**Başbakan Recep Tayyip Erdoğan “küresel kriz teğet geçti” dese de, bütçe açığında en büyük sapma yaşayan ülkelerden biri Türkiye oldu.
**
2009 yılında bütçe açığının Gayri Safi Yuritçi Hasıla'ya (GSYH) oranı 2008 yılıyla karşılaştırıldığında İzlanda'da 13.5 puan, Rusya'da 10.9 puan, İspanya'da 8.4 puan, ABD'de 6.6 puan sapmaya işaret ederken, Türkiye’de 4.8 puanlık bir sapma yaşandı. 2009 yılı başlangıç bütçesine göre sapma ise 5.5 puanı buldu.
Küresel ekonomik kriz nedeniyle bütçe açığında büyük sapma yaşayan ülkelerden birinin de Türkiye olduğu ortaya çıktı. 2009 yılı başlangıç bütçesinde 10.4 milyar TL olarak öngörülen açığın küresel ekonomik krizin de etkisiyle hükümetin öngörüsünün 62.8 milyar TL’ye çıkmasıyla birlikte bütçe açığının GSYH’ye oranı da arttı. 2009 yılı için hükümet tarafından 10.4 milyar TL olarak öngörülen bütçe açığının GSYH’ye oranı yaklaşık yüzde 1’e işaret ederken, küresel ekonomik kriz nedeniyle revize edilen tahmini bütçe açığının Orta Vadeli Plan’da 2009 sonu için öngörülen milli gelire oranı dikkate alınarak yapılan hesaplamalara göre yüzde 6.6’ya çıktı. Böylece genel yönetim bütçe açığının milli gelire oranındaki sapma 2009 yılında kriz nedeniyle 5.5 puana ulaştı. Yüzde 1.8 olarak gerçekleşen 2008 yılı merkezi yönetim bütçe açığının GSYH’ya oranıyla, hükümetin yüzde 6.6 olarak Orta Vadeli Program’da revize ettiği bütçe açığının milli gelire oranı arasındaki sapma ise 4.8 puanı buldu.
İZLANDA’DA SAPMA 13.5 PUAN
Krizden en çok etkilenen ülkeler ile gelişmiş bazı ekonomilerin geçen yılkı genel yönetim bütçe açığının GSYH’ya oranları, 2009 yılı tahminleriyle karşılaştırıldığında rekoru İzlanda kırdı.
2008 yılında yüzde 0.5 açık veren İzlanda bütçesinin 2009 yılında yüzde 14 açık vereceği tahmin ediliyor. Bu da 13.5 puanlık bir sapmaya işaret ediyor. Onu 2008 yılında bütçe fazlası veren Rusya izliyor. 2008 yılında yüzde 4.3 fazla veren Rusya’nın, 2009 yılında yüzde 6.6 açık vermesi bekleniyor. Rusya’nın merkezi yönetim bütçe açığının milli gelire oranındaki sapmanın 10.9 puan olacağı öngörüsünde bulunuluyor.
Genel yönetim bütçe açığının milli gelire oranında en büyük sapmalardan birinin de İspanya’da yaşandığı görülüyor. 2008 yılında yüzde 3.8 bütçe dengesi açık veren İspanya’da, 2009 yılında yüzde 12.3 bütçe açığı, 8.4 puan sapma öngörülüyor. 2008 yılında bütçe dengesi yüzde 5.9 açık veren ABD’nin 2009 yılında yüzde 12.9 açık vereceği tahmin ediliyor. Buna göre 6.6 puanlık bir sapma tahmininde bulunuluyor.
POLONYA’DA BÜTÇE DENGESİNDE GEÇEN YILA GÖRE 2.7 PUANLIK SAPMA BEKLENİYOR
2008’de bütçe dengesi yüzde 3.1 açık vermesi beklenen Polonya’da, 2009 bütçe dengesi açığı beklentisi 5.8 çıktı. Bu da 2.7 puanlık bir sapmaya işaret etti.
Ukrayna, Çek Cumhuriyeti ve Portekiz’de sırasıyla 2008 gerçekleşmeleriyle 2009 beklentileri yüzde 3.2’den yüzde 6’ya, yüzde 1.4’den yüzde 6’ya, yüzde 2.6’dan yüzde 6.9’a ulaştı. Böylece Ukrayna’da 2.8 puanlık, Çek Cumhuriyeti’nde 4.6 puanlık, Portekiz’de 4.3 puanlık sapma gündeme geldi. İngiltere’de 2008 ile 2009 yılı genel yönetim bütçe açığının GSYH’ye oranı arasındaki sapma 6.5 puan iken, Almanya’da 4.1 puan, İtalya’da 2.9 puan, İsveç’te ise 6 puan olması bekleniyor.
(ANKA)