"Metabolizmam çok yavaş", "Çok az yememe rağmen kilo alıyorum", "Hiçbir egzersiz işe yaramıyor" gibi şikayetler sizi "şişmanlığa" mahkum mu ediyor? Bu mahkumiyetten kurtulmak için öncelikle aşırı şişmanlığın yani obezitenin bir hastalık olduğunu kabullenmek gerekiyor. Şişman (obese) ve çok yemek yiyen (obesus) kelimelerinden türemiş bir kelime olarak obezite, vücutta aşırı yağ depolanmasının sonucu ortaya çıkıyor. Obezite tedavisi için öncelikle bir endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları uzmanına başvurmak gerekiyor. Memorial Antalya Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bölümü'nden Uz. Dr. Gökhan Yazıcıoğlu, obezite ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Hormonal bozukluklar obezitenin en önemli nedenlerindendir
Vücut, enerji depolarının durumunu, merkezi sinir sistemine bazı hormonlarla bildirilir. Bu hormonların görevi açlık-tokluk durumlarını beyne iletmektir. Böylece vücuttaki enerji dengesi ayarlanmış olur. Bu hormonların bozukluğu ya da vücudun bu hormonları kullanamamasından dolayı obezite görülebilmektedir. Hormonal bozukluklar obezitenin en önemli nedenleri arasındadır. Diğer nedenler ise; enerji alımı ve harcamadaki dengesizlik, fiziksel aktivite azlığı, kalıtım, metabolik bozukluklar, psikolojik bozukluklar ve bazı ilaçlar olarak sıralanabilir.
Obezite her yaşta görülebilen bir hastalıktır
Kadınlarda daha fazla rastlanan obezite, her yaşta görülebilen bir hastalıktır. Gebelik ve emzirme dönemlerinde süt yapar diye gereksiz gıdaların alınması; her doğumda alınan kiloların bir kısmının kalıcı olması; östrojen hormonunun yağ dokusunu arttırıcı etkisi daha az hareketli yaşantıyla birleşince kadınlar için kilo alımı daha kolay olmaktadır. Bu nedenle ev işlerinin verdiği yorgunluk, aktif ve hareketli olmakla karıştırılmamalıdır. Günümüzde küçük çocuklarda ve ergenlerde de yanlış beslenme nedeniyle obezitede oldukça büyük bir artış görülmektedir.
Sadece estetik bir sorun olduğu düşünülmemeli
Obezite sadece kişinin görüntüsünü değiştirmek için tedavi edilmesi gereken bir hastalık değildir. Obezite, bu duruma bağlı olan sorunların önüne geçmek için tedavi edilmelidir. Obez olan kişilerde sıklıkla kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölümler, hipertansiyon, şeker hastalığı ve hatta kanser görülmektedir. Özellikle meme kanseri, rahim kanseri ve kalın bağırsak kanserlerine obez kişilerde daha sık rastlanır. Bazen ölümle bile sonuçlanabilen uyku apne sendromu, yani uyurken nefesin durması, obezitenin getirdiği tehlikeler arasındadır. Ayrıca dilin büyümesi nedeniyle horlama; boğazda reflüden dolayı yanma ve kronik farenjit de oluşabilecek hastalıklar arasındadır.
Tedavinin başarısı için yaşam tarzını değiştirmek önemli
Obezite tedavisinde öncelikle endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları uzmanına başvurmak şarttır. Tansiyon, şeker, insülin direnci, kolestrol, tiroid hormonlarının ve böbrek üstü bezleri, karaciğer yağlanması olup olmadığı kontrol edilmelidir. Bu parametreler değerlendirilerek tedavi edildikten sonra, tedavinin başarısı için, doğru beslenme, düzenli yapılacak bir egzersiz programını da içerecek şekilde hastaların yaşam tarzlarını kökten değiştirmeleri gerekmektedir. Bu aşamada beslenme ve diyet uzmanından ve psikolojik danışmandan destek alınması önemlidir.