Bankaların müşterilerine belirli koşullar çerçevesinde sunduğu ve kısa, orta veya uzun vadeli finansman ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla hazırladığı kredilerin geri ödeme tutarına dosya masrafı eklenebilir. Bu gider kalemi, bankaların müşterilerinden yasal olarak talep edebildiği ücretler arasındadır. Ancak kredi tahsis ücretinin yasal olarak belirtilen oranı aşacak şekilde hesaplanıp tahsil edildiği fark edilirse kredi dosya masrafını geri alma başvurusu yapılabilir.
Konut, taşıt, ihtiyaç kredisi gibi bankacılık ürünlerinden yararlanmak üzere bankalara başvuran kişiler, sözleşmelerde yer alan maddeleri dikkatli bir şekilde incelemelidir. Çünkü bu süreçte müşterilere sunulan bankacılık hizmetlerine yönelik olan giderlerin karşılanması amacıyla tahsil edilen kredi dosya masrafı gibi giderlerin ödenmesine onay verilmesi beklenir.
Bu masraf bankalar tarafından kredi başvurusuna yönelik olan inceleme ve işlem gerçekleştirme gibi hususlar için kredi tutarına göre hesaplanıp yasal olarak tahsil edilir. Ancak Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında yer alan 4. madde incelediği zaman bankaların müşterilerden kendi menfaatleri doğrultusunda dosya masrafı adı altında ek ücret talep edemeyeceği belirtilir.
Bankaların kredi hizmeti sunulan müşterilerden yasal olarak geçerliliği bulunmayan ve sözleşmede belirtilmeyen bir ek ücret almaları durumunda kredi dosya masrafı iadesi için ilgili kurumlara başvurulması mümkündür. Başvurusu sürecinde hangi kurumlara müracat edilmesi gerektiğinin öğrenilmesi ise oldukça önemlidir. Çünkü banka kredisi dosya masrafı iadesi için başvurulması gereken kurumlar sürecin gidişatına ve kredi tutarına göre belirlenir. Bu bağlamda kredi dosya masrafının geri alınması için başvurulması gereken kurumlar sırasıyla şu şekilde listelenebilir:
Bankalardan son 10 sene içerisinde kredi kullanan ve kendisinden kredi dosya masrafı adı altında ek ücret tahsil edildiğini gören bir kişi, ilk olarak ilgili kuruma başvurmalıdır. Bu süreçte bankaya kredi dosya masrafı iadesi için dilekçe verilerek geri dönüş alınması beklenir. Ancak başvurduğu kurumdan olumsuz yanıt alan ve Tüketici Hakem Heyetlerine başvurması gereken bir kişi e-Devlet platformu üzerinden kısa sürede işlemlerini tamamlayabilir. Bu bağlamda dosya masrafı geri alma e-Devlet adımlarının sıralı hali aşağıdaki gibi belirtilebilir:
Bankalardan çekilen kredilerin geri ödeme tutarlarına yansıtılan dosya masrafı genellikle başvuru sürecinde öğrenilir. Buna ek olarak banka müşterilerinin geri ödemelere dair taksit detaylarını görüntüleyerek veya hesap ekstrelerini inceleyerek kredi dosya masrafı sorgulama işlemini tamamlamaları mümkündür. Kredi dosya masrafının yasal olarak belirtilen ve sözleşmede yer alan tutardan daha fazla olduğunu düşünen müşteriler ise bankalara başvurarak detaylı bilgi edinebilir. Kredi dosya masrafını e-Devlet üzerinden sorgulamak isteyen bireyler ise Türkiye Bankalar Birliği kapsamındaki işlem kanallarını kullanabilir. Bu süreçte talep dilekçesi hazırlanırken ise mutlaka bankadan çekilen kredinin dosya masrafının hangi tutarda tahsil edildiğinin öğrenilmeye çalışıldığı belirtilmelidir.
BDDK tarafından yapılan güncel düzenlemelere göre kredi kullanan müşteriler için hesaplanan geri ödeme tutarına yansıtılabilen dosya masrafı maksimum %0,5 oranında olabilir. Yani kredi tahsis ücreti olarak da adlandırılan bu kalem kredi tutarının maksimum binde 5’i oranında alınır. Bu bağlamda “Kredi dosya masrafı ne kadar?” sorusuna yanıt arayan kişiler için aşağıdaki gibi bir örnek sunulmalıdır: