Karadeniz'de Iki Batık Gemi Bulunduğu Iddiası

ERDİNÇ AKSOY - Çaycuma ilçesinin Filyos beldesindeki Tieion Antik Kenti açıklarında balıkçıların 2 batık gemi gördüğü ihbarı üzerine dalış izni ve acil ödenek için Kültür ve Turizm Bakanlığına müracaat edildi. Karabük Üniversitesi Arkeoloji Bölümü ve Kazı Başkanı Prof. Dr. Sümer Atasoy, AA muhabirine yaptığı açıklamada, antik kentin limanında batmış gemiler olduğunu daha önce de bildiklerini ancak yerini net tespit edemediklerini söyledi. Karada süren kazılarda belirli mesafe katettikten sonra denizde çalışma yapmayı plandıklarını anlatan Atasoy, "Biz bu süreci beklerken dalgalar batık gemilerin üzerindeki çamuru temizliyor. Böylece gemiler ortaya çıkıyor. Balıkçılar da bunu görerek bize haber veriyor. Onların beyanına göre iki gemi, yükleriyle denizin dibinde duruyor" şeklinde konuştu. - "Balık adamlar dalacak" Atasoy, gemilerin fırtına sonucu kayalara çarparak batmış olabileceğini tahmin ettiklerini vurgulayarak, şunları kaydetti: "İlgili bakanlıktan acil ödenek ile izin bekliyoruz. İlk belirlemelere göre yüküyle batan iki antik gemi söz konusu. Gemilerde iki kuplu testiler, sütunlar ve taşlar olduğu anlatılıyor. Balıkçıların gördüğü kadarıyla bilgiye sahibiz. Gemilerin kaç metre derinlikte olduğunu bilemiyoruz. Ödenek ve izin geldiğinde Bülent Ecevit Üniversitesinden balık adamlar ön tespit için dalış yapacaklar. Fotoğraflar çekecekler, biz de ona göre fikir edineceğiz. Böylece gemilerin büyüklüğü, yükü ve ne kadar derinlikte yer aldıklarını bileceğiz. Acil olarak bu yaz ilk incelemeler tamamlanacaktır." - "Gemiler M.S. 2-13. yüzyıla ait olabilir" Gemilerle ilgili ön tespitlerin ardından arkeolog dalgıçların asıl çalışmayı yürüteceğine işaret eden Atasoy, "Su altı arkeolojisi ayrı bir teknik istiyor. Umarız derinlik fazla değildir. Ön çalışmadan sonra proje hazırlayacağız. Batıkların soyulmaması için acil olarak çalışma yapmalıyız" diye konuştu. Atasoy, batık gemilerle ilgili sürecin kendilerini heyecanlandırdığını ifade ederek, şunları kaydetti: "Gemiler M.S. 2. yüzyıldan 13. yüzyıla kadarki süreçte Roma, Bizans ve Cenevizliler dönemine ait olabilir. Bu yüzyıllar arasında deniz ticareti bölgede çok yoğun. Kentten o dönemlerde balık ihraç ediliyor. Palamut kurutularak Akdeniz ve Ege'ye gönderiliyor. Giden gemilerden de Karadeniz'de olmayan takılarla çanak ve çömlek geliyor. Gemilerle kente testi içinde zeytinyağı da getiriliyor. Biz batıkların yükü nedeniyle kente gelen gemiler olduğunu düşünüyoruz." Balıkçılardan Zeki Kaçar ise zıpkınla dalış yaptığı sırada iki batığı gördüğünü belirterek, "Kazı ekibine bilgiyi ben verdim. Gemiden örnek olarak üzerinde işaretler bulunan kurşun bir obje aldım. Bunu da jandarmaya teslim ettim. Batık geminin kenarlarında da işlemeli sütunlar gördüm" diye konuştu. - Tieion Antik Kenti Zonguldak'ın kuzeydoğusunda sahil kenti Filyos'taki Tieion Antik Kenti, Tios adlı rahibin öderliğindeki Miletos kolonisince kurulmuş. Tarih boyunca Herakleia Pontika gölgesinde kalan kent, çeşitli krallıklara bağlı varlığını sürdürmüş. Romalılar tarafından yıkılıp yağma edilen kent, daha sonra yeniden inşa edilerek Roma eyaletlerine bağlı ticaret ve balıkçı bölgesi olarak varlığına devam etmiş. Bölge, sonraki dönemlerde balıkçı kasabasına dönüşmüş. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren yabancı araştırmacılar ve seyyahlarca araştırmalar yapılan antik kentte 2006'da başlatılan kazı çalışmalarının Karadeniz ve Küçük Asya tarihi ile arkeolojisine ışık tutması bekleniyor.