KOAH (Kronik Obsrüktif Akciğer Hastalığı), toplum sağlığı için giderek daha da büyük bir sorun haline gelmeye başlıyor. Türkiye’de solunum sistemi hastalıklarının en sık görülen üçüncü ölüm nedeni olduğunu ve bu ölümlerin de yüzde 61.5’inin KOAH nedeniyle meydana geldiğini anlatan Acıbadem Adana Hastanesi Aile Hekimi Dr. Filiz Arabacı, “KOAH ilerleyici bir hastalık olmasına karşın erken tanı ve etkin tedavi ile kişi yaşam kalitesini aynı seviyede devam ettirebilir. Ayrıca egzersizin de tedavinin önemli bir parçası olduğu unutulmamalı” diyor.
KOAH, en basit şekliyle solunumla akciğerlere alınan havanın kolayca dışarı verilememesi olarak tanımlanıyor. Akciğerlerde mikroplardan kaynaklı olmayan iltihaplanmaya bağlı oluşan ilerleyici bir hastalık olan KOAH’ın en yaygın nedeninin sigara dumanı olduğunu kaydeden Dr. Filiz Arabacı, “Sigara içenlerde, daha fazla solunum şikayetleri, solunum fonksiyon kaybı ve daha yüksek KOAH ölüm oranları gözleniyor. Pipo, puro, nargile içmek ve çevresel tütün dumanı da KOAH gelişimine katkıda bulunuyor” diye bilgi veriyor.
Toplumun KOAH konusunda yeterli bilgiye sahip olmamasının erken tanı ve etkin tedaviyi güçleştirdiğini anlatan Dr. Filiz Arabacı, hastalığın belirtileri hakkında şunları söylüyor:
“KOAH’ta en sık görülen yakınmalar nefes darlığı, öksürük ve balgam çıkarmadır. Nefes darlığı nedeniyle fizik aktivitede azalma ortaya çıkar. Hareket halinde iken nefes darlığı çeken kişi, yol yürümek istemez, günlük işlerini azaltır, markete gitmeye çekinir ve zamanla evden çıkmamayı tercih eder hale gelir. Bu şekilde giderek artan fiziksel aktivite azalması, hastanın yaşam kalitesini bozarak hastalığın ilerlemesine neden olur, sakatlık ve ölüme yol açar. Nefes darlığının yanı sıra göğüste sıkışma, yorgunluk, halsizlik, depresyon, ağız, göz ve tırnak çevresinde cildin mavimsi bir renk alması, ayaklarda ve bacaklarda şişme de belirtiler arasında yer alıyor.”
Bu hastalığa bağlı sakatlık ve ölüm oranlarının azaltılması erken tanı ile mümkün. Bu nedenle, 40 yaşı üstünde, sigara içmiş olan, içmeye devam eden ya da meslek gereği tozlu ortamlarda bulunan kişilerde kronik öksürük, balgam ve nefes darlığı yakınmalarından en az birinin bulunması durumunda hemen bir göğüs hastalıkları uzmanına başvurulmasını öneren Dr. Filiz Arabacı, “Düzenli sağlık kontrolü de önemli. Ayırca tanı için şikayetlerin yanı sıra akciğer röntgeni kan sayımı, biyokimya, arteryal kan gazı tayini, solunum testi ve tomografi gibi yöntemlerden yararlanılıyor” diyor.
İlerleyici özellik taşımasına karşın KOAH’ın önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olduğuna dikkat çeken Dr. Filiz Arabacı, yapılması gereken ilk işin sigarayı bırakmak olduğunu vurguluyor. Ayrıca zararlı toz ve dumandan uzak durulması, grip ve zatürre aşılarının yapılması ile nefes yoluyla alınan ilaç tedavisinin yanı sıra fiziksel aktivitenin de tedavide önemli olduğunu ifade eden Dr. Filiz Arabacı, “Haftada 4-5 kez orta yoğunlukta fiziksel aktivite yeterlidir. Herkesin yapabileceği bir aktivite olan yürüyüş, gereken tüm yararları sağlayabilmektedir” diyor.