Bir çeşit yağ olan kolesterol hayvansal besinlerde ve tüm hücrelerimizde bulunan bir maddedir ve vücudun kendi kendisine üretmesinin yanı sıra gıda aracılığıyla da bedene alınabilir. Vücudumuzdaki tüm hücrelerde yer alması ve bedensel fonksiyonların devamlılığına katkı sağlamasıyla bilinen kolesterol, yüksek seviyelerde görülmesi halinde ise sağlığımızı tehdit eder. Kandan daha az yoğun bir madde olan kolesterol, kana karışamaz. Peki kolesterol belirtileri nelerdir bakalım.
İlerleyen durumlarda daha ciddi sonuçlar doğurabilen yüksek kolesterolün belirtileri görüldüğü zaman en kısa sürede doktora danışmanız gerekir.
1.Yorgunluk ve halsizlik
Kanda kötü kolesterol düzeyinin artmasıyla beraber damarlarda, kalpte ve arterlerde hastalıklara ilişkin bazı belirtiler ortaya çıkar. Bununla beraber diğer organlara yeterli miktarda kan ve oksijen taşınamaz. Dolayısıyla ortaya yorgunluk ve halsizlik şikayetleri çıkar.
Tabii halsizlik ve yorgunluğun gün içerisinde yapmış olduğunuz aktivitelerin de bir sonucu olabileceğini unutmayın.
2. Ayak ve bacaklarda oluşan yanma hissi
Eğer kolesterol düzeyiniz yüksekse arterlerde ve damarda oluşan katı yığın yüzünden kan dolaşımı sağlıklı bir şekilde gerçekleşemez, bacak ve ayaklara kan taşımak güçleşir. Bu da bu bölgelerde yanma oluşmasına sebep olur.
3. Cildin soluklaşması
Ten renginin soluk, solgun bir hal alması kansızlıkla ilişkilendirilen bir durum olsa da kolesterolün yükselmesi de bunun sebebi olabilir. Bedeninizde LDL’nin artmsıyla beraber cildinize kan kolay ulaşamaz ve cilt renginizde bir solukluk meydan gelir.
4. Yaraların geç iyileşmesi
Kolesterol düzeyinin artmasıyla dolaşım sıkıntıya gireceği için yaralanmanız halinde yaralarınızın eskiye nazaran daha geç iyileştiğini gözlemlersiniz.
5. Ayak tırnaklarının kalınlaşması ve parmaklarda morarma
Dolaşım sisteminin sağlıklı çalışmaması yüzünden buralara kan düzgün şekilde iletilmediği için ayak tırnaklarınız kalınlaşabilir ve ayak parmaklarınızda morarmalara şahit olabilirsiniz.
6. El ve ayakların üşümesi
Yine dolaşım sisteminin problemli bir hal alması, kanın her yere sağlıklı iletilememesi yüzünden el ve ayak bölgelerinde bir soğukluk ve üşüme hissetmeniz de olasıdır. Sıcaklığın korunması için kanın vücudunuza düzgün bir şekilde iletilmesi gerekir.
7. Nefes darlığı
LDL düzeyinin artmasıyla kalp ve arter hastalıkları oluştuğu için nefes almakta zorluk çekebilirsiniz. Merdiven çıkarken, normal tempoda yürürken bile eskiye kıyasla nefesiniz daha çabuk tıkanabilir.
Vücudumuzdaki tüm hücrelerde bulunan ve yağı andıran bir yapıda karşımıza çıkan maddeye kolesterol denir. Vücudumuzdaki hormonları, D vitaminini ve birtakım gıdaları sindirmek için kolesterole ihtiyaç duyarız. Kolesterol hücre duvarlarının yapısında bulunur ve bu duvarları korur, bununla beraber safra asitlerinin oluşumuna katkı sağlayarak sindirimi kolaylaştırır ve hormonların üretimine de katkı sağlar.
İki türde lipoprotein vasıtasıyla kanda yer alan bu madde HDL kolesterol ve LDL kolesterol olmak üzere iki çeşit olarak karşımıza çıkar. HDL’de lipoprotein yüksek yoğunluktayken LDL’de ise düşük yoğunluktadır. Dolayısıyla HDL iyi kolesterol olarak, LDL ise kötü kolesterol olarak bilinir.
Kolesterol Kaç Olmalı?
