Köy Enstitüleri'nin neden kapatıldığı ne zaman kapatıldığı hakkında bilinen ve bilinmeyen noktalar vardır. Köy Enstitüleri, tüm Anadolu'nun okulsuz ve öğretmensiz olduğu gerçeği göz önüne alınarak, dönemin cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün himayesinde, Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel tarafından İsmail Hakkı Tonguç'un çabalarıyla köylerden ilkokul mezunu zeki çocukların bu okullarda yetiştirildikten sonra yeniden köylere giderek öğretmen olarak çalışmaları düşüncesiyle kurulan bir eğitim kurumudur. İşte Köy Enstitülerine dair merak edilen detaylar...
Köy Enstitüleri, 1946 yılında Hasan Ali Yücel'in Millî Eğitim Bakanlığı görevinden ayrılmasına kadar işlev görmeye devam etti. Hasan Ali Yücel'den sonra Milli Eğitim Bakanı olan Reşat Şemsettin Sirer Köy Enstitüleri'ni Köy Öğretmen Okulları'na dönüştürdü.
Marshall Yardımı için Köy Enstitülerinin kapatılması şartı sunuldu. İsmet İnönü, DP’ nin ilk kapatılma teklifini reddetti, ikincisini onayladı. 27 Ocak 1954’de kapatıldı. Köy Öğretmen Okulları da 27 Ocak 1954 tarihinde Demokrat Parti hükümeti tarafından kapatıldı.
Öğrenciler, kimilerinin dediği gibi “amele” değil teori ve pratiği ustaca buluşturan aydınlanmanın mimarlarıydı. Kurucuların amacı, aydınlanmayı köyden başlatarak toplumu canlandırmak, demokratik bir cumhuriyeti kurumlaştırmak ve koruyacak kadroları yetiştirmek; köy çocuklarının öğretmen olarak gönderildikleri köyün canlandırılmasını sağlamaktı. Köylünün okuma yazması yanında, tarımsal, sanatsal gelişimi ve yaşam standardının yükseltilmesi de hedeflenmişti.
Eğitim programları öğrencilerin de katılımıyla hazırlanır, denetimi kendi iç mekanizması içinde yapılır ve değerlendirilirdi. Görülen aksaklıklar, yanlışlar gene öğrencilerin çoğunlukla yer aldığı kurullarca sorgulanarak çözümlenirdi.
Köy Enstitüleri tüm eleştirilere karşın, karma eğitimin en güzel örneğini vererek, toplumsal yaşama kadınlarımızın katılmasını da sağladı.
Köy Enstitüleri sadece köye öğretmen değil her türlü donanıma sahip, Türkiye gerçeğini bilen ve çözümler üreten önderler yetiştiriyordu.