ALAATTİN DOĞRU - Senegal'in "Köle Adası" olarak bilinen Goree Adası'nda yaşayan Chiekh Mbacke Sow, Afrika'nın farklı yerlerinden gelen rengarenk kumlarla adanın tarihini tablolara yansıtıyor.
Başkent Dakar yakınlarında yer alan, Portekizlilerin 16. yüzyılda köle ticaretini başlattığı ve yüzyıllar boyunca Afrika’nın en büyük köle ticareti merkezlerinden biri olarak kullanılan turistik ada, çok sayıda sanatçıya ev sahipliği yapıyor.
Bu sanatçılardan biri olan Sow, sanatını dünyanın farklı bölgelerinden gelen kumları kullanarak yaptığı tablolarda konuşturuyor.
Sow, AA muhabirine, küçük yaşlardan beri Goree Adası'nda yaşadığını söyledi.
Yaptığı kumdan tabloları satarak para kazanmaya başlamasının ardından genç yaşta Goree'nin tepesinde kendine Dougoub Galeri adında bir atölye açtığını dile getiren Sow, "Çocukken hem okuyor, hem de tablolarla masraflarımı karşılıyordum. Sonra okumayı bırakıp kendimi tamamen sanatıma verdim." diye konuştu.
Kullandığı kumu, Sahra Çölü, Atlas Okyanusu kıyısının yanı sıra Moritanya, Gambiya, Senegal ve diğer Afrika ülkelerinden getirttiğini belirten Sow, her bölgenin kendine özel kum rengi olduğunu ifade etti.
Goree'ye geçmişte kıtanın her köşesinden getirilen Afrikalıların, Amerika ve Avrupa'ya köle olarak satıldığını hatırlatan Sow, bu acı hatıraları, kıtanın farklı bölgelerinden gelen kumlarla anlatmaya çalıştığını vurguladı.
"Eserlerim tarihi bir bellek rolü de görüyor." diyen Sow, kardeşine ve birkaç kişiye daha tekniğini öğrettiğini belirtti.
- Köleliğin izleri, baobap ağaçları ve Afrika insanı
Sow, akasya ve baobab ağacının köklerinden elde ettiği doğal yapıştırıcıyı kullanarak kumların tablo üzerinde sabit kalmasını sağladığını anlattı.
"Bu tekniği küçükken keşfettim. Çizimin üzerine yapıştırıcı koyarak, renkli kumlarla istediğim şekli elde ediyorum." diye konuşan Sow, kesinlikle boya kullanmadığını, farklı yerlerden gelen kumların renklerinden yararlandığını kaydetti.
Tablolarında, genellikle Afrika insanını, kıtadaki gündelik hayatı, Goree Adası'nın geçmişini, kölelik izlerini, Senegal'in sembolü baobap ağacı ve aslanlar ile geleneksel enstrümanları resmettiğini söyleyen Sow, turistlerin talebi üzerine bazen ülke bayrağı ve logo yaptığını dile getirdi.
Sow'un tablolarında kullandığı beyaz kum Senegal'in turistik kenti olan Saly'den, sarı kum Senegal ormanlarından, turuncu kum Sahra Çölü'nden, kahverengi kum Moritanya'da bir demir madeninden, boz kum Gambiya'dan, kızıl kum Sahel bölgesindeki Mali, Burkina Faso ve Nijer gibi ülkelerden, gri kum Senegal'in güneyindeki Casamance plajlarından, bej rengi kum Senegal'deki Pembe Göl'ün kıyılarından, volkanik siyah kum ise Dakar'daki Mamelles tepesinden geliyor.
Goree, Portekiz, Hollanda, İngiltere ve Fransa sömürge güçlerinin, Afrika'nın çeşitli bölgelerinden getirdikleri 20 milyon kişiyi, Amerika ve Avrupa'ya köle olarak sattığı ada olarak biliniyor.