Ülkemizde yaklaşık 3 milyon KOAH hastası var. Nefes darlığı ile ortaya çıkan ve hayatı kâbusa çeviren hastalıkla ilgili bilgi veren İstanbul Aydın Üniversitesi VM Medical Park Florya Hastanesi’nden Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Hijran Mammadova, “Bu hastalık özellikle büyük şehirlerde sigaradan, kırsal kesimlerde ise ısınmak için yakılan tezek dumanından kaynaklanıyor” dedi.
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı yani kısaca KOAH, uzmanlara göre dünyada en sık ölüme yol açan 4'üncü hastalık… Tüm dünyada 600, ülkemizde ise yaklaşık 3 milyon KOAH hastası var. Hava yollarını daraltarak solunumu güçleştiren KOAH, aslında önlenebilir ve tedavi edilebilir. Genellikle kronik bronşit (sürekli öksürük durumu) ve amfizem (kana oksijen taşınmasını sağlayan hava keseciklerinde harabiyete neden olan bir hastalık) KOAH'a zemin hazırlar.
Bu hastalık özellikle sigara dumanı, evlerde ısınma ve yemek pişirme amacıyla kullanılan çeşitli bitkisel ve hayvansal kaynaklı yakıtlar (özellikle de kırsal kesimde kullanılan tezek) gibi zararlı maddeler, diğer zararlı gaz ve parçacıklara bağlı olarak gelişen havayollarının mikrobik olmayan iltihabı sonucu oluşur. 40 yaş ve üzerinde ortaya çıkar. Nefes darlığı ve/veya kronik öksürük ve balgam çıkarma gibi şikâyetlere neden olur. Hastalığın ilk aşamalarında ortaya çıkan öksürük yakınması aslında hastalığın ilk belirtisi olmasına rağmen genellikle bu şikâyet ‘sigara içimine’ bağlanır ve hastalar daha geç doktora başvurur. Hastalık bu ilk aşamada saptanabilirse, ilerlemesi durdurulabilir. Nefes darlığının olduğu astım, KOAH'la sık sık karıştırılabilir. Her iki hastalıkta da öksürük, nefes darlığı ve hırıltılı solunum şikâyeti olsa da hastalıkların birbirinden doğru ayırt edilmesi uzun süreli tedavi açısından oldukça önemlidir.
KONTROLE GİDİN, YÜRÜYÜŞ YAPIN…
KOAH ilerleyici bir hastalık olmasına karşı önlenebilir ve tedavi edilebilir. KOAH’lı bir hastanın yapması gereken ilk iş sigarayı bırakmak amacıyla hekime başvurmasıdır. Bunun dışında, diğer zararlı toz ve dumandan uzak durulması, grip ve zatürre aşılarının yapılması ve nefes yoluyla alınan ilaç tedavisinin yanı sıra fiziksel aktivitenin önerilmesi ve uygulanmasının sağlanması; hem hastalık gelişimi, hem hastalığın ilerlemesi ve kötü sonuçlarının önlenmesinde önemli bir adımdır. Sağlığın iyileştirilmesi ve korunması için haftanın en az beş günü, günde en az 30 dakika süre ile orta yoğunlukta fizik aktivite (örneğin yürüyüş) önerilir.
SADECE AKCİĞERİ DEĞİL KALBİ DE VURUYOR!
KOAH'lılarda kalp hastalıkları başlıca ölüm nedenleri arasında. Bu hastalıklar birbirini tetikleyebilir ve hastalıkların tedavilerine yönelik ilaç seçiminde dikkatli olunmalıdır. Şöyle ki, kalp hastalıklarında kullanılan bazı ilaçlar KOAH'ı tetiklediği gibi, bazı KOAH ilaçları da kalp hastalıklarını tetikleyebilir. Öte yandan Türkiye’nin kırsaldan şehre göçü yoğunlaştıkça şehirde meydana gelen solunum yoluna bağlı hastalıklarda artış görülüyor. Hava kirliliği, sigara kullanımı, fiziksel aktivite azlığı, düzensiz yaşam KOAH'ın sık görülmesine ve ataklara neden oluyor. Yani büyük şehirde yaşayanları sigara ve hareketsizlik, kırsaldakileri ise ısınmak için yaktıkları odun, tezek ve kömür tehdit ediyor. Kısacası, hastalığın ve atakların önlenmesi için hayat tarzı değişiklikleri büyük önem taşıyor.