Prof. Dr. Songül Yalçın, dünyada ve Türkiye'de koronavirüse karşı başlatılan aşı çalışmalarının seyrini DHA muhabirine anlattı. Prof. Dr. Yalçın, salgından sonra tüm dünyada koronavirüsle ilgili aşı çalışmalarının büyük yoğunluk kazandığına dikkat çekerek, "Dünya'da bu konuda 120'den fazla aşı çalışması başlatıldı. Bu aşı çalışmalarından şu anda yaklaşık 10 tanesi şu an faz-2 adımında düzenlenmektedir. Bu 120 kayıtlı çalışmanın yaklaşık 20 tanesi de faz-1'e düzenlenmiştir" diye konuştu.
'BUGÜN YARIN OLACAK ŞEYLER DEĞİL'
Prof. Dr. Yalçın, bir hastalığa karşı aşının bulunabilmesi için belirli zaman gerektiğini vurgulayarak, şunları söyledi:
"Aşı çalışmalarında fazlardan önce preklinik çalışması yapılır. Bu çalışmada insan dışı primatlar veya transgenik farelerde bu çalışmalar yapılır. Daha sonra faz-1 çalışmasında 10 ile 20 kişiye güvenilirlik konusunda bir çalışma yapılır. Faz-2'de ise bu 100- 200'lü rakamları bulur. Faz-3’te ise 1000, 2 bin, 10 binlere ulaşan rakamlarda bir çalışma yapıldıktan sonra 'aşının etkisi nedir', 'yan etkisi nedir' gibi konular genel kapsamda da gözlemlendikten sonra da faz-4'e ulaşılır ve sonrasında aşı piyasaya sürülüp lisans alınır. Dünya şu an koronavirüsle mücadelede faz-2'de. Faz-2'deki bir aşı çalışmasının da piyasaya sürülebilmesi için 6 ile 18 ay kadar süre gerekebiliyor. Şu anda faz-2'de 10 civarında aşı adayı var ama bunların sonuçta piyasaya sürülebilmesi, bugün yarın olacak şeyler değil. Eylül ayında faz-3'e ulaşılmış olsa bile muhtemelen aralık ayında sonraki aşamaya geçilecek gibi duruyor."
'KABAKULAK AŞISI 3 YILI BULMUŞTU'
Dünyada koronavirüs aşısının bulunması için milyarlarca lira aktarıldığını kaydeden Yalçın, "Bu zamana kadar en hızlı üretilen aşılardan biri kabakulak aşısıdır. Kabakulak aşısının da piyasaya sürülmesi 3 yılı bulmuştu. Yani bir aşının etkin kullanılabilmesi için belli fazlar geçmesi gerekiyor. Bu aşı da en iyi ihtimalle eylülde faz-3 safhasına gelmiş olacak ama yaygın kullanımı için daha çok zamana gerek duyulacak" dedi.
'HACETTEPE'DE AŞI ÇALIŞMALARI DEVAM EDİYOR'
Prof. Dr. Yalçın, koronavirüs hastalarına grip aşısı ya da verem aşısı (BCG) gibi aşıların kullanılmasıyla ilgili olarak ise grip aşısının her yıl yeniden üretildiğini kaydetti. BCG aşısı yapılan ülkelerde koronavirüs enfeksiyonunun mortalitesinin (ölüm oranı) çok daha az olduğuna dair öngörülerin bulunduğunu belirten Yalçın, şöyle konuştu:
"BCG aşısının hem verem hastalığına karşı hem cüzzama karşı etkin olduğunu biliyoruz. Ayrıca 'BCG' denilen verem aşısı mesane kanserinde de tedavi amaçlı kullanılıyor ve verem aşısı Afrika'da verem hastalığı dışında diğer nedenlere bağlı zatürreyi gibi hastalıkları da azalttığı görülmüş. Yani bundan dolayı verem aşısının çok farklı bir etki mekanizması var. Bu etki mekanizması da öngörülerek koronavirüsün BCG aşısının rutin olarak uygulandığı ülkelerde mortalitesinin de düşük olduğu göz önüne alınarak, şu anda belli bazı aşı çalışmaları başlatılmış durumda. Avustralya'da, Hollanda'da sağlık personellerine yönelik verem aşısı yapılması ve bunların koronavirüse karşı hastalık durumlarının nasıl olduğuna dair takibine yönelik çalışmalar başlamış durumda."
Prof. Dr. Yalçın, ayrıca Hacettepe Üniversitesi'nde koronavirüse karşı aşı çalışmalarının devam ettiğini belirterek, "Hacettepe Üniversitesi'nde aşı çalışmaları faz-1 şeklinde devam ediyor. Bu konuda neler olacağını önümüzdeki süreçte göreceğiz" dedi.
(DHA)