Kalın bağırsağın iç yüzeyini örtmekle görevli olan hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla ortaya çıkan kolon kanseri, meme ve akciğer kanserinden sonra görülme sıklığı en fazla olan kanser türüdür. Kişinin kolon kanseri başlangıcında; kabızlık, ishal, karın ağrısı ve iştahsızlık gibi sorunlar yaşaması mümkündür.
Kolon kanseri birden fazla faktörden kaynaklanabilir. Bunlardan bazıları; yaş, genetik faktör, genetik bozuklar, polipler ve düzensiz beslenmedir.
Yaş: Hastalık, erkek ve kadınlarda 50-60 yaş aralığında ortaya çıkar. Bu yaştaki bireylerde hastalığın çıkma oranı yüksektir.
Polipler: Polip, iyi huylu tümörlere verilen isimdir. Fakat polipler zamanla kansere dönüşebilir. Bu yüzden düzenli olarak poliplerin kontrolü yapılmalıdır.
Genetik Faktörler: Ailesinde kolon kanseri görülen bireylerin bu hastalığa yakalanma riski oldukça fazladır. Kolon kanseri geçmişi olan bireylerin düzenli olarak kontrol yaptırması gereklidir.
Düzensiz Beslenme: Sigara, alkol gibi zararlı maddelerin tüketilmesi, şeker hastalığına sahip olunması ve hareketsiz bir hayat tarzının olması hastalığın riskini artıran etmenlerdir.
Kolon, kalın bağırsağın her iki tarafında bulunan bir yapıdır. Sağ tarafta bulunan kolonun yapısı daha dardır bu yüzden gösterdiği belirtiler farklıdır. Yapının dar olmasından dolayı, erken tanı ihtimali daha yüksektir. Sol taraftaki kolonun yapısı ise daha geniştir.Genişliğinden dolayı tanı zor konulur. Belirtiler, dışkılama kanallarında oluşan ağrılar veya değişikliklerle kendini gösterir. Kolon kanseri son evre belirtileri şunlardır:
Evreleme, bir kanserin nereye yerleştiğini, nereye yayıldığının ve yayılan bölgedeki organlara zarar verip vermediğinin tanımlanmasıdır. Kısaca, kanser evreleri de denilebilir. Evreler, hastalar için önemlidir ve doktorlar yapılacak tüm testleri yapmadan evreleme dönemi tanımlanamaz. Kanser tiplerine göre evreleme dönemleri de değişiklik gösterir. Kolon kanseri beş evreden oluşur:
0. Evre: En erken evredir. Bu evrede kanser erken teşhis edilir. Erken teşhis olduğu için bu evrede kemoterapi veya radyoterapi tedavisi uygulanmaz. Bazı özel durumlarda bağırsağın belli bir bölümü alınabilir.
1. Evre: Hastalığın ilk evresidir. Birinci evrede kanser, kalın bağırsağa tutunur. Kanserin tedavi edilmesi için kolektomi yani kalın bağırsağın kanser bulunan kısmının alınması gerekir. Bu işlem esnasında lenf dokularına kanser hücresinin gelmesini önlemek amacıyla lenf bezleri alınır. Kemoterapi ve radyoterapi tedavisi uygulanmaz.
2. Evre: İkinci evrede kanser, kalın bağırsağın dış tarafına yayılmaya başlar fakat lenf bezlerine ulaşmaz. Birinci evredeki gibi kanserli bağırsağa kolektomi işlemi uygulanır. Kemoterapi tedavisi uygulanmaya başlanır.
3. Evre: Kanser üçüncü evresinde kalın bağırsak dışında lenf bezlerine de yayılır. Bu evrede de bağırsağa kolektomi işlemi uygulanır. Cerrahi müdahalenin yanında kemoterapi tedavisi de uygulanır. Bazı durumlarda radyoterapi de uygulanabilir.
4. Evre: Bu evre kanserin son evresidir. Kanser, kalın bağırsağın ve lenf bezlerinin etrafındaki organlara da yayılmaya başlar. Kanser; karaciğer, böbrekler, akciğer ve pankreas gibi organlara yayılabilir. Bu aşamadan itibaren hastaya kolektomi işlemi uygulanamayacağı için, kanser hücresini küçültmek amacıyla kemoterapi ve radyoterapi uygulanır. Hücreler yeterince küçüldüğü zaman ameliyatla alınır.
Kolon kanserinden tamamen kurtulmak mümkün olmasa da, hastalığın riski azaltılabilir. Hayat tarzını değiştirmek bunun en büyük adımı olacaktır. Bu değişiklikler;