Karaciğer, vücuttaki zehirli maddelerin daha az zehirli hale getirilmesini sağlamakla beraber, protein sentezi ve biyokimyasal sindirim için gerekli olan enzimlerin üretilmesi gibi geniş bir etki alanına sahiptir. Buna göre karaciğer, glikojen depolanması, kırmızı kan hücrelerinin üretimi, plazma ve protein sentezi ile hormon üretimi gibi görevleri olan hayati bir organdır. Yağ sindirimine yardımcı alkali bileşik bir sıvı olan safra sıvısının üretilmesini de sağlayan karaciğer, hem küçük hem de karmaşık yapılı moleküllerin, biyokimyasal tepkimelerini de düzenlemektedir. Kırmızımsı-pembemsi kahve renginde olan karaciğer, orantısız büyüklük ve şekle sahiptir. Normal ve sağlıklı bir insanın karaciğeri 1,4 ile 1.7 kilogram ağırlığa sahiptir. Deriden sonra vücudun en büyük hacim kaplayan organı olan karaciğer, aynı zamanda vücudun en büyük salgı bezi özelliğindedir. Bu denli yaşamsal faaliyetleri bulunan karaciğer, sağlıklı bir vücut eldesinde büyük öneme sahiptir. Bundan dolayı da, ihmal edilmemesi gerekilen bir iç organdır.
Karaciğere İyi Gelen Yiyecekler
Bazı besinler, tüm vücut sağlığı için faydalı etkiler gösterirken, bazı besinler ise, özellikle de karaciğer sağlığı için büyük önem arz etmektedir. Buna göre, karaciğere iyi gelen ve onu koruyup sağlığını destekleyen yiyecekler şu şekildedir;
Bir miktar keskin bir kokuya sahip olan sarımsak, karaciğer enzimlerinin aktifleşmesini sağlamaktadır. Karaciğer enzimleri ise, vücuttaki toksin maddelerin zararsız hale getirilmesini ve karaciğerin temizlenmesini sağlamaktadır. Ayrıca sarımsak, çok iyi birer alisinin ve selenyum kaynağıdır. Bu iki doğal bileşen de karaciğerin temizlenmesine yardımcı olmaktadır.
Hem yüksek miktarda C vitamini içeren hem de güçlü bir antioksidan olan greyfurt, karaciğerin doğal dezenfekte işlemlerine yardımcı olmaktadır. Küçük bir bardak, taze sıkılmış greyfurt suyu, karaciğerde bulunan ve detoks sağlayan enzimlerin üretimini desteklemekte ve kanserojen ya da diğer toksin maddelerin vücuttan atılmasını sağlamaktadır.
Fırınlanmış Greyfurt Tarifini Denediniz Mi?
Her iki sebze de yüksek miktarda bitkisel flavonoidler ile beta-karoten içermektedir. Bu iki doğal bileşeni içermeleri nedeni ile hem pancar hem de havuç, genel karaciğer fonksiyonlarının desteklenmesine ve uyarılmasına yardımcı olmaktadır.
Karaciğer ile dost olan içeceklerden biri olma özelliğindeki yeşil çay, kateşin bileşeni adı verilen bir tür bitkisel antioksidan deposudur. Kateşin bileşeni, karaciğer fonksiyonlarına yardımcı olan önemli bir antioksidan olarak bilinmektedir. Yeşil çay her ne kadar lezzetli bir bitki olmasa da, hem karaciğer hem de tüm vücut sağlığı için son derece faydalı bir bitkidir.
İster pişmiş, ister suyu sıkılmış halde isterse de çiğ olarak tüketilen yeşil yapraklı sebzeler, karaciğer dezenfektesi işlemlerinde oldukça etkili sebzelerdir. Yüksek oranda klorofil içeren yeşil yapraklı sebzeler, kandaki toksin maddelerin arındırılmasında etkilidirler. Ağır metalleri nötrolize etme özellikleri olduğu için, yeşil yapraklı sebzeler, kimyasalların ve zararlı maddelerin karaciğerden uzaklaştırılmasında etkili olduğu kadar, karaciğerin çalışma mekanizmasını koruyucu etkiler de göstermektedir. Ispanak, kara hindiba, roka, hardal yeşilliği ve acı su kabağı gibi, yeşil yapraklı sebzeler, kanın ve karaciğerin temizlenmesine yardımcı olmaktadırlar.
