Salgın ve uzun süreli evde kalmaların yol açtığı stresle baş etmenin en önemli yöntemlerinden birinin hayattan kopmamak ve günlük rutini ev içinde devam ettirmek olduğunun altını çizen Işık Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık Merkezi’nden Uzman Klinik Psikolog Gözde Ceylan, bazı önerilerde bulundu. İşte o öneriler:
Koronavirüs’ün (COVID-19) birden fazla ülkede, şehirde ve ilçede kendisini göstermesi ile beraberinde alınan önlemlerin bazı kaygıları da beraberinde getirdiğine dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Gözde Ceylan, “Koronavirüs’den (COVID-19) kendimizi ve çevremizi korunmak için sosyal izolasyon kavramı büyük önem taşıyor. Sosyal izolasyon; kişinin kendisini toplumdan kısmi veya tamamen uzaklaştırması şeklinde tanımlanıyor. Aslında bu önlemin daha çok fiziksel izolasyon olduğuna dikkat çekmekte fayda var. Fiziksel izolasyon sebebiyle bir süre hayatımızdaki rutinlere ara vermiş bulunmaktayız. Hayatı hızlı tempoda yaşayan genç yetişkin/ yetişkinler olarak yavaşlamaya/ ara vermeye alışık değiliz. Nitekim bu yavaşlama da stresli bir durum haline gelebiliyor.” dedi.
Bireylerin stresli durumlarla baş etmek için gücü ve iç kaynaklarının olduğunu vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Gözde Ceylan, “Ancak kaygı, olumsuz duygular veya olumsuz koşullar söz konusu olduğunda gücünüzü ve iç kaynaklarınızı kullanamayacakmışsınız gibi ya da bitmiş/ tükenmiş gibi hissedebilirsiniz. Bu noktada daha önce olumsuz duygular/ koşullar ile nasıl baş edebildiğinizi kendinize hatırlatmakta fayda var. İçinde bulunduğumuz süreç daha önce baş edebildiklerinizden farklı dahi olsa gücünüzü ve iç kaynaklarınızı kullanabildiğinizi hatırlatacaktır. Kaygı ile baş etmek, stresli durumlara uyum sağlamak öğrenilebilir ancak zamana ihtiyaç vardır.” diye konuştu.
İşte Işık Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık Merkezi’nden Uzman Klinik Psikolog Gözde Ceylan’ın önerileri:
Günlük hayat rutinlerinizi askıya aldığınız için (okula gitmek, işe gitmek vb.) uyku düzeninizde problemler görülebilir. Uyku düzenindeki bozulmalar hem fiziksel hem de psikolojik olarak sağlığınızı etkileyecektir. Tam bu noktada uyku düzeninizi korumak büyük önem teşkil etmektedir.
Evde geçirmeniz bir süreç var diye yalnız kalmak zorunda değilsiniz. Teknolojiyi kullanın. Aileniz ve arkadaşlarınız ile görüntülü konuşmalar yaparak sosyalleşebilirsiniz. Unutmamak gerekir ki sosyal bağ kurabildiğimiz sürece hem kendimizin hem de birbirimizin duygularını dengeleyebiliyoruz.
Hareketsiz kalmak sağlığınızı olumsuz etkileyebileceği gibi depresif hissetmenize de neden olabilir. Bu nedenle, aksi söz konusu değil ise, ev içinde egzersiz yapabilirsiniz. Yine teknolojiden faydalanarak egzersiz videolarını kendinize rehber seçebilirsiniz.
Koronavirüs (COVID-19) hakkında kaynağı belli olmayan, alanında yetkin olmayan kişiler ve kurumlar tarafından sunulan bilgiler, kaygı seviyenizi arttıracak olup mevcut durum ile baş etme seviyenizi olumsuz etkileyecektir. Bu noktadan çıkışla; doğru kaynaklardan (yetkili kişi ve kurumlardan) bilgi almanız süreç ile baş etmeniz açısından önemlidir.
Evde olmanız yemek düzeninizde bozulmalara neden olabilir. O nedenle hayatınızın olağan akışı içerisindeki (okula, işe gittiğiniz zamanlardaki gibi) yemek yeme rutininizi sürdürmelisiniz.
İçinde bulunduğumuz süreç ve evde olmanız sebebi ile kendinizi halsiz, güçsüz ve keyifsiz hissedebilirsiniz. Ancak bu durumdan hızlıca çıkmanız oldukça önemlidir. Çünkü bu şekilde kendinizi hasta, daha da kaygılı ve depresif hissetmenize yol açabilir. Uyandığınızda pijamalarınızı çıkarıp, size iyi hissettiren günlük kıyafetler giyebilirsiniz. Olağan hayat akışına yakın davranışlar sürdürmek kaygı düzeyinizi baş edilebilir düzeyde tutabilmeniz açısından büyük önem teşkil etmektedir.
Her gün öz bakım rutininizi sürdürün. Bu sokağa çıkar gibi bir hazırlık yapmanız gerektiğini değil, kendinizi bırakmamanız gerektiği anlamına gelmektedir. Örneğin saçlarınızı yapabilirsiniz…
Gün içerisinde tamamlamanız gerekenler ile ilgili bir liste yapın. İş ya da yaşam koşullarınızı göz önünde bulundurarak liste hazırlayabilirsiniz. Liste hazırlamak ve tamamlamak sizi hayatın içinde aktif tutacaktır.
Daha önce yapmayı planladığını ertelediğiniz ya da zamansızlık sebebi ile başlayamadığınız/ sürdüremediğiniz şeyleri düşünün. Evde yapabileceklerinizi bulup harekete geçin. İnternetin sağladığı olanaklar hedefinize ulaşmanızı mümkün hale getirecektir.
Bilmediklerinizi, merak ettiklerinizi araştırabilirsiniz.
Mizah en iyi başa çıkma yollarındandır.
Günün büyük çoğunluğunda haber okumak, izlemek kaygınızı arttırabilir bu nedenle ilgi odağınızı size kendinizi iyi hissettirecek alanlara yönlendirmek, kaygınızı baş edebilir düzeyde tutmanız açısından önemlidir. Sizi üzen, stres düzeyinizi ve kaygınızı arttıran, doğruluğundan emin olmadığınız (resim, video, yazı vb.) bilgileri sosyal medya hesaplarınızdan paylaşıp kaygınızı arttırmayın. Unutmayın ki kendi ruh sağlığınız kadar toplumun ruh sağlığına da etki edebilirsiniz. Kendi ruh sağlığınızı da toplumun ruh sağlığını da korumaya yardımcı olun.
Kaygınız günlük yaşamınızı sürdürmenizi engelleyecek boyutta ise ve yukarıdaki bilgiler size yeterince yardımcı olmuyorsa, bu konu ile ilgili daha fazla bilgi veya yardım için profesyonel psikolojik destek alın.