Kib Koordinatör Başkanı Gürsoy, Fındığın Geleceğini Anlattı

Karadeniz İhracatçı Birlikleri (KİB) Koordinatör Başkanı Dursun Oğuz Gürsoy, “Eğer önlem almazsak 10-15 yıl sonra pazar payımızda kayıp yaşayacağız” dedi.

KİB Koordinatör Başkanı Dursun Oğuz Gürsoy, fındığın bugün ve yarınını değerlendirdi. Gürsoy, dünyanın diğer ülkelerinde de fındık üretildiğini ve yeni fındık dikimi yapılan ülkelerin olduğunu belirterek, “Türkiye’de üretim artırılmaz, üretim maliyetleri düşürülmez ise 10-15 yıl sonra Türkiye’nin pazar payında kayıplar yaşanacaktır” diye konuştu.

KİB Koordinatör Başkanı Gürsoy, fındığın Türkiye için çok önemli bir ihraç ürünü olduğunu hatırlatarak, “Biz 1 dolar dahi ithal girdisi olmayan bir ürünü ihraç ediyoruz. Bu da Türkiye ekonomisi açısından son derece önemlidir. Son dönemlerde ithalat ile ihracat arasındaki farkın gittikçe açılması cari açığı olumsuz etkiledi. Ama fındık ithal girdisi olmadığı için şanslı ürünlerden bir tanesidir” şeklinde konuştu.

“FINDIĞI EKSİK İHRAÇ ETMEMİZİN İKİ NEDENİ VAR”

2011-2012 fındık sezonunda 229 Bin 600 Ton iç fındığın ihraç edildiğini bu ihraçtan Türkiye’ye 1.8 milyar dolar civarında döviz girdisi sağlandığını ifade ederek yaptığı açıklamada şunları kaydetti:

“1 Eylül 2011 tarihinde başlayan fındık sezonu 31 Ağustos 2012 tarihinde sona erdi. Yaklaşık 229 bin 600 ton iç fındık ihraç edildi. 1.8 milyar dolar civarında döviz girdisi sağlandı. Geçtiğimiz yıllara baktığımızda döviz girdisi olarak bayağı yüksek bir rakamdır. Bunun nedenleri geçtiğimiz fındığın rekoltesinin az oluşu ve fiyatlarının yüksek gerçekleşmesine neden oldu. Ancak miktar bazında olaya baktığımızda bir evvelki sezonda 281 bin ton fındık ihraç etmiştik ve bu sezon 230 Bin ton fındık ihracatı gerçekleştirdik. Yaklaşık 50 bin ton civarında bir eksiğimiz oldu. Fındığı eksik ihraç etmemizin iki nedeni var. Bunlardan bir tanesi rakip ülkelerin bizlerden pay çalması ve bir evvelki sezonda rakip ülkelerin dışında Avrupalı firmalar stok oluşturdu. Netice itibariyle Türkiye’de fındık hala ihracat girdisi bakımından çok önemli bir yere sahiptir. Tarım ürünleri ihracatı içinde yüzde 10 paya sahip, bölgede çok hayati bir rolü var. Bugün de Türkiye’nin özellikle Doğu Karadeniz bölgesinin en önemli ihraç ve tarım ürünlerinden biridir. İnşallah 2011-2012 sezonu gibi 2012-2013 sezonunda da iyi bir ihracat olur bölgemize ve ülkemize döviz girdisi olarak katkıda bulunabiliriz.”

“LİSANSLI DEPOCULUK BİR AN ÖNCE FAALİYETE GEÇMELİ”

2012 yılının rekoltesinin geçtiğimiz yıla göre fazla olduğunu söyleyen KİB Koordinatör Başkanı Dursun Oğuz Gürsoy, “Rekoltemiz geçtiğimiz yıla göre fazladır. Tarım Bakanlığı verilerine göre 700 bin ton civarında rekolte olması bekleniyor. Fakat havanın yağışlı gitmesinden dolayı bizim bölgemizdeki fındığın kalitesinde düşüşler bu sezon olabilir. Fakat bizim 700 bin tonluk fındığı nasıl satabiliriz düşünmemiz lazım. İhracat tahminimiz 250-260 bin ton arasında olacağını bundan da 1.5 milyar dolar civarında bir döviz girdisi bekliyoruz. Bugün Türkiye dışında 250 bin ton fındık üretiliyor. Dünyada arz talep neticesinde oluşan bir dünya fiyatları var. Bu fiyatlardan biz en büyük üretici olarak normal şartlarda bizim fiyatları dikte etmemiz gerekiyor. Ancak eğer dünyadaki arz talepten daha fazla olduğu zaman bu döngü tersine dönüyor. Bu sefer alıcı fiyatı dikte ediyor. O bakımdan bu olay sadece fiyat olarak değerlendirmemek lazım. Üreticimiz bugün fındığı piyasaya kademeli indirebilse o gücü bulabilse zaten fındık fiyatı otomatikman dengeye gelir. Türkiye bugün 250-260 bin ton fındığını satabiliyor. Yaklaşık 120 bin tonunu da iç piyasada tüketiyor. Bunun üzerinde oluşan arz fazlasını piyasaya baskı yapmaması için lisanslı depoculuk hadisesi var. Bunun kesinlikle bir an önce hayata geçirilip lisanslı depolara bu fındığın koyulması gerekiyor” şeklinde konuştu.

