Kestane Kanseri Kestane Ağaçlarını Tehdit Ediyor

Türkiye İstatistik Kurumu 2011 verilerine göre 1987’de 90 bin ton civarında olan kestane üretimi 2010 yılında yaklaşık 59 bin tona geriledi.Kestane kanseri, kestane ağaçlarını hızla yok ediyor. Kestane üretimi açısından birinci sırada yer alan Aydın ili de, kestane kanserinin hızla artması nedeniyle kestane ağaçlarını kaybetme tehlikesi ile karşı karşıya. Dünyada ve Türkiye’de gerek ekolojik ve gerekse ekonomik değeri çok yüksek olan kestanenin Türkiye’de son 25 yıllık süreçteki üretimi incelendiğinde, birbirini takip eden yıllar arasında dalgalanmalar olmakla birlikte, genelde bir azalmanın olduğu dikkati çekiyor. Türkiye İstatistik Kurumu 2011 verilerine göre 1987’de 90 bin ton civarında olan kestane üretimi 2010 yılında yaklaşık 59 bin tona geriledi.Adnan Menderes Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Timur Döken, kestane üretimiyle ilgili yaptığı araştırmada yaşanan olumsuzlukları tespit etti. Döken, yaptığı açıklamada, “Kestane meyve üretimini ve ağaç varlığını olumsuz yönde etkileyen faktörlerin başında Cryphonectria Parasitica (Murrill) Barr adlı fungusun neden olduğu Kestane Kanseri geliyor. Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de büyük çapta ağaç ölümlerine neden olan bu hastalık, başta meyve verimi olmak üzere kestane ağacından elde edilen diğer ürünlerde de eksilişler oluşturuyor. Döken’e göre bir orman ağacı olarak da ormanın ekolojik dengesi üzerinde önemli bir paya sahip olan kestane ağacının azalmas,ı bu dengenin bozulmasına yol açabileceği gibi, Türkiye kestane popülasyonundaki genetik çeşitliliğin de kaybına neden olabilir” dedi.Döken; hastalığa neden olan etmen Cryphonectria Parasitica’nın uzak doğu kökenli olup 20. yüzyılın başında 1904 yılında ilk kez Amerika Birleşik Devletleri’nde tanımlanmış ve o tarihten bu yana başta ABD olmak üzere dünyanın birçok ülkesindeki kestane alanlarında milyarlarca ağacın ölümüne neden olduğunu bildirdi. Döken, sözlerini şöyle sürdürdü: “Avrupa’da ilk kez 1938 yılında Kuzey İtalya’da Cenova’da görülen hastalık, hızla tüm İtalya’ya ve Güney Avrupa’nın çoğu kestane alanlarına yayıldı. Türkiye’de ilk kez 1967 de Kocaeli (Karamürsel, Gölcük) ve İstanbul (Beykoz, Şile) da belirlenmiş olan kestane kanseri daha sonra Marmara, Karadeniz ve Ege Bölgelerine yayılarak önemli kestane alanlarını etkisi altına aldı. Türkiye’nin kestane üretiminin yaklaşık yüzde 30’unu karşılayan Aydın İli kestane üretim alanlarında da bu hastalığın var olduğu ilk kez 2003 yılında rapor edildi. Halen Aydın İli’nin başlıca kestane üretim alanlarına sahip Aydın Merkez, Köşk, Sultanhisar ve Nazilli ilçelerine ait çoğu kestanelikler bu hastalık ile bulaşık olup, bazı alanlarda kestane üretimindeki düşüş ve ağaç ölümleri önemli boyutlardadır”