Kıdem tazminatı ne olacak, ücretler düşecek mi, kıdem tazminatı miktarı düşecek mi gibi sorular var gündemde. Numan Kurtulmuş'un açıklamalarına karşın; kamouyunda fona devredileceği haberleri yaygınlaşmaya başladı. Kıdem tazminatı ne olacak sorusu şu ana kadar yanıtsız kaldı ve tam olarak açığa çıkması da biraz süre alacak gibi görünüyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Mehmet Müezzinoğlu, çalışanların yüzde 80'inin kıdem tazminatı konusunda sorun yaşadığını belirterek, “Böyle bir yapının daha fazla sürdürülmesi daha fazla mümkün değil. Bu çalışanın hakkı. Korunmalı ve güvence altında olmalı. Bu güvence işverenin himayesinde toplanıyor. En iyi işveren bile zora girdiği zaman burada mağdur olan yine çalışan oluyor. Bu mağduriyeti gidermek için bir fon oluşturacağız. Burada işveren işçinin hak ettiği parayı fona yatıracak. Bu konuda yolun başındayız. İlgili bakanlıklarla teknik çalışmalar tamamlandı” açıklamasını getirdi.
Bakan, taslağın onaylanması durumunda çalışmaların birkaç ay içerisinde tamamlanacağını söylüyor. Türk İş sendikasının çalışmalarına göre, Kurul'da oybirliği ile alınan kararda kıdem tazminatının fona devredilmesi durumunda, genel greve gidileceği açıklandı. DİSK ise, kıdemi 'kırmızı çizgi' olarak kabul ediyor.
Ortak beklentilerin konusu olan kıdem tazminatının, Avusturya modeli olması bekleniyor. Buna göre iş verenler çalışanın brüt maaşından beelli bir kısmı fona yatırıyor ve bu fon nemalandırılıyor.
Yeni sistem ile Türkiye'de işinden istifa eden, bir yılını doldurmadan işten ayarılan, işvereni iflas eden çalışanlara tazminat ödenebilecek.
Şu an her yıl için bir aylık ücret kadar olan kıdem tazminat tutarı yarı yarıya düşecek ama bu para işletilecek.
İşverenin iflası durumunda kıdem tazminatı fonuna dokunulmayacak ve çalışan hakkını alabilecek.
Esnaf, şirket ortağı, bağımsız çalışanlar; mevsimlik, sezonluk çalışanlar, sporcular, ev hizmetlerinde çalışanlar, tarım ve orman işçileri fona dahil olacak.
Mevcutta sistemde kalmak isteyenler ben burada kalmak istiyorum diyerek kalabilecek veya yeni sisteme geçmek istiyorsa işvereni ile anlaşıp geçebilecek. Ancak yeni kıdem sistemi devreye girdikten sonra ilk defa işe girecek olanlar yeni sisteme dahil olacaklar.
Avusturya modelinde çalışılanın her bir ay için brüt ücreti üzerinden devlet fonuna yüzde 1.53'lük bir pay yatırılacak. Bu hesaba göre tazminat almaya hak kazanan çalışan 5 yıl sonunda 2 aylık brüt ücret, 15 yıl sonunda ise 4 aylık brüt ücretini tazminat olarak almaya hak kazanacak. Çalışanlar 3 yıldan önce kıdem tazminatı alamayacaklar. 5 yıl çalışan bir işçi doğum, evlat edinme veya çocuk bakma gibi sebeplerle işinden ayrılırsa tazminatını almaya hak kazanacak.
Bu modele göre 3-5 yıl arası çalışanlar 2 aylık, 5-10 yıl arasında çalışanlar 3 aylık. 10-15 yıl arası çalışanlar ise 4 aylık tazminat alıyorlar. Yani Türkiye Avusturya modelini uygulama kararı alırsa çalışanların alacağı devlet güvencesine girerken alacakları kıdem tazminatı ciddi anlamda azalacak. Yeni sistemin öngördüğü belirtilen bir diğer düzenleme ise bir kez kıdem tazminatı alan işçinin bir sonraki tazminatı için 5 yıl bekleyecek olması. Eğer işçi işten çıkarıldıktan sonra kıdem tazminatını almak istemezse parasını kıdem tazminatı fonunda bırakıp parasını işletebilecek.