Atardamarlarımızda tıkanma genellikle damar çeperinde meydana gelen aterosiklerotik plak kümeleri nedeniyle ortaya çıkar. Bu damarlarda meydana gelen tıkanmanın birçok nedeni bulunur.
Tıkanıklığın başlıca sebebi, yüksek kolesterol, aşırı kilo, alkol ve sigara kullanımının yol açtığı damarlarda kireçlenmedir. Ayrıca yüksek tansiyon, şeker hastalığı gibi rahatsızlıklar da karotis arter hastalığına neden olabilir.
HASTALIĞIN BELİRTİLERİ
Karotis arter hastalığı erken dönemde neredeyse hiç belirtiye neden olmaz. Hastalığa bağlı belirtiler ancak damarın önemli bir bölümünün daralması ya da tamamının neredeyse tıkalı hale gelmesiyle ortaya çıkar. Belirtilerin ortaya çıkması için yaklaşık olarak damarın %70-80’inin tıkanması gerekebilir.
Karotis arter hastalığı genel olarak vücudun bir tarafında his ve güç kaybı, konuşmada zorlanma, görme problemleri, şiddetli baş ağrısı ve baş dönmesi gibi belirtilere neden olur. Yüzün bir tarafında his kaybı ve sarkıklık da en sık rastlanan belirtiler arasında yer alır.
Bu gibi belirtileri olan kişilerin vakit kaybeden uzman bir doktora muayene olması gerekir. Karotis arter hatalığına müdahale edilmediği durumlarda beyinde ve vücudun bazı diğer bölgelerinde kalıcı hasarlar meydana gelebilir.
TEDAVİSİ
Karotis arter tedavisinin ilk adımı, hastalığın daha da ilerlemesini önlemeye yöneliktir. Karotis arter hastalığına neden olan durumun ortadan kaldırılması ile hastalığın ilerlemesi durdurulabilmektedir. Ancak tıkanıklığın %70’in üzerinde olduğu durumlarda ise müdahale kaçınılmaz olmaktadır.
Müdahale 2 şekilde yapılmaktadır. Birinci yöntem daralmış damarın içine stent yerleştirilerek darlığın giderilmesi ve beyne normal miktarda kan akışının sağlanmasıdır. Karotis Endarterektomi adı verilen yöntem ise damardaki tıkanıklığa neden olan plak tabakasının ameliyatla çıkarılmasıdır.
Boyun bölgesine yapılan kesiden gerçekleştirilen operasyon sonucunda plak çıkarılarak damar normal hale getirilir kapatılır. Operasyon sonrasındaki ilk gece kalp damar cerrahisi bölümünde yoğun bakımda geçer. Bu süreçte hastanın genel sağlık durumu yakından takip edilir. Genel sağlık durumu iyi olan hastalar stent yerleşimi sonrası ertesi gün, ameliyat olan hastalar ise yaklaşık 3-4 gün sonra taburcu olabilirler.
Önemli bir nokta da bu işlemleri kimlerin yaptığı ve yapan hekimin tecrübesidir. Bu durum işlem başarısını etkileyen en önemli faktördür. Endarterektomiyi kalp damar cerrahları, stent koyma işlemini ise kalp damar cerrahları, nörologlar, kardiyologlar ve girişimsel radyologlar yapmaktadır.
Hangi hastaya hangi işlemin yapılabileceği ve en iyi sonucun alınabileceğini bilebilmek, müdahale sonrasında en iyi sonucun alınmasını sağlamaktadır. Bu noktada da her iki işlemi de uygulayabilen hekimler uygulanması gereken yöntem konusunda daha objektif karar verebilmektedirler.
Prof. Dr. Ali Civelek
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı
www.alicivelek.com
Instagram: @dralicivelek
Facebook: @dralicivelek
YouTube-Prof.Dr. Ali Civelek