BURSA (İHA) - Eski Sovyet rejimi tarafından vatanlarından sürgün edilişlerinin 61. yılını anan Kırım Türkleri, haklarının iade edilmesini istedi.
Bursa Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Başkanı Adnan Süyen, 1944 yılında toplucu vatanlarından sürgün edilen Kırım Türkleri'nin yarısının hayatını kaybettiğini belirterek, eski Sovyet totaliter rejimi tarafından uygulanan jenosit (soykırım, katliam) politikasının bir neticesi olarak kaybettikleri politik, sosyal, ekonomik ve kültürel hak ve hürriyetlerinin iade edilmesini istedi. Kırımlılar'ın direnişi sonunda 1989 yılında Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği'nin (SSCB), Kırım Türk halkına uygulanan politikanın kanunlara aykırı olduğunu kabul etmek mecburiyetinde kaldığını kaydeden Süyen, Sovyetler'in çöküşü ve bağımsız Ukrayna Devleti'nin kurulmasının Kırımlılar'a beklenen tarihi adaleti getirmediğini kaydetti.
Bugün Sovyetler rejimi sırasında soykırıma uğrayan bütün milletlere haklarının geri verildiğine ve devlet tarafından zararlarının tamamen ödendiğine dikkat çeken Süyen, Kırım Türkleri'nin bundan faydalanamadığını dile getirdi. Ukrayna Yüksek Radası'nın, altında 35 bin kişinin imzası bulunan Kırım Türk halkının rehabilitasyonu hakkındaki kanun tasarısına hala bakmadığına işaret eden Adnan Süyen, Kırım'ın köklü halkının Ukrayna'nın getirdiği Toprak Kanunu ile topraksız bırakıldığını, 2003'te kabul edilen bir kanun sebebiyle etnik azınlık olarak kabul edildiğini bildirdi.
Kırım Türk dilinin bir etnik azınlık dili olarak aşamalı aşamalı yok edildiğini, hükümet organlarının totaliter rejim sırasında verilmiş olan yeni adları Ukrayince'ye çevirdiğini, tarihi toponimleri yerine getirmeyi reddettiğini kaydeden Süyen, milli eğitim sisteminin yeniden düzenlenmesi ve milli kültürün geliştirilmesi hakkında hiç konuşulmadığını ifade etti. Ukrayna'nın komünist rejim devrindeki gibi emperyalist siyaseti devam ettirdiğinin altını çizen Süyen, bu politikanın Kırım Türk halkının asimile ve etnosidine yol açtığını dile getirdi. Süyen, Ukrayna cumhurbaşkanı, parlamentosu ve hükümetinden, sürgünde kaybedilmiş hak ve hürriyetlerin iade edilmesine ilişkin Kırım Türkleri'nin haklı taleplerini yerine getirmesini istedi. Süyen, Kırım Türk halkanın rehabilitasyonu konusunda halkın başlıca taleplerini ise şöyle sıraladı:
"1944 yılında Kırım Türk halkına yönelik gerçekleştirilen soykırımın bir jenosit eylemi oluğunu kabul eden deklarasyonun imzalanması, milli muhtariyetin iade edilmesi, Kırım Türk diline resmi dil statüsü kazandırılması, toponomik yerlere eski tarihi Türk adlarının verilmesine yönelik kanunların imzalanması, sürgün yerleşimlerinde bulunan ve kendi imkanlarıyla bunu gerçekleştiremeyen Kırım Türkleri için aşamalı bir vatana dönüş programı yapılması, soykırım esnasında Kırım Türk halkına verilen zararların taksit taksit tazmin edilmesi, soykırım öncesi Kırım Muhtar Cumhuriyeti sınırları içerisinde olan milli eğitim sistemi ve kültürünün yeniden oluşturulması, milli kültüre özgü heykel ve anıtların iade edilmesi."
Süyen, Ukrayna'nın demokratikleşme süreci ve Avrupa'ya entegrasyonunun, bünyesindeki etnik halkların menfaat ve insan haklarını korumadan mümkün olamayacağını da sözlerine ekledi.