Kentin simgesi olacaktı, çöplüğü oldu

Zonguldak’ta 2006 yılında Karabük Kültür ve Tabiat Varlıkları’nı Koruma Kurulu’nca ’Endüstri mirasi’ olarak tescillenip koruma altına alınan Türkiye Taşkömürü Kurumu’na (TTK) ait lavuar alanını (kömü yıkama tesisi) kentin simgesi haline getirecek proje, mülkiyet sorunu çözülemeyince uygulanamadı.
İŞTE ÇÖPLÜĞE DÖNEN O PROJE

Kentin merkezindeki alan da zamanla hafriyat malzemesi ve atık kömürlerin döküldüğü çöplüğe döndü.

1957’de Terakki Mahallesi’nde 141 bin metrekare alanda kurulan kömür yıkama tesisinde, 50 yılı aşkın süre TTK’nın Kozlu ve Üzülmez Müessese Müdürlükleri’nde üretilen kömürler yıkandı. Tesis 2006 yılında, ekonomik ömrünü tamamladığı ve kurumun ihtiyacına cevap vermediği gerekçesiyle devre dışı bırakıldı.

Tesisin söküm çalışmalarına başlandığı sırada Mimarlar Odası Zonguldak Şubesi, alanın koruma altına alınması için Karabük Kültür ve Tabiat Varlıkları’nı Koruma Kurulu’na başvurdu. Kurul, Cumhuriyet’in ilk sanayi yapılarından olan ve kömür kültürünü gösteren ’Endüstri mirası’ olarak değerlendirdiği lavuar alanındaki bir bina ile 3 kuleyi koruma altına aldı.

YARIŞMAYLA PROJE BELİRLENDİ Koruma kararının ardından şehrin en merkezi yerinde bulunan lavuar alanının kente kazandırılmasıyla ilgili çeşitli çalışmalar yapıldı. 15 Mart 2009’da ’Lavuar Alanı Ortak Çözüm Çalıştayı’ düzenlenerek, alanın kent yaşamının bir parçası haline getirilmesi kararlaştırıldı. Zonguldak Belediyesi de geçen yıl mart ayında bu amaç doğrultusunda şehrin simgesi haline getirmeyi planladığı lavuar alanında uygulanacak proje için yarışma açtı. 60 bin lira ödüllü yarışmayı, Ankara’dan bir tasarım firmasının hazırladığı proje kazandı.

MÜLKİYET SORUNU ÇÖZÜLEMEDİ
Ancak kongre merkezi, çağdaş sanatlar galerisi ve sergi salonu, sinemalar, kafe, restoran ve dükkanlar, yürüyüş parkurları, oturma alanları, yaya kaldırımları ve otoparktan oluşan projenin uygulanmasına bir kısmı TTK, bir kısmı Milli Emlak Genel Müdürlüğü’ne ait söz konusu arazinin hazineye ya da İl Özel İdaresi’ne devrinin gerçekleştirilememesi nedeniyle bir türlü geçilemedi.

ÇÖPLÜĞE DÖNDÜ Geçen sürede de korumu altındaki tesis ve çevresi, çöplüğe döndü. Bazı firmaların inşaat hafriyatlarını döktüğü, atık kömürlerin ve yer yer evsel atıkların da boşaltıldığı alan, kent sakinlerinin tepkisini çekti. Kent merkezindeki alanın çöplüğe döndüğünü belirten kent sakinleri, "Çöp yığını haline geldi. Görsel açıdan da çok rahatsız edici. Koruma altına alınan bina özellikle harabeye dönmüş. Görüntü kirliliği. Bu görüntü Zonguldak’a hiç yakışmıyor. Yeşil alan olarak kente kazandırılması gerekiyor" dediler.

BAŞKAN: GÖRÜNTÜ BENİ DE ÜZÜYOR Belediye Başkanı CHP’li Muharrem Akdemir ise projenin bir an önce hayata geçmesi için arazinin devri konusunda ilgili kurumlarla görüşmelerin yapılacağını söyledi. Mülkiyet sorununun çözülmesinden sonra projenin uygulama aşamasına geleceğini kaydeden Başkan Akdemir şöyle dedi:

"Zonguldak’ın böyle bir yere ihtiyacı var. Çünkü mevcut haliyle orası çok kötü. Bizim çalışmalarımız devam ediyor. Tabii yeni Valimizin atanması, Meclis’in tatile girmesi çalışmalarımızı biraz aksattı. Ama orası asla askıya alınacak bir konu değil. Projenin bir an önce başlaması için güç sarfedeceğiz. Çünkü oradan her geçtiğimde o görüntü beni üzüyor" dedi.