Birçoğumuz bir ay öncesine kadar anlamını bilmediği bir kelime olan pandemi, dünyada birden fazla ülkede veya kıtada, etkisini gösteren hayatı durma noktasına getiren, ne olacağını tam da kestiremediğimiz yani aslında belirsizliğin hüküm sürdüğü salgın hastalıklara verilen genel bir isim… Tarihte kara veba, kolera, tifo, domuz gribi gibi farklı sonuçları olan pandemiler yaşandı. Ancak koronavirüs pandemisi neredeyse tüm dünyayı evlerde kalmaya mahkum etmesi ve bildiğimiz düzeni alt üst etmesi nedeniyle psikolojimizi ciddi olarak etkiledi. DoktorTakvimi.com uzmanlarından Uzman Klinik Psikolog-Öğretim Görevlisi Nigar Çiçek, pandemi döneminde stres, endişe ve hastalık kaygısından kurtulmak için öncelikle kendimize günlük bir rutin oluşturmamız ve bunu korumamız gerektiğini söylüyor.
Bu rutini hareket, uyku, beslenme ve üretim olarak özetleyen Uzm. Klnk. Psk. Çiçek, şöyle devam ediyor: “Pandemi döneminde yönetemediğimiz stresi azaltabilmek ve duygularımızı dengeleyebilmek için hareket büyük bir önem taşıyor. Çünkü sinir sistemlerimizin çalışma şekli ritim, uyum, hareket ve sosyal olmaya dayanıyor. Hareket ettiğimizde yani eklemlerimizi ve kaslarımızı kullandığımızda, bedenimizden sinir sistemimize haber gider. Bu da bedenimizde ve ruhumuzda olumlu değişimler olur. Uyku saatlerini çok fazla değiştirmemeniz de faydalı olacaktır. Yapılan çalışmalar 4-8 saat arası bir zamanın insanın dinlenmesi salgılanan melatoninden fayda görmemizi sağladığını ortaya koyuyor. Burada dikkat edilmesi gereken 23.00-03.30 saatleri arası uykuda olmak. Çünkü melatonin hormonu bu saatler arasında salgılanıyor, salgılandığında da dinlenebiliyoruz. Bu saatler arasında uykuda olmadığımızda 10 saat de uyusak dinlenmiş hissedemiyoruz.”
Salgın hastalıkların şeker ve karbonhidratı beslediği ve ani düşüş ve yükselmeler ruh sağlığımızı da olumsuz etkilediği için günlük beslenmeye dikkat etmek gerektiğini hatırlatan Uzm. Klnk. Psk. Çiçek, kakao, baklagiller, süt ürünleri, balık, yağlı tohumlar, tahıllar, sebzeler, meyveler, kuru yemişler, tavuk hindi gibi seratonin içeren gıdaların modumuzu yükseltip keyfimizi yerine getirdiğinin altını çiziyor. Günlük rutinde mutlaka üretime de yer verilmesi gerektiğini anlatan Uzm. Klnk. Psk. Çiçek, “Üretim dediğimiz aklınıza gelebilecek her şey olabilir. Mutfakta yemek yapmak, yoğurt mayalamak, yeni bir düşünce üretmek, yazı yazmak… Çünkü bu zamanda bir şeyler ürettiğinizi görürseniz çok ama çok iyi gidiyorsunuz demektir. Çünkü psikolojik sağlamlığınızı üretim yaparak artırabilirsiniz” diyor.
Bu dönemde mükemmel bir rutin oluşturmak zorunda olmadığımızı belirten Uzm. Klnk. Psk. Nigar Çiçek, sözlerini şöyle sürdürüyor: “Bazen uyku düzenimiz şaşabilir, çok sağlıklı öğünler de tüketemeyebiliriz ya da bir şey üretmek için çaba sarf etmeyebiliriz. Zaten kaygı düzeyiniz yüksek iken rutine uymadığınız için kendinizi kötü hissetmeyin, bunları omzunuza yük etmeyin. Çünkü buna da ihtiyacımız var ve durulun! Emin olun hiçbir zaman bu kadar gerçeklikle ve kendinizin tüm çıplaklığıyla baş başa kalmadınız. Pandemi dönemi dezavantajlarını değil avantajlarını görüp onlar üzerinde yoğunlaşmak size iyi gelecektir. Mesela taze yemekler yapmak, mutfakta farklı tarifler denemek, koşturmadan bir gün geçirmek, kitap okumak, sevdiklerinizle görüntülü konuşmak, süreç sonunda yüz yüze terapi ve şu anda ‘’online terapi’’ almak, evi temizlemek, ertelediğiniz her ne varsa bir planını yapmak… Özgürsünüz isterseniz yukarıdaki rutine uyarsınız isterseniz yeni bir rutin oluşturursunuz. Çünkü bu pandemide bunlar reçete değil.”