Evde kalma, el yıkama ve sosyal mesafe önlemleri dışında koronavirüsten korunmanın yollarından biri de sağlıklı kalmak ancak bunun nasıl başarılacağına dair farklı öneriler söz konusu. İngiliz Guardian gazetesi, uzmanlara sordu.
Liverpool Tropik Hastalıklar Okulu'ndan enfeksiyon hastalıkları üzerine çalışan öğretim üyesi Tom Wingfield, akciğerlerinize zarar veren her şeyden kaçınmanız gerektiğini söylüyor - sigarayı bırakın ve başkalarının da sigara dumanına maruz kalarak pasif içici olmalarının önüne geçin.
Akciğerleri tahriş eden alerjileri olanların tetikleyicilerden uzak durmasını tavsiye eden Wingfield, karantinanın iyi tarafının hava kirliliğinin azalması olduğunu söylüyor, "(Genel aerobik) egzersizler akciğerleriniz için iyi" diyor.
Sihirli bir formül yok. Tavsiyelerde bir değişiklik de yok: Alkol tüketiminizi azaltın, egzersiz yapın, iyi uyuyun ve stresi azaltın. Sebze ve meyvenin çokça yer aldığı, çeşit açısından bol, dengeli bir beslenme biçimi benimseyin. Ancak vitamin ve mineral katkılarının çoğunun faydasıyla ilgili kanıtlar az.
Aile doktoru Amir Khan, D vitamini almak için her gün güneşe çıkmanın ya da dışarıdan katkı almanın da faydalı olabileceğini söylüyor.
Koronavirüsün bulaştığından şüphelenilen kişilerin çoğu en az bir gün yorgun hissettiklerini söylüyor. Şimdi zor uğraşlara girmenin zamanı değil.
Khan, "Vücudunuz bütün enerjisini ardı ardına hücrelerinizi enfekte eden virüsle savaşmaya harcıyor" diyor. "Hafif belirtileriniz olsa bile, bazı günler kendinizi iyi hissederken, diğer günler yorgun ve ağrı içerisinde olabilirsiniz."
"Ev içerisinde ufak tefek şeylerle uğraşabilirsiniz ya da yemek hazırlayabilirsiniz ama bundan daha fazlasını yapmamalısınız ve mümkün olduğunda koltukta ya da yatakta olmalısınız."
Khan ateş çıktığında ise hemen dinlenilmesi gerektiğini kaydediyor:
"(Ateşiniz çıktığında) vücudunuz virüsün yeniden üremesini engelleyecek bir ortam hazırlamak için vücut ısısını artırma yönünde enerji harcıyor. (Dinlenmek için) yorgun hissetmeyi beklememelisiniz çünkü o zaman çoktan aşırı enerji harcamış olursunuz."
Khan, normalde olduğu gibi herkesin "günde 2-3 litre sıvı almaya devam etmesi gerektiğini" söylüyor.
Londra'daki St Mary's Hastanesi'nden solunum yolları danışmanı Saira Ghafur, ateş yükseldiğinde mümkün olduğu kadar sıvı alınmasını tavsiye ediyor. "İdrarınızın çok fazla gelmediğini düşünüyorsanız doktora başvurun" diyor.
Ateşiniz çıktığında, ibuprofen yerine paracetamol alın.
Anti-enflamatuar olan ibuprofenin koronavirüs belirtilerini kötüleştirdiğine dair endişeler var, ancak bunu teyit edecek yeterli kanıt yok. Yine de ateş ve kas ağrısı için paracetamol alınması tavsiye ediliyor. Wingfield, "Reçetenize ibuprofen yazıldıysa, bu durumu doktorunuzla görüşün" diyor.
Khan, internette C vitamin almanın tavsiye edildiğini, ancak bunun evde denenmemesi gerektiğini söylüyor. "Bu Çin'de çok ama çok yüksek dozlarda damardan verildi. Sizin bir vitamin hapından alacağınızdan oldukça farklı. Genel görüş koronavirüs için damardan C vitamini verilmesine karşı."
C vitamin tableti almanın enfekte olmanın önüne geçmeyeceğini ya da hastalığı tedavi etmeyeceğini söyleyen Khan, çok yüksek dozda almaya çalışılmaması uyarısında da bulunuyor.
Alkali besinlere de bel bağlamayın. Virüsün pH seviyesi bulunmuyor ve vücudunuzun pH seviyesini beslenmeyle değiştiremezsiniz.
Peki ya sarımsak? Khan, sarımsağın soğuk algınlığının süresini kısaltabileceğini ancak onu önlemeyeceğini söylüyor. Koronavirüs üzerinde bir etkisinin olduğuna dair de herhangi bir kanıt bulunmuyor.
PANDEMİ NEDİR? - Pandemi nedir, ülkeleri nasıl etkiler?