İSTANBUL (İHA) - Vücuttaki yağ dokunun fazlalığı ve kilo artışı olarak tanımlanan obezite çağımızın ciddiye alınması gereken sağlık sorunlarından biri. Obezitenin en önemli nedeni gereğinden fazla gıda ve kalori alımı.
Günümüz insanı, bir yandan beden hareketliliği sınırlı bir yaşam sürdürürken, diğer yandan giderek daha fazla miktarlarda şekerli, yağlı ve yüksek kalorili yiyeceklere yöneliyor. Uzmanlara göre bu iki faktör, genetik yapısı şişmanlığa eğilimli kişilerde kolayca yağ dokusu artışına neden oluyor ve şişmanlık ortaya çıkıyor. Ailesinde şişman kişiler bulunanlar, hareketsiz bir yaşam tarzı sürdürenler ve ihtiyacı olandan fazla kalorili diyetle beslenenlerde kolayca obezite gelişir. Bunların yanı sıra bazı hastalıkların seyrinde ve bazı ilaçların uzun süre kullanımına bağlı olarak da şişmanlık kendini gösterebiliyor.
Şişman kişilerin hemen hemen tümünde kilo artışının asıl nedeninin fazla gıda alımı olduğunu belirten uzmanlar, "Erişkin bir kadında beden yağ oranı yüzde 20-25, erkekte ise yüzde 15-18 civarında. Obezitenin en hassas göstergesi beden yağ oranının ölçümü. Ancak bu son derece güç bir yöntem. Bu nedenle vücut ağırlığı değerlendirilirken daha kolay bir değerlendirme yöntemi olan beden kütle indeksi (BKİ) kullanılabilir. Beden kütle indeksi, kilogram cinsinden ağırlığın, metre cinsinden boyun karesine bölünmesiyle elde ediliyor. BKİ'nin 20-25 kg/metrekare olması ideal. BKİ 25'in üzerinde, 30'un altında olanlar fazla kilolu, 30'un üzerinde olanlar ise obezdir. BKİ 40'ın üzerine çıktığında morbid obeziteden söz edilir" diyor.
Uzmanlar, şişmanlık takibinde beden kütle indeksinin yanı sıra ideal kilo da kullanılabileceğini kaydederek, "İdeal Kilo Formülü; Standart değer x boy metrekaredir. Standart değer 19-24 yaş için kadın ve erkekte 19 iken, 25-34 yaş arası kadın ve erkekte 20, 35-44 yaş arası kadında 20 erkekte 21, 45 yaş ve üzerinde kadında 20 erkekte 22'dir. Örneğin 1.60 m boyunda 25 yaşında bir bayansanız, İdeal Kilonuz = 20 x (1.60) 2 = 51 kg. Mevcut kilonuz ideal kilonun yüzde 10-20 üzerinde ise fazla kiloluktan söz edilir. İdeal kiloyu yüzde 20'den fazla aşmış olanlar ise obez sınıfına giriyor" ifadelerini kullanıyor.
Uzmanlara göre, deri kıvrımlarının kalınlığı, bel ve kalça çevreleri ölçümleri de yine beden yağ oranının ve yağ dağılımının değerlendirilmesinde kullanılan yöntemler. Beden yağının hangi bölgede dağılmış olduğu, obezitenin neden olabileceği riskler açısından büyük önem taşıyor. Yağ dağılımına göre obezite, erkek ve kadın tipi şişmanlık olmak üzere iki tipe ayrılıyor. Erkek tipi obezitede yağlar daha çok karın ve göğüste birikirken, kadın tipi obezitede ise kalça ve uyluktaki yağlar artış gösteriyor.
Yalnızca bel çevresi ölçümü veya bel/kalça çevresi oranı iki tip obezitenin ayrılmasında yardımcı. Bel/kalça oranının erkekte 0.9'un, kadında 0.8'in üzerine çıkmaması gerekli. Benzer şekilde bel çevresi erkeklerde 94 cm, kadınlarda ise 80 cm'yi aşmamalı. Bu değerlerin üzerine çıkıldığında, erkek tipi şişmanlıktan söz edilir.
Uzmanlara göre obezite artık basit bir estetik sorun değil, ciddi sonuçlara yol açabilen bir hastalık olarak kabul edilmekte. Uzmanlar, "Obezite sıklığı giderek artmakta ve beraberinde getirdiği sorunlara da giderek daha sıklıkla rastlanmakta. Beden kütle indeksi arttıkça obeziteye eşlik eden hastalıkların riski de yükseliş gösteriyor. Erkek tipi, yani yağların karında toplandığı tipteki obezite, kadın tipi obeziteye göre daha riskli. Derecesi arttıkça sağlığı tehdit eden bir sorun haline dönüşen şişmanlığın ortaya çıkarabileceği hastalıklar ise şunlar:
"Diyabet, hipertansiyon, aterosklerotik damar hastalığı (damar sertliği), adet bozuklukları, kısırlık, gebelikte hipertansiyon, doğum sırasında sorunlar, sindirim sistemi hastalıkları (safra taşları, yağlı karaciğer, fıtıklar, sindirim sorunları), solunum sistemi hastalıkları (şişmanlığa bağlı solunum sıkıntısı, uyku apneleri), eklem hastalıkları (gut, diz ve kalça eklemlerinde osteoartrit), deride çatlaklar, kıllanma artışı, renk koyulaşması, psikolojik sorunlar (uyumsuzluk, depresyon)" diyor.
Tüm bu nedenlerle obezitenin ciddiye alınması ve tedavi yoluna gidilmesi gerekiyor.