Glutatyon adı verilen doğal bir bileşen içeren avokado, karaciğerin zararlı toksinlerden arındırılıp temizlenmesinde büyük öneme sahiptir. Çünkü glutatyon bileşeni, karaciğerin dezenfektan işlemleri için gerekli bir doğal kimyasaldır.
Yüksek miktarda pektin içeren elma, hem karaciğerin hem de tüm sindirim sistemi organlarının temizlenmesine yardımcı olmaktadır. Ayrıca elma, karaciğerin temizlenmesi süresi boyunca toksin madde yükünü azaltmaktadır.
Aşırıya gidilmeden tüketilen zeytinyağı, karaciğerin, kanın ve tüm vücudun toksin maddelerden arındırılmasına yardımcı olmaktadır.
Yüksek miktarda omega-3 yağ asidi arginin içeren ceviz bu sayede, karaciğerdeki amonyak dezenfektesine yardımcı olmaktadır. Ayrıca glutatyon adı verilen bir bileşen bakımından zengin olan ceviz, karaciğerin normal temizlenme işlemlerine katkı sağlamaktadır.
Lezzet olarak bir miktar, brokoli ve karnabahara benzeyen lahana, karaciğer için iki farklı fayda sağlamaktadır. Bunlarda biri, karaciğerde üretilen ve çok önemli olan detoks enzimlerine destek olması, diğeri ise karaciğer fonksiyonlarını uyarması ve canlandırmasıdır.
Karaciğer için en ideal baharat hiç kuşkusuz zerdeçaldır. Zerdeçal, karaciğer detoksunu desteklemekte ve vücutta sindirilen besinlerden kaynaklanmış olan kanserojen toksin maddelerin uzaklaştırılmasını sağlayan karaciğer enzimlerine yardımcı olmaktadır.
Limon ve misket limonu gibi turunçgiller meyveleri yüksek miktarda C vitamini içermektedirler. C vitamini ise, su tarafından absorbe edilen ve toksin maddelerin uzaklaştırılmasını sağlayan enzimlerin sentezlenmesine yardımcı olmaktadır. Taze sıkılmış limon veya misket limonu suyu ya da ezmesinin sabahları içilmesi, karaciğerin tazelenip canlanmasını sağlamaktadır.
Kinoa, darı ya da kara buğday gibi tahıllar, buğday, un ya da diğer tam tahıllara göre karaciğer için daha faydalıdırlar. Bu alternatif tahıllar, karaciğeri toksin maddelere karşı bir filtre görevi göstererek korumaktadır. Ayrıca kinoa, darı ya da kara buğday, tam bir gluten deposudurlar.
Brokoli ve karnabahar gibi turpgillere ait sebzeler, karaciğerde üretilen enzimlerin sentezlenmesine yardımcı olmaktadır. Karaciğerdeki bu doğal enzimler, kanserojen toksinlerin uzaklaştırılmasını sağlamakta ve böylece de karaciğerde kanser oluşumunu önlemeye yardımcı olmaktadır.
Vücudun enerji kazanmasını ve kas dokusu oluşumunu destekleyen protein, sağlıklı bir karaciğer için gerekli olan besin bileşenlerinden biridir. Ancak fazla miktarda protein tüketmek, karaciğerin yorulmasına neden olabilmektedir. Bu nedenle, yüksek protein içerikli besinler kontrollü bir şekilde tüketilmelidir. Özellikle de, yoğurt, peynir, soya fasulyesi ve bezelye gibi daha sağlıklı olan protein kaynaklarını tercih etmek, karaciğer sağlığı için çok daha faydalı olacaktır.