Sağlıklı kolesterol seviyesini anlayabilmek için hangi değerin ne ifade ettiğini bilmeniz gerekir. Bunun için aşağıdaki verilerden faydalanabilirsiniz:
Genetik etmenlerden kötü alışkanlıklara kadar kolesterole neden olabilen birçok faktör bulunur. Yüksek kolesterol yüzünden hayatınızın negatif etkilenmesini istemiyorsanız nedenlerin farkında olarak hayatınızda bazı değişikliklere gitmeniz gerekebilir.
1. Genetik faktörler
Hayat tarzınıza bağlı olarak yüksek bir kötü kolesterol seviyesine sahibi olabileceğiniz gibi ailenizin genetik mirası yüzünden de kolesterol hastalığıyla karşılaşabilirsiniz. Eğer aile geçmişinde kolesterol rahatsızlığı varsa yediklerinize ve içtiklerinize daha da dikkat etmelisiniz.
2. Beslenme tercihleri
Vücudumuzdaki kolesterolün yüzde 85’i vücut tarafından üretilir, yüzde 15’i ise tükettiğimiz besinler aracılığıyla vücuda girer. Doymuş yağ oranı ve trans yağ seviyesi yüksek besinler tüketmek kötü kolesterol düzeyinin artmasına katkı sağlar.
3. Fazla kilolar
Normalden fazla kilodaysanız hem kolesterol düzeyiniz yükselir hem de kalp krizi gibi birçok ciddi hastalıkla karşılaşma ihtimaliniz artar. Bu yüzden kilonuza dikkat etmeniz, fazla kilolardan kurtulmaya çalışmanız gerekir.
4. Hareketsiz yaşam
Hareketten uzak bir hayat birçok hastalığın habercisi olabiliyor. Kötü kolesterolün yükselmesine de neden olan hareketsiz yaşam, sağlığınızı tehdit eder. Bu yüzden egzersiz yapmaya, merdiven kullanmaya, yakın mesafelere yürüyerek gitmeye gayret gösterin.
5. Yaş ve cinsiyet faktörleri
Cinsiyet önemli olmaksızın yaşın ilerlemesi kolesterol düzeyinin artmasına işaret eder, bu da hastalığa yakalanma riskini artıran bir faktördür. Öte taraftan kadınlarda kolesterole rastlama ihtimali erkeklere kıyasla daha fazladır.
6. Sigara içmek
Kalp ve damar sağlığının en büyük düşmanlarından biri de sigaradır. Onlarca hastalığın sebebi olan sigara aynı zamanda damarlarınızda kolesterolün birikme hızını artırır ve bedeninizin fonksiyonlarını sağlıklı bir şekilde yerine getirememesine neden olur.
7. Stres
Eğer stresle iç içe bir hayatınız varsa yüksek kolesterol ile karşılaşma ihtimaliniz azımsanmayacak seviyededir. Bu durumu önlemek adına stresli bir yaşam geçiriyor olsanız bile kendinizi mutlu etmeye ve stresten kaçınmaya çalışmalısınız.
8. Alkol tüketmek
Aynı sigara gibi alkol de kolesterol şikayetlerinin artmasına neden olur. Alkol tüketmeden yaşamak istemiyorsanız bile bu tüketimi minimum seviyede tutmanız gerekiyor. Unutmayın ki her şeyin fazlası zarar.
9. Bazı hastalıklar
Böbrek hastalıkları, hipotiroidi, yüksek kan şekeri, diyabet gibi hastalıklar kötü kolesterolün yükselmesine sebep olabilir.
Kötü kolesterol nasıl düşürülür diye merak ediyorsanız bunun genelde iki cevabı olduğu söylenebilir.
1. Alışkanlıkların değiştirilmesi
Uzmanlar genelde size hayat tarzınızı değiştirmeyi, sağlıklı beslenmeye başlamanızı, kötü alışkanlıkları bırakmanızı, egzersiz yapıp hareketli bir hayat tercih etmenizi, tuzlu gıdalardan uzak durmanızı, doğal sebze meyveye ağırlık vermenizi önerir.
2. İlaçlar
Hayat tarzında ve alışkanlıklarda yapılacak değişikliklerle düşürmek mümkün değilse doktorlar kolesterol seviyenizi dengelemek için statinler, reçineler, inhibitörler ve statinlerden oluşan ilaçları size önerebilir. Bu ilaçları alırken bir yandan da sağlıklı yaşama özen göstermelisiniz.