İSMAİL KAPLAN - Anadolu'da zengin peynir çeşitliliğiyle dikkati çeken Kars'ta, kadınlar yaylalara çıkarak hem kışlık yiyecekleri olan hem de ev ekonomisine katkı sağlayan "çeçil peyniri"nin üretimine başladı.
Türkiye'de hayvancılığın yaygın yapıldığı kentlerden Kars'ta, yaz mevsimiyle yaylalara giden kadınlar, yöresel lezzetlerden çeçil peyniri yapmak için kolları sıvadı.
Arpaçay ilçesine bağlı Kuyucuk köyü yaylasında yaklaşık 2 bin rakımda doğal kekik ve çiçeklerle beslenen ineklerin sütünden sezonun ilk çeçil peyniri üretilmeye başlandı.
Bölgede besicilikle uğraşan kadınlar, ilk olarak ineklerden sağdıkları sütü makineden geçirerek kaymağından ayırıyor. Bu işleminin ardından yağından arındırılan süt, mayalanarak bir saat dinlendiriliyor.
Yakılan tandır ve ocaklardaki kazanlara doldurulan süt burada yarım saat kaynatıldıktan sonra kadınlar tarafından tel tel olana kadar zorlu yoğurma işleminden geçiriliyor.
Koyun ya da keçi derisinden hazırlanmış tuluklara basılarak kış için hazır hale gelen tuluk peyniri, bu meşakkatli yolculuğun ardından kahvaltı sofralarını süslüyor.
- Peynir mesaisi günün ilk ışıklarıyla başlıyor
Yaylada çeçil peyniri yapan kadınlardan Lala Balcı, bu zorlu mesaiye sabahın erken saatlerinde başladıklarını söyledi.
Çeçil peynirinin meşakkatli yolculuğun ardından hazırlandığını ifade eden Balcı, "Sabah saat 6'da uyanıyoruz yaylamızı düzeltiyoruz. İneklerim geliyor onları sağıyorum, sonra sütü makineden geçirip kaymağını çıkarıyorum. Kaymağı alınmış sütü mayalandırıp bir saat kadar bekliyorum." dedi.
Balcı, bir süre beklettikleri mayalanmış sütü ocağa koyup pişirdiğini belirterek, çeçil kıvamını alan sütü daha sonra dinlendirdiklerini dile getirdi.
- Yöre halkının gelir kaynağı
Belli kıvama gelmiş sütü ardından tel tel olana kadar yoğurduklarını anlatan Balcı, ardından hazırladıkları ürünü koyun derisine doldurup kışa hazır hale getirdiklerini aktardı.
Köylülerden İsmail Ergün de ineklerin yayladaki çiçeklerden otlayıp bundan elde ettikleri sütlerden lezzetli peynir ürettiklerin ifade etti.
Çeçil peynirinin yöre halkının geçim kaynaklarından biri olduğunu söyleyen Ergün, "2 ay yaylada kalıyoruz, hayvanlarımız en doğal otlarda otlayıp en güzel çiçekleri yiyor. O çiçeklerden oluşan sütle de annelerimiz ve ablalarımız çeçil peyniri yapıyor. Çeçil peyniri bizim için en büyük gelir kaynağı. Burada kadınlar ineklerin sütlerini sağıp çeçil peyniri yapıyor. Hem satıp gelir kaynağı elde ediyoruz hem de kışın sofralarımızın vazgeçilmezi oluyor." diye konuştu.