Aslıhan ALTAY KARATAŞ/ANKARA, (DHA)- KAMU Denetçiliği Kurumu (KDK), icra kanalıyla çocuk teslimi uygulamasının insanlık onuruna yakışmadığı ve çocuk tesliminin icra sisteminden çıkarılması gerektiği yönünde tavsiye kararı verdi. KDK, ilgili bakanlıklara boşanma sonrası çocukla düzenli kişisel ilişki tesisinin sağlanması için 'aile buluşma noktaları', 'çocuk teslim merkezleri' kurulması önerisini iletti.
Boşanmış ailelerde kanayan yara haline gelen 'icra yoluyla çocuk teslimi uygulamasından kaynaklı sorunların çözümüne KDK da katkıda bulundu. KDK, çocuğunu ancak icra yoluyla görebilen babalardan kuruma gelen çok sayıda başvuruyu incelemeye aldı. Başvurularda çocuk haczinin kaldırılması, ortak velayet hakkı tanınması ve babaların çocuklarıyla düzenli kişisel ilişki tesisi için yeni yasal ve idari düzenlemelerin yapılması taleplerinde bulunuldu.
Başvuruları değerlendiren KDK, Adalet Bakanlığı ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’ndan konuyla ilgili bilgi ve belge istedi. 2018 yılında 'Çocuk Tesliminde Hak İhlallerinin Önlenmesi Çalıştayı'nı düzenleyen kurum, ilgili idarelerin, STK’ların ve meslek odalarının temsilcileri ile akademisyenlerin konuya ilişkin görüşlerini topladı. KDK, mevcut yasal düzenlemeler, Bakanlıklarla yapılan toplantılar ve çalıştay çıktıları doğrultusunda 2018 ve 2019 yıllarında çok sayıda tavsiye kararına imza attı.
'AİLE BULUŞMA NOKTALARI KURULSUN'
Ombudsmanın tavsiye kararlarında, çocuğun 'taşınır bir mal gibi' haczine izin veren 'icra yolu'nun insanlık onuruna yakışmayan bir uygulama olduğu belirtilerek, çocuk tesliminin icra sisteminden çıkarılması gerektiği vurgulandı. KDK ayrıca ilgili bakanlıklara, boşanma sonrası çocukla düzenli kişisel ilişki tesisinin sağlanması için 'aile buluşma noktaları', 'çocuk teslim merkezleri' kurulması önerisini de iletti. Tavsiye kararlarında boşanmaların sağlıklı bir şekilde yürütülmesi amacıyla 'aile arabuluculuğu sistemi' dâhil, olabilecek tüm tedbirlerin kamuoyu nezdinde tartışılması gerektiğinin altı çizildi.
HAKİMLERE VAKA BAZLI EĞİTİM ÖNERİSİ
Ombudsman ayrıca, hakim ve hakim adaylarına, çocuk ile kişisel ilişki tesisini engelleyen tarafa danışmanlık tedbiri verilmesi gibi mevcut yasal tedbirlerin etkin olarak kullanılması için ‘vaka bazlı eğitim’ verilmesi önerisinde de bulundu. Hâkimlerin sulha teşvik, uzlaştırma ve tedbir kararlarının takibine ilişkin görevlerini etkin şekilde yapabilmeleri için Adalet Bakanlığı’na adli hizmet altyapısının güçlendirilmesi ve hâkimlerin iş yükünün sağlıklı bir şekilde izlenmesi tavsiye edildi. KDK, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na ise, 'Aile ve Boşanma Süreci Danışmanlık' hizmetlerinin daha etkin hale getirilerek yaygınlaştırılması ve sunulan hizmetlerin kamuoyu, hâkimler ve avukatlar tarafından bilinirliğinin arttırılması önerisini iletti. Boşanma aşamasındaki çiftlerin birbirlerine ve varsa çocuklarına karşı hak ve yükümlülükleri konusunda bilgilendirilmesinin zorunlu hale getirilmesi gerektiği ifade edilen kararda, avukatların boşanmanın taraflar ve çocuklar üzerindeki etkileri üzerine eğitim almaları amacıyla Türkiye Barolar Birliği’ne de tavsiyede bulunuldu.
'ÖRNEK ALINACAK KARARLAR VERDİK'
Kamu Başdenetçisi Şeref Malkoç, boşanmalardan sonra velayeti alamayan ebeveynin çocukla irtibatının sağlanması konusunda yaşanan örneklerin yürekler acısı olduğunu söyledi. Malkoç, "Zihinlerde iz bırakan hadiseler yaşanıyor. İcra yoluyla çocuk alınıyor. Bunun da çözümü var. Ancak yasal düzenleme yapılması gerekiyor. Bu konuda biz kurum olarak örnek alınacak kararlar verdik Adalet Bakanlığı da katkılar sundu bu kararlara. Umut ediyoruz ki bu konuda yasal düzenleme en kısa zamanda Meclis’te yapılacaktır. Şimdi bunu teşvik etmemiz gerekiyor. İcra yoluyla eşya teslimi, mal teslimi olur; ama çocuk teslimi inanılmaz bir şey. Facialar yaşanıyor, yürekler burkuluyor. Türkiye'nin hak etmediği bir durum bu" dedi.