Kasırga ya da diğer adıyla tropikal siklon, çok şiddetli ve büyük çaplı, saatte 120 km’den fazla hızla dönerek esen bir tropikal rüzgardır. Kasırga, birçok coğrafyada görülebilen bir doğa olayıdır. Kasırga en çok hangi bölgelerde görülür?
Kasırga daha çok tropik bir doğa olayı olarak adlandırılır. En büyük ve en zarar verici doğal afetlerden biri olan kasırga, büyük atmosferik dolaşım mekanizması olarak da tanımlanır. Kasırga etkili olduğu bölgeyi maddi ve hayati olarak olumsuz anlamda etkiler.
Kasırga en büyük etkilerini sıcak havalarda gösterir. Ancak bu etkiler genellikle denizler ya da okyanuslarda meydana gelir. Kasırganın oluşma nedeni, yüksek basınç merkezinden alçak basınç merkezine doğru hızlı bir hava akışı olmasıdır. Bu hava hareketi ne kadar hızlı olursa, denizden o kadar miktarda sıvı toplar. Toplanan bu sıvılar yağmuru oluşturur.
Şiddetli yağışlar rüzgarla birleşince fırtına ortaya çıkar. 200 km’den fazla hıza sahip fırtınalara ise kasırga denir. Kasırga gittikçe şiddetini ve hızını artırır.
Dünya genelinde oluşan kasırgalara kadın ve erkek isimleri verilir. Bu isimler Dünya Meteoroloji Örgütü’nün daha önceden hazırladığı listelere göre belirlenir. Alfabetik sıraya göre seçilen bu isimler arasında Q, U, X, Y ve Z harfleriyle başlayan isimler ise yer almaz. Her 6 yılda bir bu listenin başına dönülür.
Kasırga, dünyanın en şiddetli rüzgarları olarak bilinir. Kasırga ısı ve su olmak üzere iki kaynaktan beslenir. Kasırganın temelleri, ekvatordaki okyanus yüzeyinde bulunan havanın, ısıyı ve nemi emmesiyle atılır. Isınan hava yükselir, bu esnada aşağıda düşük basınçlı bir bölge oluşur.
Bu olay tekrarlanırken hava yüksek basınçlı yerlerden alçak basınçlı yerlere doğru ilerler. Bunun sonucunda ısı yükselir ve girdaplar meydana gelir. Bu sıcak hava, atmosferde belli yüksekliğe ulaşınca soğumaya başlar ve yoğunlaşır. Ardından büyüyüp girdaplaşan hava ve bulutlar daha da büyür ve fırtına meydana gelir. Bu yoğunlaşma sonucunda gizli yoğuşma ısısı adı verilen bir ısı ortaya çıkar.
Son aşamada ise bu ısı yukarıdaki havayı ısıtır ve daha da yükselmesine neden olur. Bunun sonucunda da kasırgalar oluşur.
Kasırgaların çoğu yıldırım bulutlarıyla görülür. Kasırgalar gökyüzünden yeryüzüne uzanan atmosferik girdaplar olarak da adlandırılır. Oluşan hava kütlesi sürekli ve hiç durmadan hareket eder. Hareket ederken de önüne çıkan her şeyi içine çeken bir huni oluşturur.
Kasırganın içine çektiği bütün nesneler, aynı anda birçok baskıya maruz kaldığı için patlayabilir. Belli bir seviyenin üstündeki kasırgalar yerleşim yerlerinde bulunan binalara zarar verebilir. Kasırga çatıdaki kiremitleri, sacları koparabilir, ağaçları yerinden sökebilir. İnsanlara ve çevreye büyük zararları vardır.
Kasırga genellikle, Büyük Okyanus’un doğu kısmı ve Güney Atlantik Okyanusu hariç subtropikal ve tropikal iklim kuşağında yer alan bütün sıcak denizlerde sıklıkla meydana gelir.
Kasırgalar genellikle Ekvator ülkeleri ve Amerika Birleşik Devletleri’nde görülmektedir. Başlangıç ve mevsim sonu kasırgaları olarak adlandırılan kasırgalar ise genellikle Karayipler’in batı bölgesinde görülür. Aynı zamanda bu bölgeler haricinde Orta Amerika kıyılarının açıklarında, Büyük Okyanus'ta ve Meksika Körfezi'nde de görülmektedir.
Ülkemizde ise kasırga genellikle Marmara ve Akdeniz Bölgelerinde görülür. Türkiye’de yılda ortalama 2 ya da 3 kasırga meydana gelirken, dünyanın geri kalanında ise ortalama 7 kasırga meydana gelir.
Kasırga birçok felakete yol açan, bütün canlı türlerine ve çevredeki çoğu şeye zarar verebilen bir doğal afettir. Kasırga ne kadar büyükse yıkımı da o kadar büyük olur.
Kasırga genellikle sıcak tropikal iklimin görüldüğü ülkelerde, tam mevsim geçişlerinin yaşandığı Ağustos ve Eylül aylarında yaşanır. Sıcak iklim kuşağında yer alan ülkelerde görülen kasırga, ani basınç farklarından ortaya çıkar. Kasırganın hızı saatte 100-150 km’ye kadar çıkabilir.