“BÖLGE BAHÇELERİNE GÖRE MAKİNE ÜRETİLMELİ”

Gürsoy, Doğu Karadeniz Bölgesi ile Batı Karadeniz Bölgesi’ndeki fındık üreticilerinin bile kendi aralarında rekabet etmesinin zor olduğunu ifade ederek, “Üreticinin güçlendirilmesi açısından eylül ayında fındığı pazara getirmemesi için mutlaka doğrudan gelir desteğinin devam etmesi lazım. Biz, İhracatçılar Birliği olarak üreticilerin desteklenmesinden yanayız. Tabii ki bunlarda yeterli değil. Gün geçtikçe üretim yapımız bozuluyor. Bugün bütün dünyada verim ve maliyet konusu önem kazanmış durumdadır. Bugün Doğu Karadeniz Bölgesi’nde fındık dört lirayken Batı Karadeniz bölgesinde 3,90’a fındık alabiliyorsunuz. Batı Karadeniz’de bir üretici bir dönümden 150-200 kg fındık alabilirken Doğu Karadeniz Bölgesi’ndeki üretici 70-100 kilo arasında alabiliyor. Bu bölgenin maliyeti yüzde yüz farklıdır. Burada ki fındık üreticisi ile oradaki fındık üreticisinin rekabet etme şansı yok. O bakımdan Doğu Karadeniz Bölgesi için özel teşvikler çıkartılması lazım. Bu destek bahçelerin yenilenmesi için yapılmalıdır. Yani eski bahçelerin yenilenmesi verimin artırılması için yapılmalıdır. Bunun yanında toplama makineleri, kurutma yerleri gibi teknik alanda proje yapan üreticilere destek verilmesi gerekiyor. Bugün en büyük maliyet kalemi fındığı toplamadır. Toplama masrafı 1 kiloda 1.5 TL gibi masrafı vardır. Biz bu toplama maliyetini yarıya indirmemiz gerekiyor. Bugün ziraat odaları diyor ki bizim arazimizde toplama makineleri çalışmaz. Böyle bir şey olamaz. Bugün Avrupa da üretici teraslama yapmış, terasın içinde büyük makine çalışmıyor ama küçük makine kullanıyor. Bu koca makineyi fındık bahçesine sokmamıza gerek yok. Makine üreticileri bizim bahçelerimize göre makineler üretebilir bunların örnekleri dünyada var. Toplama işine bizim mutlaka yatırım yapmamız lazım” açıklamasında bulundu.

“TÜRKİYE’NİN BÜYÜK SIKINTISI OLACAK”

Karadeniz İhracatçı Birlikleri (KİB) Koordinatör Başkanı Dursun Oğuz Gürsoy sözlerini şöyle tamamladı:

“Şili’de bile fındık başladı ve 7-8 bin ton fındık üretiliyor. Buralar Türkiye’nin büyük sıkıntısı olacaktır, 10-15 yıl sonra Türkiye’nin dünya pazarında yeri daralacaktır. Önümüzdeki 15-20 yıllık süreçte Türkiye’de de bir gelişme olacaktır. Makineli tarım belki ilerde olacaktır. Dünya’da fındık sektöründe Türkiye aleyhine bir gelişme var. Özelikle yeni ülkelere fındık dikiliyor. Bugün Romanya’da fındık plantasyonu yapıldı. Yani Avrupa’daki büyük firmalar fındığı daha ucuza mal edebilir miyiz düşüncesi ile ön ayak olarak bazı ülkelerde fındık dikimi gerçekleştiriyorlar. Şili’de bu başladı ve 7-8 bin ton fındık üretiliyor. Buralar Türkiye’nin büyük sıkıntısı olacaktır. 10-15 yıl sonra Türkiye’nin dünya pazarında yeri daralacaktır. Türkiye’de köyden şehre büyük bir göç var. Bu geç devam ettiği, arazilerimiz parçalandığı müddetçe bizde verim kalite düşüyor. Bahçeler gittikçe yaşlanıyor. Buna 10-15 yıl içinde bir önlem alamazsak Türkiye Pazar payında kayıplara uğrayacaktır.”