Son yıllarda dünyanın değişik ülkelerinde yapılan araştırmalar, evcil hayvanlarla ilgili görüşlerimizi neredeyse temelinden değiştirebilecek sonuçlar veriyor.
Bugüne kadar evde kedi, köpek... gibi hayvan beslenmesinin astım ve allerjik hastalık riskini artırdığı bilinirdi ve bu yüzden de astımlıların evlerinde hayvan beslemesi kesinlikle yasaklanırdı.
Oysa, bu yeni araştırmalara göre yaşamlarının ilk yıllarında evlerinde kedi, köpek beslenen çocuklarda ileriki yıllarda astım ve diğer allerjik hastalıkların görülme riski, hayvan bulunmayan evlerdeki çocuklara göre çok daha düşük bulundu. Ayrıca, yine yaşamlarının ilk yılları çiftliklerde geçen ve burada çiftlik ve kümes hayvanlarıyla beraber büyüyen çocuklarda da allerjik hastalıkların daha az görüldüğü belirlendi. İşin ilginç yanı, hayvanlarla birlikte büyüyen çocuklar sadece o hayvana ait allerjenlere değil, diğer allerjenlere de daha az duyarlı olmaktadırlar.
Bu araştırmalardan birinin sonucu daha da ilginçti: Allerjik hastalıklar, gebeliği süresince çiftlikte her gün çalışan annelerin çocuklarında bile daha az ortaya çıkıyordu !
Kedi ve köpekler allerjiye karşı nasıl koruyor ?
Bu durum, kedi ve köpek beslenen evlerde endotoksin düzeylerinin yüksek olmasıyla açıklanmaya çalışılmaktadır. Biyolojik aktif bir madde olan endotoksinin kaynağı gram-negatif bakterilerdir ve endotoksinin ev tozundaki düzeyleri evde beslenen hayvanlarla ilgilidir, nitekim kedi ve köpek beslenen evlerde endotoksin düzeyleri, hayvan bulunmayan evlere göre anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur. Endotoksinler, bağışıklık sistemini daha çok infeksiyonla savaşacak şekilde uyarmakta ve böylece bağışıklık sistemi allerjenlere karşı daha duyarsız hale gelmektedir.
Bu teori, çocukluk döneminde daha çok infeksiyon geçiren çocuklarda allerjilerin ve astımın daha az görülmesi gerçeği ile de uyum içinde görünmektedir.
Allerjik hastalıkların tek kesin tedavi şekli olan immunoterapinin, yani aşı tedavisinin prensibi de allerjenlerin hastaya düzenli olarak verilmesidir. Vücut bu şekilde, duyarlı olduğu allerjene karşı direnç kazanıyor ve tepki vermez hale geliyor.
Ya, kediye karşı allerjisi olanlar ? Kediye karşı allerjisi gelişmiş olan ve onun bulunduğu ortamda allerjik şikayetleri ortaya çıkan hastaların ise kedilerinden uzak kalma dışında hiçbir şansları yok. Çünkü, kedileriyle birlikte yaşadıkları sürece şikayetleri bitmek bilmiyor ve hastalıkları daha da kronikleşiyor.
Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Göğüs Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi