Konut piyasasında pandemide başlayan arz-talep dengesinin bozulması ve artan enflasyon nedeniyle kiralarda 2-3 kata kadar artış yaşandı. Özellikle de Megakent İstanbul’da ilçelere göre değişen kira fiyatlarındaki artışla lüks semtlerde oturmak hayal oldu. Araştırmalarda İstanbul’da en düşük ev kirasının ortalama 6 bin liraya yükseldiği, bu rakamın lüks bölgelerde 30 bin liraları bulduğu görüldü. Kiralardaki artışla özellikle “asgari ücretli ve emeklilerin” İstanbul’da barınma oranları ciddi oranda geriledi.
Gayrimenkul teknoloji platformu Tapusor.com’un İstanbul’un ilçelerinde bütçelerine uygun kiralık ev bulma ihtimalini hesapladığı rapora göre, emeklilerin İstanbul’da kiralık daire bulma oranı yüzde 13 olurken, asgari ücretlinin ev bulma oranı da yüzde 33’ün altında tespit edildi.
Söz konusu grupların tüm gelirlerini kiraya harcamaları baz alınarak hazırlanan rapor, İstanbul’un 39 ilçesinde gayrimenkul pazarına arz edilen 500 binden fazla emsal üzerinden hazırlandı. İncelemelere göre emekli ve asgari ücretlilerin İstanbul’da kiralık daire bulma ihtimalinin en yüksek olduğu ilçeler Arnavutköy ve Çatalca oldu.
Yükselen kiralar nedeniyle, dar gelir gruplarının zorunlu olarak şehrin çeperlerine gittiği belirtilirken, merkezlerde işi olanların trafiği zorlayacak göç hareketliliği oluşturduğu da dikkat çeken ifade olarak yer aldı. En düşük emekli aylığı üzerinden İstanbul’da ilçe bazlı yaptığı incelemede, emeklilerin Beşiktaş’ta kiralık ev bulma oranı yüzde 3 iken, Kadıköy, Bakırköy, Adalar ilçelerinde bu oran yüzde 4, Sarıyer’de yüzde 5 ve Şişli’de yüzde 6’ya kadar düşüyor. Emeklilerin bütçesine en uygun ilçeler ise yüzde 55’le Arnavutköy, yüzde 54’le Çatalca, yüzde 53’le Silivri’de ve yüzde 47 ile Sultanbeyli oldu. Emekli aylığıyla Türkiye genelinde ev kiralayabilecek iller arasında Tunceli, Hakkari, Bingöl, Kars ve Muş öne çıkarken, bu oran İstanbul’da yüzde 13’ü Antalya’da yüzde 18’i ve Muğla’da yüzde 21’i buluyor.
Gayrimenkul pazarı asgari ücret üzerinden analiz edildiğinde ise İstanbul’da beyan edilen kiralık daire arzlarının yüzde 33’ü asgari ücretin altında olduğu tespit edildi. Bir asgari ücretli maaşının tamamını kira giderine ayırması halinde Beşiktaş’ta kiralık ev bulma oranı yüzde 9, Sarıyer’de yüzde 12, Kadıköy ve Bakırköy’de ise yüzde 15 oranında. Bu oran Çatalca’da yüzde 89, Arnavutköy ve Silivri ilçelerinde yüzde 87’ye kadar yükseliyor. İstanbul genelinde ev bulma oranları zorlaşırken, Beşiktaş’ın Dikilitaş mahallesinde asgari ücretin altında binde 21 gayrimenkul arzı bulunurken, bu rakam Türkali mahallesinde binde 17, Gayrettepe’de binde 8, Mecidiye ve Muradiye mahallelerinde binde 4’e düştü.
Türkiye genelinde ise asgari ücretin tamamı ile kiralık daire bulunabilecek illerin başında Siirt, Bingöl, Ağrı, Muş ve Kars geliyor. Antalya’da gayrimenkul piyasasına arz edilen kiralık dairelerin yüzde 37’si asgari ücretle karşılanabiliyorken bu rakam İstanbul’da yüzde 38 ve Muğla’da yüzde 43 oranına yükseliyor. (EKONOMİM)