Kontüzyon bulgularında cilt altındaki hassas dokunun derinliği, büyüklüğü ve küçüklüğü tedavi yöntemlerini değiştiren önemli bir husustur. Doku hasarı sadece cilt üzerinde değil vücudun farklı organlarında da görülebilir. Kontüzyon nedir beyin ve akciğerde nasıl gelişir, sorularının cevaplarını bu yazıda bulabilirsiniz.
Kontüzyon nedir sorusunun cevabı hep merak edilir. Kontüzyon kısaca; deri altında travmaya bağlı oluşan doku hasarıdır. Egzersiz sırasında en çok yaşanan sorunlardan biridir. Halk arasında ezik de denilen kontüzyon, deri altındaki hematomların şekillenmesiyle gerçekleşir. Deri altında meydana gelen travmalarda cilt dokusundaki kapiller yırtılır ve kan dokusunda pıhtılaşma gerçekleşerek cilt üzerinde mor veya kırmızımsı bir görünüm oluşur. Dolayısıyla doku değişimlerinin, yani lezyonların teşhisi oldukça kolaydır. Cilt üzerinde oluşan ezik görünümü tedaviyle kısa süre içerisinde iyileşir ve ezikler yüzünden cilt üzerinde kalıcı bir renk değişimi yaşanmaz.
Vücudun herhangi bir noktasında gerçekleşen ezilmelerde ilk yapılması gereken bandaj uygulamasıdır. Bu uygulama sırasında hasar gören cilt dokusu pıhtılaşmaları zamanla eski haline dönecektir. Elastik bant uygulaması cildi sıkmadan sadece ezilen bölgenin eski esnekliğini kazanması için yapılır. Bu yüzden çok sıkı sarmak kan akışını engellediği için kontrollü bir şekilde yapılmasında fayda vardır.
Bandaj işleminden sonra istirahat edilmesi de büyük önem taşır. Daha fazla baskı yaratmadan birkaç gün dinlenmek ve kontüzyon bölgesini rahatlatmak hedeflenir. Yine kontüzyonun büyüklük ve küçüklüğüne göre farklı uygulamalar geliştirilebilir. Kanın pıhtılaşması yani kontüzyon şiddeti ne kadar derinse hastaya farklı tedavi biçimleri uygulanır. Bandaj uygulamasının süresi artırılabilir, istirahat süresi uzatılabilir, ilaç tedavisine başlanarak bölgeye masaj uygulaması yapılabilir.
Kontüzyon yaralanmalarında cilt dokusu altındaki ezik ağır bir cisimle gerçekleşmişse yırtılan damarların derinliği daha fazla olabilir. Bu durumda vücudun farklı bölgelerinde meydana gelen cisim yaralanmaları çok daha ciddi sorunlara sebebiyet verebilir.
Akciğerde kontüzyon nedir ve nasıl oluşur, merak edilen konulardan biridir. Travmalar sonucunda akciğer alveollerinde meydana gelen yırtılma veya bronşiollerden ayrılma durumlarında yaşanan kanamalar ödem veya ciddi akciğer kontüzyonlarını ortaya çıkarır. Akciğer kontüzyonlarında göğüse alınan bir cisim darbesi ile hayati tehlike yaratacak pıhtılaşmalar oluşabilir. Bireylerde oksijen satürasyonlarında düşüş ve nefes alamama sorunları görülebilir. Ciddi vakalarda acil müdahale yaşam fonksiyonları için önemlidir.
Akciğer kontüzyonlarında ilk yapılacak müdahale oksijen takviyesidir. Hasta entübe edilir ve yoğun bakıma alınır. Yapay ventilasyon uygulanabilir. Söz konusu yaralanmanın ve kontüzyonun şiddetine göre tedavisi süresi uzayabilir. Göğüs yaralanmalarında diafragma rüptürünün dışlanmasına dikkat edilmelidir.
Solunum egzersizleri yapılarak ağrı eşiği dikkate alınır ve gerekli görülürse fizyoterapiye başlanır. Kontüzyonlarda kaburga kırıkları da meydana gelebilir. Bu durumlarda hastanın kontüzyonu daha derin ve müdahale edilmesi daha zor olabilir. Ameliyat sırasında tüm kontüzyon pıhtıları temizlenebilir. Özellikle yüksekten düşme, trafik kazası ve silahla yaralama gibi durumlarda kontüzyon pıhtıları hayatı tehlike oluşturabilir.
Kafatası travmalarında sıklıkla karşılaşılan beyin kontüzyonu kıkırdak ve kafa kemiğinde meydana gelebilir. Kırıklar ciddi bir hadise sonucunda oluşabilir. Kırılan kafatası kemiği ve beynin yırtılması durumunda kontüzyonun şiddeti artar. Beyinde gerçekleşen pıhtı durumu felç veya kısmı denge bozukluklarına yol açabilir. Acil müdahale edilmesi gereken sorunlardan biri olan beyin kontüzyonlarında hastaların yaşam fonksiyonları kısıtlanabilir. Hasta acilen entübe edilir.
Beyin kontüzyonlarında hastalarda gelişen bazı şikayetler ve tetkik bulgular şu şekilde sıralanabilir;
Yaşam fonksiyonlarında ciddi sorunlar ortaya çıkaran beyin kontüzyonlarının şiddeti ve derinliği çok önemlidir. Aniden kafatasına alınan bir darbe sonucunda beyinde istenmeyen pıhtılaşma durumlarıyla karşılaşılabilir.
Beyin kontüzyonlarında, hastalarda çoğunlukla bilinç kaybı veya bulanıklığı gözlemlenebilir. Bazı hastalar kafasına aldığı darbeye rağmen hemen günlük yaşamına geri dönmek isteyebilir. Bu durum oldukça tehlikelidir. Hasta darbe sonucunda herhangi bir belirti görmese bile en kısa sürede hastaneye başvurmalı ve sorunlarını uzman hekimle paylaşmalıdır.
Kafatasına düşük şiddetli bir darbe alındığında, hastalarda bazı bulgular sonradan ortaya çıkabilir. Bu sebeple darbenin şiddeti ne olursa olsun, ilk birkaç saat hayati önem taşır. Hastaların bu konuda bilinçli olmaları ve tahlillerini mutlaka yaptırmaları şarttır.
Kafatası darbelerinde gelişen kontüzyonun varlığının tespiti için hastalardan ilaçlı veya ilaçsız MR görüntüleri istenebilir. Hastanın kafasına aldığı darbelerin beyinde, beyin zarında veya kafatası kemiğinde meydana getirdiği tahribata bakılması gerekir. MR görüntüleri sayesinde hastanın tüm kontüzyon sonuçlarını detaylı bir şekilde analiz etmek mümkün olabilir.
Beyin yaralanmalarında kontüzyon durumu kişinin hayatını ciddi ölçüde tehlikeye attığı için olayın yaşanmasının hemen ardından tıbbi müdahalenin yapılması gerekir. Anında müdahale edilmezse hastalarda ileriki safhalarda felç, bilinç kaybı veya sebebi bilinmeyen bayılmalar meydana gelebilir ve durum kalıcı olabilir. Hastanın birkaç gün müşahede altında tutulması sağlanır.