Emekli ve memur zammı Ocak 2024 için yavaş yavaş belli olmaya başladı. Yılın ikinci 6 ayı için ilk 2 veri belli oldu. Enflasyon Temmuz’da yüzde 9,49, Ağustos’ta 9,09 oranında arttı. Yeni emekli maaşı ve memur zammı hesaplama tablosu netleşirken güçlü bir ipucu geldi. Orta Vadeli Program’da (OVP) 2023 yılı enflasyon beklentisi yüzde 65 olarak revize edildi. Böylece memur zammı katsayısına göre belirlenen kıdem tazminatı için hesaplar değişti.
Milyonlarca memur ve memur emeklisi için maaş zamlarını belirlemede kriterlerden biri olan toplu sözleşme görüşmeleri sonlanmıştı. Buna göre toplu sözleşme zammı 2024 yılının ilk yarısı için yüzde 15, ikinci yarısı için yüzde 10, 2025 yılının ilk yarısı için yüzde 6, ikinci yarısı için yüzde 5 olarak belirlendi.
OVP'de açıklanan enflasyon beklentisine göre yıl sonu Tüketici Fiyat Endeksi'nin 1.861,94 seviyesine yükselmesi bekleniyor. Buna göre 6 aylık enflasyon beklentisi de yüzde 37,76 seviyesinde hesaplandı. Memur enflasyon farkı ise yüzde 29,96 olacak.
• 2023 yılı enflasyon beklentisi: Yüzde 65
• 6 aylık enflasyon beklentisi: Yüzde 37,76
• Refah payı hariç SSK, Bağ-Kur emekli zammı: Yüzde 37,76
• Temmuz 2023 toplu sözleşme zammı: Yüzde 6
• Ocak 2024 toplu sözleşme zammı: Yüzde 15
• Memur enflasyon farkı: Yüzde 29,96
• Memur zammı: Yüzde 49,46
Memur maaş artışı yüzde 49,46 olarak hesaplanırken, artış kıdem tazminat tavanını yükseltecek. Şu anda 23.489 lira olarak uygulanan bu tavanın Ocak ayı itibarıyla 35.106 TL’ye çıkacak. Bu kapsamda mevcut durumda 10 yıllık bir çalışan şu an işten ayrılması halinde 234 bin 898 TL kıdem tazminatı alabiliyorken, 1 Ocak 2024’ten sonra 116 bin 182 TL farkla 351 bin 80 liralık kıdem tazminatına hak kazanacak.
OVP’de yer alan yeni emeklilik sistemi TES’te, ‘emeklilikte oluşacak gelir kaybı, çalışma döneminde yaşam standartlarını korumak, ek emeklilik geliri ve hane halkı tasarruflarına’ yönelik bir sistem amaçlanırken, konu kıdem tazminatına geldi. Buna göre kıdem tazminatı hakkı TES fona geçecek. İstifa dahilinde de hak kazanırken, yine de paraya ulaşmak mümkün olmayacak. İş değişikliği ya da tazminatsız iş akdi feshi halinde yanan tazminat hakkı burada sistemde kalarak hak kaybı olmayacak. Ancak işten çıkarıldığında çalışan tazminatını 60 yaşında dek alamayacak. Sistem cayma ya da ayrılma hakkı bulunmuyor. 60 yaşından önce özel hallerde, 1 kereye mahsus belli bir oranda fondan para çekim hakkı bulunuyor. SGK sisteminden ayrışan TES fonundan 60 yaşına gelindiğinde yüzde 25 toplu ödeme alınabilecek ve kalanı kısım aylık olarak ödenecek.
Türk-İş, 2020’de TES başlığı altında kıdem tazminatı konusunda yapılmak istenen düzenlemelerle ilgili görüş ve eleştirilerini Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a da iletmişti. Türk-İş şimdi de OVP’deki düzenlemeyi yakın izlemeye aldı. Ayrıca Türk-İş’in kıdem tazminatı konusunda son genel kurulunda alınmış “genel grev” kararı da bulunuyor. Bu kararda, şöyle deniliyor:
“Kıdem tazminatı, Türkiye işçi sınıfının ve Türk-İş’in kırmızı çizgisidir. Türk-İş Genel Kurulu’nun kıdem tazminatının fona devredilmesi, süresinin azaltılması gibi bu hakkın tasfiyesine ya da zayıflatılmasına yönelik her türlü girişim karşısında cevabı genel grev olacaktır.”
Türk-İş’in bu yılın sonunda olağan genel kurulunun toplanması bekleniyor. O genel kurulda da yine benzer bir karar alınacağı belirtiliyor.