Kist Hidatik Hastalığı Ile Mücadele

Trabzon Halk Sağlığı Müdürü Köksal Hamzaoğlu, Türkiye'de kist hidatiğin sorun olmasının en önemli nedenlerinden birisinin de özellikle Kurban Bayramlarında yapılan kesimler sonrası kistli ve hastalıklı sakatatları toprağa gömmek yerine, köpeklere yedirmek ya da rastgele ortada bırakarak sokak köpeklerinin bu sakatatlarla beslenmelerine yol açılması olduğunu bildirdi. Hamzaoğlu, yaptığı yazılı açıklamada, kist hidatik hastalığının etkeni 'echinococcus granulosus' adı verilen parazitin esas kaynağının köpek, kurt, tilki gibi et yiyen hayvanlar olduğunu belirtti. Türkiye'de hastalığın sebebinin sıklıkla köpekler olduğunu ifade eden Hamzaoğlu, dışkıyla atılan yumurtaların hayvanların ayakları, arazi eğimi, rüzgar ve yağmurun etkisiyle yayıladığını, insanların bu yumurtaları çiğ tüketilen ve iyi yıkanmamış meyve ve sebzelerden, kirli içme sularından aldıklarını vurguladı. Hamzaoğlu, koyun, keçi, sığır ve manda gibi otla beslenen hayvanların da yumurtaları alarak hastalandıklarını anlatarak, şöyle devam etti: "Bu kistleri içeren hayvan etleri ve sakatatlar, köpekler tarafından yenildiği zaman parazit köpeğin barsaklarında olgunlaşır. Parazitlerin belirli aralıklarla yumurtlayarak ana konakçı köpekler tarafından atılmasıyla hastalık yayılmaya başlar. En büyük risk grubunu, veteriner kontrolünden geçirilmemiş, parazit mücadelesi yapılmamış ve aşılanmamış köpeklerle teması olan koyun, keçi, inek gibi hayvanlarla yakın temasta olan yani hayvancılıkla uğraşan kişiler oluşturmaktadır. Ülkemizde kist hidatiğin sorun olmasının en önemli nedenlerinden birisi de özellikle Kurban Bayramlarında yapılan kesimler sonrası kistli ve hastalıklı sakatatları toprağa gömmek yerine, köpeklere yedirmek ya da rastgele ortada bırakarak sokak köpeklerinin bu sakatatlarla beslenmelerine yol açılmasıdır." - "Köpek ve kedilere mümkün olduğu kadar çiğ et verilmemeli" Köksal Hamzaoğlu, kist hidatik hastalığından korunmak için şu önerilerde bulundu: "Köpek ve kedilere mümkün olduğu kadar çiğ et verilmemeli. Kişisel temizlik kurallarına dikkat edilmeli, çocuklarınız eve gelince ellerini iyice yıkamaları sağlanmalı. İçme ve kullanma suları temiz olmalı, çiğ yenen sebze ve meyveler bol su ile iyice yıkandıktan sonra tüketilmelidir. Kesilen veya ölen hayvanların kist bulunduran organları köpeklerin ve diğer etçil hayvanların ulaşamayacağı şekilde gömülerek bertaraf edilmelidir. Özellikle kurban bayramlarında bu hususlara daha çok dikkat edilmelidir. Köpekler yılda dört kez iç parazitlere karşı ilaçlanmalıdır. Köpekler gezdirilirken etrafa dışkılamaları halinde, dışkıları alınarak poşete konulmalı, ağzı bağlandıktan sonra çöpe atılmalıdır. Parazit mücadelesi yapılmadan serbest dolaşan köpeklerin okşanması ve sevilmesi sırasında parazit yumurtaları ellere geçebilir. Bu şekilde kirlenen ellerin yıkanmadan ağza götürülmesi ile parazitin yumurtası alınır. Bu nedenle, özellikle çocukların köpeklerle temasından sonra ellerini bol su ve sabunla yıkamaları sağlanmalıdır." Hamzaoğlu, kurban kesecek vatandaşların dikkat etmeleri gereken konuları ise şöyle sıraladı: "Belediyeler tarafından teknik ve hijyenik şartlara uygun şekilde belirlenen kurban kesim yerlerinde kurbanların kesilmesine dikkat edilmeli. Bayramda kesilen kurbanlarımızın, kistli ve hastalıklı olan sakatatlarını ve barsak, tırnak gibi kullanılmayacak olan kısımlarını açıkta bırakmamalıyız. Bunları etrafta dolaşan kedi, köpek gibi hayvanların yemelerine izin vermemeli ve bu maddeleri kedi, köpek gibi hayvanların kolaylıkla çıkaramayacağı şekilde toprağı derince kazarak gömmeliyiz. Bu basit tedbir, kist hidatik hastalığının yayılmasının önlenmesi için atılacak en önemli adımdır."