Dünya gündemini sarsan dinleme skandallarına bir yenisi eklendi. İtalyan L’Espresso dergisi, İngiliz istihbarat servisi GCHQ’nun, Kıbrıs’tan geçen ve Türkiye’nin de aralarında bulunduğu bazı ülkelere uzanan fiber optik kablolar üzerinden casusluk faaliyetleri yürüttüğüne dair iddialara yer verdi. L’Espresso’nun haberine göre, GCHQ’nun Güney Kıbrıs’taki Dikelya Üssü’nde bulunan Aya Nikola istasyonunda görev yapan İngiliz ajanlar; Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Avrupa’dan gelip Kıbrıs’tan geçen 14 denizaltı fiberoptik kablosuna bağlanarak on milyonlarca e-posta, telefon görüşmesi, anlık mesajlaşma ve diğer internet tabanlı veri trafiğini izleyebiliyor.
Olay, Yunan gazetesi Ta Nea, Yunan televizyonu Alpha TV, İtalyan dergisi L’Espresso ve Alman gazetesi Süddeutsche Zeitung’un, İngilizlerin Kıbrıs’taki casusluk faaliyetleriyle ilgili yürüttükleri soruşturma sonucunda ortaya çıktı. Bilgilerin büyük kısmı, ABD’nin istihbarat belgelerini sızdırdıktan sonra Rusya’ya sığınan eski CIA teknisyeni Edward Snowden’ın sağladığı dökümanlardan elde edildi.
L’Espresso, “Denizaltı kablo haritaları, Kıbrıs’ı birçok fiber optik kablo için ‘liman’ olarak gösteriyor. Bu da Kıbrıs’ı Doğu Akdeniz ve Ortadoğu’ya karşı casusluk yapmak için doğal bir merkez yapıyor. Birkaç kablo Kıbrıs’ı, İngiliz ve Amerikan casusluk faaliyetlerinin aşikar hedeflerinden İsrail ve Suriye ile bağlıyor. Diğer kablolar Kıbrıs’tan Lübnan, Mısır, Türkiye, Yunanistan ve İtalya’ya uzanıyor” ifadelerine yer verdi. İngiliz Telegraph gazetesi ise, “İngiltere, Kıbrıs’taki üssünü, Akdeniz ve Ortadoğu’daki yabancı hükümetler ve kişilerle, ticari kuruluşlar, büyükelçilikler ve BM ajanslarıyla ilgili casusluk faaliyetleri yürütmek için kullanabiliyor” dedi.
Gazete, İngilizlerin fiber optik kabloları, 1960 yılında Güney Kıbrıs ile yapılan bir anlaşma sonucunda izleyebildiğini yazdı. Süddeutsche Zeitung gazetesi ise Amerikan ajanlarının da İngiltere’nin Kıbrıs’taki üssünde bulunduğunu yazdı. L’Espresso ise, “Belge, Amerikan ajanlarının turist gibi giyinmek zorunda olduklarını belirtiyor. Çünkü İngiltere Güney Kıbrıs’a dinleme üssünde sadece İngilizlerin çalışacağı konusunda söz verdi” ifadelerini kullandı.
İngiltere: Yorum yok
Telegraph, üzerinde uydu antenleri bulunan dinleme istasyonunun “Google Earth” uygulamasından da rahatlıkla görülebildiğini yazdı. Gazete, GCHQ’nun iddialara, “İstihbarat konularında yorum yapmıyoruz” yanıtını verdiğini belirtti. İngiltere, son olarak Berlin’deki elçiliğinden dinleme yaptığı iddiaları nedeniyle Almanya’yı kızdırmıştı. Almanya, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana ilk kez İngiltere’nin büyükelçisini çağırmıştı. İngiltere Başbakanı David Cameron geçtiğimiz ay gerçekleşen AB zirvesinde, dinleme skandalı nedeniyle ABD’ye tepki gösteren kıta ülkelerine destek verdiğini açıklamıştı.
Türkiye-Kıbrıs görüşmeleri izlenebilir
* Türkiye ile ada arasında iki hat bulunuyor. Türkiye’nin güneyinden giden bu hatların biri eski biri yeni. Son zamanlarda en çok bu yeni hat üzerinden erişim sağlanıyor.
* Türkiye ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti arasındaki bu hatta girilmişse, iki taraf arasında yapılan tüm verilerin ele geçirilme ihtimali sözkonusu.
* Adada bunun dışında bir de Güney tarafında fiber hub’ı olarak tarif edilen bir merkezi üs bulunuyor.
* Güney hub’ının içerisinde siyasal nedenlerden dolayı Türkiye bulunmuyor.
* Burada birçok Avrupa ve Ortadoğu ülkesi yer alıyor.
* Örnek vermek gerekirse, bu hub üzerinden sistem şu şekilde çalışıyor. İsrail’den gelen bir veri önce Güney hattına ulaşıyor oradan da İtalya’ya taşınıyor. Veya Mısır’dan gelen bir hattın Avrupa’ya transferinde de bu merkez rol oynuyor.
* Buradaki hattın önemi, Ortadoğu’nun Avrupa’ya çıkış noktasının olması.
* İngiliz İstihbaratı böylesine bir girişimde bulunmuş ise Avrupa ve Ortadoğu arasındaki merkezi internet trafiğini de kontrol altına almış oluyor.
Sistem nasıl çalışıyor?
* Fiber internet kablo hatları karadan ve denizin altından olmak üzere iki farklı alanda kuruluyor. Bu hatlar üzerinden veri (data) transferi yapılıyor.
* Denizin altından geçen hatlar bir noktada karaya çıkarak buradaki kablolara bağlanıyor ve karşılıklı veri transferine aracılık ediyor.
* Bakır kablo da olsa daha hızlı veri transferine imkan sağlayan fiber kablolar da olsa hatlara girildiğinde buradan geçen datalara erişimin önü açılıyor.
* Fiber hat sistemi daha güvenlikli kırılamayan bir sistem olarak anılsa da bu hatlara da erişimin teknolojik olarak ucu açık.
* IP tabanlı tüm veriler bu fiber hatlardan geçiyor. Telefon (ses), yazışmalar (e-posta, anlık mesajlar) ve aktarılan görüntüler bu veri setlerinden sadece birkaçı.
* Bu hattan toplanan veriler kriptolama korumalı olduğundan içeriğine ulaşmak için alındıktan sonra bir işlemle çözümlenmesi gerekiyor.
* Fiber hatları elinde bulunduranların, sisteme girilmesi durumunda bundan haberdar olamayabileceği de belirtiliyor.