"Kelebek Kanadı Hassaslığındaki" Yaprağa Hayat Veriyor

BÜŞRA NUR ÖZCAN - Bursa'da ​diş hekimi Aynur Handan Temelöz, sadece damarları kalmış kurutulmuş yapraklara altının işlendiği "yaprak üzerine hüsn-i hat" sanatının yanı sıra banyan ağacı yapraklarına ebru, minyatür ve resim yapıyor. "Yaprak üzerine hüsn-i hat" sanatını, ustası olmadan, el yordamıyla" öğrenen 52 yaşındaki Temelöz, geleneksel ancak ülkede az sayıda kişi tarafından yapılan sanatı, Osmanlı Devleti'nin ilk üç katlı hanı Balibeyhan Geleneksel Sanatlar Çarşısı'ndaki küçük Tüy Kalem Atölyesi'nde yaşatmaya çalışıyor. Marmara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi mezunu olan ve 15 yıl mesleğini yapan Temelöz, AA muhabirine sanatın inceliklerini anlattı. Temelsöz, diş hekimliği yaptığı dönemde resim ve heykel ile uğraştığını, daha sonra tevafuklarla yaprak üzerine hat sanatıyla tanıştığını belirterek, 10 yıldır bu sanatla ilgilendiğini söyledi. Türkiye'de sayılı kişinin bu sanatı yaptığını ifade eden Temelöz, "500 yıllık bu zanaata hat sanatının bir yan kolu gibi bakabiliriz. Eskiden hattatlarımız kağıda yaptıkları gibi kurutulmuş ve sadece damarları kalmış yaprak üzerine de 24 ayar altınla hat çalışmışlar. Ben, hattat değilim. Bu sanatı, antikacılarda gördüm, keşfettim, yaprak üzerine uygulamaya başladım" diye konuştu. Temelöz, önceleri yaprakların üzerine minyatür yaptığını daha sonra ise hat çalışmaya başladığını dile getirerek, "Yaprak üzerine hüsn-i hat sanatı, çok zarif, özen isteyen, çalışırken çok sabır isteyen bir zanaat" dedi. Hindistan ve çevresinde yetişen banyan ağacının yapraklarının damarlarının çok sık ve iğne oyası gibi estetik olduğunu söyleyen Temelöz, eski hat ustalarının yaprakları da kendilerinin ürettiğini, defter aralarında yaprağın sadece iskeletinin kalmasının beklendiğini fakat bunun yıllar alan bir işlem olduğunu anlattı. - "Kelebek kanadı hassaslığında bir yaprak" Yaprağı balyasından çıkardıkları andan itibaren çok hassas davranmaları gerektiğini anlatan Temelöz, sözlerini şöyle sürdürdü: "Kelebek kanadı hassaslığında bir yaprak, o yüzden sabırlı ve özenli davranmamız gerekiyor. Elime yaprağı aldığımda çalışacağım hattın büyüklüğüne uygun bir yaprak seçmek durumundayım. Yaprağın şekli, hatta uyumu önemli. Seçtikten sonra yaprağın üzerinden asetatlı kalemle belli belirsiz kontörleri çiziyorum. Sona akrilik boyayla belki 3-4 kez boyayarak, gözenekleri doldurarak hattı bitiriyorum. Daha sonra ise altın uygulama aşamasına geçiyorum. Sıvı hale getirilmiş altını sürüyor, 'mühreleme' dediğimiz bir işlemle parlatıyorum." - Yaprak üzerine minyatür ve resim çalışmaları Temelöz, yaprak üzerine ebru da uyguladığını belirterek, "Yaprağa ebru uyguladıktan sonra üzerine akrilik boyayla minyatür, resim veya hat çalışıyorum. Yaprak üzerine hep hat çalışılmış. 'Yaprak üzerine minyatür ve resim çalışmaları, benim zanaata katkım' diyebiliriz" ifadesini kullandı. Yurt içinde ve yurt dışında birçok sergi açtığını dile getiren Temelöz, bu sanatı dekoratif alana sokmak için kahve tepsileri tasarladığını sözlerine ekledi.