BBC'den Joe Tidy ve Alison Benjamin, karanlık internette (dark web) yapılan uyuşturucu ticaretini daha iyi anlayabilmek için iki kez alışveriş yapıp, ekstazi ve kokain satın aldı. Tidy ve Benjamin, polis faaliyet gösterdikleri internet pazarını kapattığında, satıcıların nasıl kolaylıkla işlerine devam edebildiklerini öğrendiler.
İlk bakıldığında, Torrez normal bir alışveriş sitesine benziyordu. Binlerce ürün listelenmişti; müşteriler her bir satıcıya puan verip, yorumlar yazmıştı. Tahmini teslimat tarihleri ve ödeme yöntemleri hakkında bilgiler vardı.
Tek fark ürünlerin kendisindeydi.
Peru balık pulu kokaini, Champagne MDMA, Blue Punisher ekstazi hapları... Bunlar Amazon ya da eBay'de bulabileceğiniz türde ürünler değil.
Torrez birkaç hafta öncesine kadar alıcıların, uyuşturucudan, bilgisayar korsanlığı araçlarına, sahte paradan, şok tabancasına her şeyi satan satıcılarla buluştuğu bir karanlık internet pazar yeriydi.
Dünyanın en gözde karanlık internet pazarıydı ve BBC son müşterilerinden biri oldu.
BBC Radyosu'nda yayımlanan, karanlık internette uyuşturucu ticaretinin incelendiği File on Four programı için, Torrez'den İngiltere'deki bir satıcıdan ekstazi hapları aldık.
Şaşırtıcı bir deneyimdi.
Karanlık internette uyuşturucu almanın, pizza siparişi vermek kadar kolay olduğuna dair bir efsane var. Ancak kripto paralarla uyuşturucu satın almak ve satıcılarla şifreli iletişim kurmak saatler aldı.
"Süper güçlü" haplar, söz verildiği gibi birkaç gün içinde postayla geldi.
Üç küçük ekstazi hap, büyük bir kutuda gönderilmişti. Bu, içeriklerini gizlemek için yapılan bir "hayalet paketlemeydi."
Bir başka siteden satın alınan bir paket kokain de, bir bitkisel sağlık şirketine ait sahte bir fatura eşliğinde geldi.
BBC uyuşturucuları test ettirdi, reklamı yapılan kadar güçlü değillerdi, sonra da bir laboratuvarda yok edildiler.
Birleşmiş Milletler karanlık internetin küresel uyuşturucu ticaretinde çok küçük, belki de yüzde 1'den az payı olduğunu tahmin ediyor. Ancak bu pay büyüyor.
Geçen yılki Küresel Uyuşturucu Anketi'nde, dünya genelinden on binlerce uyuşturucu kullanıcısı çok farklı bir manzara ortaya koydu.
2021'de Kuzey Amerika'daki her dört kişiden yaklaşık biri, karanlık internetten uyuşturucu aldığını söyledi. Bu oran Avrupa ve Okyanusya'da ise altıda birden fazlaydı.
Aynı oran Rusya'da yüzde 6 olurken; Finlandiya ve İsveç'te yüzde 40, İngiltere, İskoçya ve Polonya'da ise yüzde 30'dan fazlaydı.
İngilizce faaliyet gösteren karanlık internet uyuşturucu pazarlarının sayısının geçen yıl azaldığı bildirilirken, İngiltere Ulusal Suçla Mücadele Kurumu (NCA) gelirlerin yüzde 14 arttığını açıkladı.
Karanlık internetteki uyuşturucu dünyası karmaşık ve sürekli değişiyor.
Sık sık siteler kapanıyor. Siteleri yönetenler, müşterilerin ya da satıcıların parasıyla ortadan kaybolabiliyor. Buna çıkış dolandırıcılığı deniyor. Ayrıca bilgisayar korsanlığı kurbanı olabiliyor, polis tarafından yakalanıp, kapatılabiliyorlar.
Ancak uyuşturucu pazarlarında "gün batımı" ya da "gönüllü emeklilik" diye bilinen daha düzenli bir kapanış trendi var.
Büyük bir oyuncu White House Market geçen sonbaharda bunu yaptı. Daha sonra bir diğeri, Cannazon aynı yöntemi izledi.
Daha sonra Torrez çıktı. Site geçen ay açılış sayfasında kapanacağını duyurdu ve "çoğu satıcı ve kullanıcıyla çalışmak büyük bir keyifti" denildi.
