Rus gazını Karadeniz'den Avrupa'ya ulaştırması, aynı zamanda geçiş güzergahındaki Ukrayna'yı by-pass etmesi planlanan ve Nabucco doğalgaz boru hattının en büyük rakibi olarak kabul edilen Güney Akım doğalgaz boru hattına nihai inşaat izni verilmesi konusunda Türkiye ile Rusya mutabakata vardı.
Türkiye ile Azerbaycan'ın mutabakata vardığı ve Şah Deniz II sahasında üretilecek Azeri gazını Avrupa'ya taşıması planlanan TANAP'a yönelik imzaların atılması, uzun süredir somut adım atılamayan Türkiye-Avusturya doğalgaz boru hattı (Nabucco) projesinin geleceğine yönelik kaygıları gündeme getirmişti. Konu hakkında bilgi sahibi olan enerji yetkilileri, Enerji Bakanı Taner Yıldız ve Rus enerji devi Gazprom'un üst düzey yöneticilerinin dün Ankara'da gerçekleştirdikleri görüşmelerin ardından, uzun süredir beklemede olan Güney Akım doğalgaz boru hattına inşaat izni verilmesi konusunda da anlaşmaya varıldığını kaydettiler.
Ukrayna'yı by-pass etmek için değişik projeler üzerinde çalışan ve geçtiğimiz haftalarda Kuzey Akım boru hattını açarak Avrupa'ya bir başka koldan ulaşan Rusya, Nabucco'yu da zayıflatacak olan, kapasitesi 63 milyar metreküp öngörülen Güney Akım'ı inşa etmek istiyor. Türkiye'nin Karadeniz'deki ekonomik karasularından geçecek proje için Rusya uzun süredir bu izni almaya çalışıyordu. Bir yetkili, dün gerçekleştirilen görüşmelerde Türkiye ile Rusya'nın gündemlerinde bulunan önemli bazı enerji projelerinde anlaşmaya vardığını belirterek, "Bugün Moskova'da aralarında Güney Akım'a inşaat izni veren zaptın da olduğu bazı konularda imzalar atılacak" dedi.
Enerji Bakanı Taner Yıldız, bazı temaslarda bulunmak ve Rusya Başbakan Yardımcısı İgor Seçin ile görüşmelerde bulunmak için bugün Rusya'da olacak. Bir başka yetkili ise "Görüşmeler son derece olumlu geçti. İki ülke arasındaki görüşmelerde özellikle Güney Akım için gerekli mutabakat sağlandı. Bunun imzaları, son dakika pürüzü çıkmazsa, bugün Moskova'da atılacak. Türkiye ile Rusya, enerjide zaten karşılıklı olarak güvene dayanan ilişkisini yeni adımlarla güçlendirecek" dedi.
Mersin Akkuyu'ya Türkiye'nin ilk nükleer santralinin Rusya tarafından yapılmasına yönelik anlaşmanın imzalanmasının ardından iki ülke ilişkileri, doğalgaz fiyatlarında indirime gidilmemesi nedeniyle zor bir döneme girmişti. Rusya'nın, Avrupa'daki müşterilerine yaptığı gibi Botaş'a indirim yapmamasının ardından Türkiye, 31 Aralık 2011 tarihinde sona erecek olan yıllık 6 milyar metreküplük Batı Hattı kontratından birini uzatmama kararı almıştı. Yetkililer, Türkiye'nin daha önce fizibilite için izin verdiği Güney Akım için Moskova'da nihai inşaat iznine yönelik imzaların atılmasının ardından, Rusya'nın önünde kayda değer bir engelin kalmayacağını ifade ediyorlar.
BATI HATTI'NDA SON DURUM
Bir başka yetkili de, yıl sonunda süresi dolacak olan Batı Hattı'ndan, "al ya da öde" kapsamında alınamayan ancak ödemesi yapılan doğalgazın bir bölümünün alınabileceğini ve 31 Aralık'tan sonra gaz akışının devamının mümkün olabileceğini kaydetti. "Türkiye'nin kış döneminde bir gaz arzı sorunu olmayacak. Bu konuda gerekli her türlü tedbiri aldık" diyen yetkili, "Gazprom ile al ya da öde kapsamındaki ödemesi yapılan gazın telafisi 1 Ocak'tan itibaren yapılmaya başlanması planlanıyor" dedi. Batı Hattı kontratının yenilenmesi için Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından başlatılan süreç, başvuruda bulunan 26 şirketten hiçbirinin Gazprom'dan resmi izin alamaması nedeniyle tamamlanamamış, başvuru dosyaları şirketlere iade edilmişti.