Kudüs nerede, nereye bağlı, neden önemli? İşte Kudus hakkında ilgiler!

Kudüs, Orta Doğu’nun Akdeniz kıyıları ile Lut Gölü arasında kurulu bulunan, çok köklü bir geçmişe sahip ve üç İbrahimi din tarafından da kutsal kabul edilen bir şehir. Şehirde Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam için çok önemli dini yapılar bulunuyor. Kent 1948 yılından beri İsrail devleti sınırları içinde sayılıyor, bir kısmı ise Filistin toprağı olarak kabul ediliyor. Peki Kudüs nerede, neden önemli?

Kudüs Nerede?

Kudüs kenti "Kenan" bölgesinde, Akdeniz ile Lut Gölü arasında uzanan Yehuda Dağları'ndaki bir plato üzerine kurulmuş. Denizden 750 metre yükseklikteki Kudüs, Akdeniz kıyılarına 52 km mesafede bulunuyor.

Kudüs Nereye Bağlı?

İsrail yasalarına göre Kudüs İsrail devletinin başkenti sayılıyor ancak bu karar Birleşmiş Milletler tarafından tanınmıyor. Amerika Birleşik Devletleri gibi bazı ülkeler son zamanlarda İsrail’deki temsilciliklerini Kudüs’e taşımaya başlamış olsa da, Filistin de kendi başkentinin Kudüs olduğunu savunuyor ancak İsrail işgali nedeniyle Filistin’in idari merkezi Ramallah şehrinde bulunuyor. Türkiye'nin İsrail Büyükelçiliği Tel Aviv'de bulunuyor ve Türkiye Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımıyor.

Kudüs’ün Önemi Nedir?

• Müslümanların Mekke ve Medine’den sonra üçüncü kutsal şehir saydığı Kudüs, İslam peygamberi Hz. Muhammed’in göğe yükseldiği sayılan yer olduğu için İslam aleminde büyük önem taşıyor. Kentin öneminin tek nedeni Miraç olayının burada yaşanması da değil, Kudüs İslam’ın ilk yıllarında Müslümanların kıblesi kabul ediliyordu.
• Kent Yahudiler içinse en kutsal yer sayılıyor ve kutsal kitaplara göre İsrail kralı Davud tarafından kurulduğu, onun oğlu Kral Süleyman’ın ise burada ilk tapınağı inşa ettiği kabul ediliyor.
• Hristiyanlığa baktığımızda, Hz. İsa’nın bu şehirde çarmıha gerildiğine inanılıyor ve kent Hristiyanlığın hac noktalarından birisi sayılıyor. Kentin özellikle tarihi bölgesi Kubbet-us-Sahra, Mescid-i Aksa, Tapınak Dağı, Ağlama Duvarı ve Kutsal Kabir Kilisesi gibi pek çok kutsal yapıyı barındırıyor.
• Kudüs’ün durumu bugün İsrail ile Filistin arasındaki tüm anlaşmazlıkların düğüm noktası olarak gündemde yer almaya devam ediyor. Metropol nüfusu 1.5 milyona yaklaşan kent İsrail kontrolündeki Batı Kudüs ve Müslüman ağırlıklı Doğu Kudüs olarak ikiye ayrılıyor. 1948’deki Arap – İsrail Savaşı’nda Ürdün kontrolüne giren Doğu Kudüs, 1967 yılında İsrail tarafından işgal edildi. Bu işgal uluslararası toplum tarafından kabul görmüyor ve Doğu Kudüs Filistin ile İsrail arasında sınır sayılıyor. Kentte nüfusun yüzde 61'ini Yahudiler, yüzde 37'sini Araplar oluşturuyor.

Kudüs Nerenin Başkenti?

Knesset adı verilen İsrail parlamentosu, İsrail devlet liderlerinin ikametleri ve Yargıtay gibi İsrail devletinin tüm idari organları Kudüs’te bulunuyor. Kudüs ve çevresinde Müslümanların ağırlıkta olduğu yerlerdeki Yahudi yerleşimleri uluslararası hukuk tarafından yasa dışı sayılıyor ancak İsrail bu yerleşimlerin sayısını artırmaya devam ediyor. Bu bölgede yaşayan Filistinliler İsrail vatandaşı sayılmıyor ve seyahat özgürlüğü dahil pek çok haktan mahrum bırakılıyor. Ama ABD gibi bazı ülkeler Kudüs'ün İsrail başkenti olduğunu savunuyor.

Kudüs Hakkında Bilgiler

“Kudüs neden önemli?” diye sorduğumuzda verebileceğimiz en doğru yanıtlardan biri “Dünyada insanlık tarihinin en eski kentlerinden birisi olduğu için” şeklindedir. Kudüs’ün tarihi milattan önce 2000’li yıllara kadar uzanıyor. Bu uzun tarih boyunca kent pek çok farklı medeniyetin kontrolüne girdi. Asurlular, Romalılar, Büyük İskender liderliğindeki Makedonlar ve Ptolemaios Krallığı, Partlar, Bizans İmparatorluğu, Sasaniler, Haçlılar, Memlükler, Osmanlı İmparatorluğu ve İngilizler bunlar arasında bulunuyor.

400 yıl devam eden Osmanlı idaresinde kentte altyapı ve pek çok açıdan önemli gelişmeler sağlandı. 1917 – 1948 yılları arasındaki İngiliz himayesinden sonraysa kent bağımsızlığını ilan eden İsrail devletinin idaresine girdi.

Müslümanlar ve Yahudiler tarafından kutsal kabul edilen Kubbet-üs Sahra, onun yanında yer alan ve dünyanın en tanınmış ve önemli dini yapılarından olan Mescid-i Aksa, Hz. İsa'nın göğe yükseldiği yer olduğuna inanılan Kutsal Kabir Kilisesi, Yahudilerce kutsal sayılan Ağlama Duvarı, Hz İsa'nın çarmıha gerilmeden önceki son mekanı Zeytin Dağı, Tapınak Tepesi, kentin modern yüzünün merkezi Jaffa Caddesi ve Yahudi Soykırımı sırasında kurban edilenleri anmak için inşa edilen Yad Vashem kentin görülmesi gereken en önemli noktaları arasında yer alıyor.