Günümüzde pek fazla kişinin karamsarlığı tavsiye ettiğini göremezsiniz. Tam tersi, günümüzde pozitif psikoloji çok moda. Pozitif psikolojinin kurucusu Pennsylvania Üniversitesi psikoloji profesörü Martin Selgman’ın, 'Öğrenilmiş İyimserlik: Zihninizi ve Hayatınızı Değiştirmenin Yolu' çok satanlar listesine giren kitapları var. Ama karamsarlık üzerine yeni bir argüman var: hayata akla yatkın ve hatta olumsuz bir şekilde bakmak daha faydalı ve bu görüşü doğrulayan bilimsel gerçekler de ortaya çıkıyor.
New York Üniversitesi profesörü Gabriele Oetingen'in araştırmaları, karamsarlığın hedeflere ulaşmak açısından iyimserliğe göre daha motive edici olduğu, ve iyimserliğin memnuniyet rehavetine kapılmamıza ve kilo vermek gibi önemli kişisel hedeflerimize ulaşmak için gevşememize neden olduğu şeklinde özetlenebilir.
Bunu şu araştırmayla beraber düşünün: Amerikan Psikologlar Derneği (APA) tarafından hazırlanan Psikoloji ve Yaşlanma dergisinde 2013'te yayınlanan bir araştırmada, doyurucu bir geleceğe dair beklentileri düşük daha yaşlı kişilerin, gelecekte parlak günler bekleyen kişilere göre daha uzun ve daha sağlıklı yaşadığı bulundu. Araştırmanın sözcüsü Doktor Frieder R. Lang şunları söylüyor: "Geleceğe dair aşırı iyimser bir öngörüye sahip olmanın, on sene içerisinde sakat kalma veya ölme riskinin daha yüksek olmasıyla ilişkisi olduğu gösterildi. Görünen o ki, 'gelecek hakkında karamsar olmak', karamsarları iyimserlerin genelde yapmadığı şekilde daha dikkatli yaşamaya, sağlık ve güvenlik tedbirleri almaya teşvik ediyor."
Şu uyarıyı da eklemekte fayda var: Bu, bilim insanlarının saf ve katıksız karamsarlıkta bir fayda gördüğü anlamına da gelmiyor. 'Koruyan karamsarlık' adını verdikleri kavramın faydalı olduğunu düşünüyorlar. Bu strateji, "insanların beklentilerini düşük tutması ve başlarına gelebilecek olumsuzluklardan kaçınabilmek için olası tüm olumsuzlukları göz önünde bulundurmaları" şeklinde özetlenen bir strateji. Psikoloji ve Yaşlanma dergisinde yayınlanan söz konusu araştırmanın yazarlarından Frieder R. Lang, Wall Street Dergisine şunları söyledi: "Gelecekleri hakkında koruyucu bir şekilde karamsar olan kişilerin hazırlıklı ve tedbirli olma olasılıkları daha fazlayken, iyimserler bu şeyleri düşünmezler bile." Benzer faydalar “koruyan iyimserlik"e de mâl edilebilir, ama yapılacak bilimsel araştırmalar bu konuda ne diyecek, bekleyip göreceğiz.
*Görsel: Norveçli Bård Breien'in senaryosunu yazıp yönettiği Olumsuz Düşünme Sanatı filminden bir sahne.