaka hekime bildirin.
-Karaciğer hasarına yol açan alkol kullanımından kaçının.
Hepatit B hastalarının ve taşıyıcılarının sağlıklı çocuklara sahip olmaları mümkündür. Tabii bunun için gebelik boyunca ve doğum sırasında gerekli önlemler alınmalıdır. Hekiminizin talimatlarıyla sağlıklı çocuklara sahibi olabilirsiniz.