Site yöneticisi mrblonde müşterilere teşekkür etti ve "tüm siparişler sonuçlandırılana kadar en az iki ya da üç hafta faaliyet göstermeye devam edeceklerini" söyledi.
Bir müşteri "Böyle zarif bir çıkış için teşekkür ederim. Minnetarız" derken, bir diğeri "Bunu profesyonel ve dürüst bir şekilde yaptığınız için teşekkür ederiz "diyordu.
Montreal Üniversitesi'nden kriminoloji uzmanı Prof. David Décary-Hétu, "Şu anda daha sık yaşanıyor gibi görünüyor. Pazarlar gelip 'Yeterince para kazandık, yakalanmadan önce emekli olup, günbatımına doğru gideceğiz' diyorlar" şeklinde konuşuyor.
Torrez gibi büyük alışveriş sitelerini yönetenlerin komisyonlardan günde 100 bin dolardan fazla kazanabileceğini söylüyor.
Suçluların adaletle yüzleşmesini tercih eden polis için ise bu tür piyasadan çıkışlar farklı duygular uyandırıyor.
NCA'in karanlık internet istihbarat birinin başı Alex Hudson, "Suç olan bir iş yaptığını fark eden ve bunu artık yapmak istemeyen herkesi kutlarım. Pişmanlık varsa bu da hesabını soramamış olmamızdandır ve yine de hesap sorulacağını anlamaları gerek" dedi.
Günbatımı şu anda moda bir uygulama olsa da, BBC'nin veri analizi bu tür sitelerin çoğunlukla çıkış dolandırıcılığından kapandığını gösteriyor.
Polisin kapattığı siteler ise daha az ama yine de bazı kayda değer başarılar elde edildi.
2011'den 2013'e dek süren operasyonda, ilk büyük karanlık internet uyuşturucu pazarı Silk Road'u yönetmekle suçlanan Amerikalı Ross Ulbricht, iki kez ömür boyu hapse mahkum edildi ve şartlı tahliye imkanı olmadan en az 40 yıl hapis yatmasına hükmedildi.
Geçem Ekim'de, NCA'in türünün en büyüğü olduğunu söylediği operasyonda, Ocak 2021'de Dark Market adlı bir uyuşturucu pazarıyla ilgili yapılan soruşturma doğrultusunda 150 zanlı gözaltına alındı.
Birçok ülkeden polis operasyona katılırken, ABD, Almanya, İngiltere ve başka ülkelerde gözaltılar yapıldı.
Ancak yasadışı bir pazar yeri kapandığında, bunun satıcılar üzerinde çok fazla etkisi olmuyor. Hemen bir sonraki yere geçebiliyorlar.
BBC'nin analiz ettiği verilere göre şu anda polisin daha önceki operasyonlarından kurtulan en az 450 satıcı faaliyet gösteriyor.
Bu satıcılar arasında, son 6 yılda 21 farklı satış sitesinde boy gösteren Next Generation da var. Bu zanlının ya da zanlıların bu süreçte en az 140 bin kez, esrar, kokain ve ketamin gibi ürünler sattığı tahmin ediliyor.
Next Generation şifreli e-posta yoluyla yaptığı açıklamada "polisin imkansız bir görevi yerine getirmeye çalıştığını" söyledi:
"Genelde baskınlar, basit bir kullanıcı hatası nedeniyle oluyor. Kolluk güçleri bir gün uyanıp 'Şifreleri çözüp, baskınlar yapalım' demiyor."
İngiltere ve Almanya'da kendilerini bir "hippi kollektifi" diye tanımlayan Pygmalion Syndicate adlı uyuşturucu satıcıları BBC'ye yaptıkları açıklamada yakalanmaktan kaygı duymadıklarını, güvenliklerine "düşman topraklardaki gizli ajanlar" gibi dikkat ettiklerini söyledi:
"Kolluk güçlerinin baskınları işimize pek dokumadı ve birçok satıcının da buna aldırmadığına inanıyorum. Birinin yaşamının bundan rahatsız olması için gerçekten bir neden yok."
NCA'den Alex Hudson, suçluların bir adım gerisinde olduklarını itiraf ediyor ancak yeni teknolojinin fark yaratacağını da vurguluyor:
"Birkaç yıl önceki duruma kıyasla bile, sağlanan verilerden çok daha hızlı bir şekilde suçluları tespit edebiliyoruz. Gidişatı tersine çevirecek bir şeyler gördüğümüzü düşünüyorum."