Çok geleneksel ve katı bir ebeveynseniz kötü haberlerimiz var, otoriterliğiniz çocuğunuzu uzman bir yalancıya çeviriyor.
McGill Üniversitesi'nden çocuk gelişim uzmanı Victoria Talwar'a göre katı ebeveynlik çocukların kuralları nasıl atlatabileceklerini öğrenmelerine yol açıyor.
Cezalandırma yöntemi ile yetiştirilen çocuklar bu cezalardan yalan söyleyerek kaçma yöntemleri geliştiriyorlar.
Piskoterapist Philippa Perry BBC Radio 4'de yaptıkları ufak bir deneyi anlattı;
Talwar ve meslektaşlarının geliştirdiği Peeping Game olarak adlandırılan oyunun hedefi genç yalancıları tespit etmekti.
İki kuzey Afrika okulunda denenen oyunun kuralları şöyle;
Biri daha katı kuralları olan bir okul diğeri daha esnek bir okul.
Çocuklardan istenen arkalarına konulan objeden gelen sesin hangi objeden çktığını tahmin etmeleri ve objeye kesinlikle bakmamaları.
Deneyin sonunda özellikle son konulan objenin çıkardığı ses tüm seslerden farklı. Örneğin bir beyzbol topu ince bir ses yapar. Herhangi bir çocuk bu son objenin ne olduğunu bilseydi gözetilmiyorken kesinlikle çaktırmadan bir bakış atarlardı.
Gözetmen yetişkin odadan çıkar ve döndüğünde çocuklara 2 soru yöneltir; objenin ne olduğu ve bakıp bakmadıkları. Talwar'ın bu deneyden çıkardığı sonuç; daha rahat bir ortamda yetiştirilen öğrencilerin sıkı yönetimde kalanlara oranla daha az yalan söylemediği. Fakat disiplini sıkı okuldaki çocukların olağanüstü derecede kıvrak yalanlar söylediği. Merak duygusu olan canlılarız sonuçta, illa yalan yeteneğimiz gelişiyor.
Çocuklar cezadan korkmalarından dolayı doğruyu kolayca çarpıtmayı öğreniyorlar. İronik olabilir fakat gaddar bir şekilde çocuk yetiştirmek ya da ceza yöntemi ile eğitim vermek çocuğun çok iyi bir yalancı olmasına da sebebiyet veriyor.
Eğer çocuğunuz yaptığı kazaları saklamakta usta ise muhtemelen çok zeki.
Tabi yalan söylemek illa kötü bir şey değil. Doğal olarak ve ya katı ebeveynlik sebebi ile gelişmiş olması fark etmiyor. Slate'te de değinildiği gibi, "Çocuklar yalan söylediklerinde illa bir terslik olarak görülmemeli aksine psikolojik becerilerini büyük oranda geliştiklerinin işareti olarak görülmeli."
Çocukların bilişsel yetenekleri ve kandırma kabiliyetleri büyük oranda bağlantılı. Sadece abes olanı düşünmeleri dışındaki seçenekleri de görmelerinden dolayı değil. Yalanlarını sürdürebilmeleri hafızalarının çok iyi olduğunu da kanıtlıyor.
Talwar ve işarkadaşlarının yayınladığı developmental model of lying (yalanın gelişim haritası)'na göre, 2 yaşındaki çocuklar temel yalanları söylemeye başlıyor. Bu minik yalanlar ufak hatalarını saklamak için uyduruluyor. Bu başarısız yalanlar genelde ebeveynler tarafından pek dikkate alınmıyor.
4 yaşına ulaştıklarında ikincil yalanlar başlıyor. Bu yalanlar karşıdaki kişi hakkında toplanılan bilgilere; kişilik, davranış, kafa yapısı'na göre şekillendiriliyor ve temel yalanlardan bir nebze daha inandırıcı bir hal alıyor.
3. derece yalanlar 7 ve 8 yaşlarında inandırıcı hikayelere dönüşüyor.
İleri seviyelerde "Merve'lerde kalcam" başlıyor :)
Çocuğun yalan söylemeye başlama yaşı ile zekası doğru orantılı. Ne kadar erken yalan söylemeye başlarsa o kadar zeki olduğunun göstergesi. İyi bir yalancı olabilmek için duygusal zekasının, vücut dilinin ve spontan konuşmanın gelişmiş olması ayrıca da belli bir seviye empatik manipülasyon olması gerekli. Çocuğunuz yalan söylüyorsa ve bu konuda iyiyse büyüdüklerinde büyük olasılıkla zeki ve başarılı olacaklar. Gerçek ile yalanı çoğumuzdan çok iyi şekilde ayırt edebilir duruma gelecekler.
Çocuğunuz yalan söylüyorsa korkmayın, elinizde minik bir deha tutuyor olabilirsiniz. Tabii bir suçlu da yetiştiriyor olabilirsiniz, dikkat! :)
Kaynak: iflscience.com